وقتی نام ژانر علمی تخیلی در سینما مطرح میشود حتی تماشاگران حرفهای هنر هفتم هم در ابتدا به فیلمهایی اشاره میکنند که سرشار از موجودات باورنکردنی، فضاپیماهای غولپیکر و رباتهای انساننما باشند. اما ژانر پهناور علمی تخیلی گستردهتر از آن است که محدود به همین سوژههای تکراری شود. یکی از تاثیرگذارترین ژانرهایی که در چند سال اخیر در کنار ژانر علمی تخیلی قرار گرفته ژانر ترسناک است. اگرچه فیلمهای علمی تخیلی-ترسناک برای رسیدن به نقطه اوج راه بسیار طولانی و دشواری دارند اما بیشتر عناوین این زیرژانر کوچک جذاب و حیرتانگیز هستند.
در فیلمهای علمی تخیلی-ترسناک، سوژههای باورنکردنی به موضوعات وهمآور نزدیک میشوند تا داستانی مورمورکننده را روایت کنند. به همین دلیل این ژانر کوچک یا میزبان آثاری بوده که برای همیشه در تاریخ سینما میدرخشند تا آثاری را تحمل کرده که حتی به عنوان یک فیلم سینمایی هم ارزشی ندارند. در ادامه با تعدادی از ترسناکترین فیلمهای علمی تخیلی آشنا میشوید که احتمالا در تاریخ سینما یگانه هستند.
Ex Machina (فراماشین)
نمره منتقدان: ۹۲ از ۱۰۰
احتمالا همه دستاوردهای ژانر محدود علمی تخیلی-ترسناک در «فراماشین» به نقطه پایانی میرسند. جایی که یکی از بهترین فیلمهای سالهای اخیر با غرور ایستاده و برای همه رقبای مرموزش دست تکان میدهد. «فراماشین» تنها یک فیلم عادی نیست. این فیلم روایتی ترسناک از سرنوشتی است که بشریت میتواند در تعامل با هوش مصنوعی داشته باشد. آیا برای شما هم این سوال مطرح شده که چرا بسیاری از منتقدان هوش مصنوعی از قدرتگرفتن این پدیده مدرن نگران هستند؟ احتمالا «فراماشین» کاملترین پاسخ ممکن را برای شما تدارک دیده باشد.
خلاصه داستان: کالب اسمیث، یک برنامهنویس جوان ۲۶ ساله که برای محبوبترین موتور جستجوی وب در جهان کار برنده میکند، برنده یک جایزه میشود. او فرصت آن را دارد تا برای یک هفته در کنار مدیر اجرایی شرکت که مردی منزوی در یک ویلای مدرن است، زندگی کند. اما این سفر یک هفتهای صرفا برای آموختن نکات کاری نیست. کالب متوجه میشود که مدیرش از او انتظار دارد رفتارهای انسانی یک ربات انساننمای فوق پیشرفته را بررسی کند. رباتی که نه تنها شباهتهای باورنکردنیای با انسانها دارد بلکه به شدت قدرتمند و تاثیرگذار به نظر میرسد.
The Thing (چیز)
نمره منتقدان: ۸۵ از ۱۰۰
این فیلم در حقیقت بازسازی فیلم «چیزی از دنیایی دیگر» است که توسط هاوارد هاکس، کارگردان تکرارنشدنی تاریخ، تهیهکنندگی شده بود و هنوز با گذشت سالها از اکرانش یکی از ترسناکترین ترکیبهای ژانر وحشت با ژانر علمی تخیلی لقب میگیرد. چون «چیز» نه تنها ترسناک است بلکه مشمئزکننده و انزجارآور هم به نظر میرسد. فیلمی که موجودات ترسناک تخیلیاش به شکل عجیبی ناراحتکننده هستند. شاید جالب باشد بدانید که مدیر جلوههای بصری فیلم «چیز» ۲۳ ساله بود که تصاویر باورنکردنی این فیلم را خلق کرد.
خلاصه داستان: کارکنان یک پایگاه تحقیقاتی آمریکایی در قطب با گونهای از موجودات فضایی روبرو میشوند که انگل بدن موجودات زنده دیگر را آلوده میکنند و در آن پنهان میشوند. این موجودات کالبد جسمانی قربانیان خود را به شکلی واقعا ترسناک و خونخوار تغییر شکل میدهند. حالا کارکنان پایگاه برای پاکسازی دست به کار میشوند اما این آغاز خونینتر از هر پدیده دیگری به نظر میرسد.
High Life (زندگی والا)
نمره منتقدان: ۸۲ از ۱۰۰
فارغ از اینکه «زندگی والا» فیلم محترمی به نظر میرسد، داستانسرایی و روایت آن هم بیش از حد شگفت انگیز است. ذهنیت فیلم درباره مرگ و زندگی شکل گرفته اما برای تعریف دیدگاهش از آن هم عجلهای هم ندارد. «زندگی والا» یک فیلم علمی تخیلی-ترسناک معمولی نیست و بیشتر روی جنبه روانی داستانش تاکید دارد. به همین دلیل با انتظارات کاملا متفاوتی به تماشای آن بنشینید.
خلاصه داستان: تبهکاری که باید کشته شود با یک مجازات عجیب روبرو است؛ او باید به علم خدمت کند اما این اتفاق دردآورد و باورنکردنی به نظر میرسد. او مانند موشهای آزمایشگاهی راهی سفر فضایی میشود تا تجربه زندگی انسان در فضای بیپایان را تجربه کند و به شکل کاملا مکانیستی صاحب یک فرزند میشود که چون در فضا به دنیا آمده، نگاهی کاملا متفاوت به زندگی دارد. اما تجربه زندگی در فضا، کمی تاریک است. به ویژه برای آنهایی که در آن به دنیا آمده باشند.
THX 1138 (تیاچاکس ۱۱۳۸)
نمره منتقدان: ۷۵ از ۱۰۰
روانشناسی و کنترل روی روح و روان بشریت در آینده نزدیک ترسناک میشود؟ فیلم « تیاچاکس ۱۱۳۸» ترسناکترین پاسخ ممکن را برای این پرسش تدارک دیده و به یکی از مشمئزکنندهترین فیلمهای همه دورانها تبدیل میشود. جرج لوکاس که بیشتر به دلیل کارگردانی فیلمهای «جنگ ستارگان» شناخته شده وظیفه کارگردانی این فیلم را برعهده داشته اما متاسفانه این ساخته متفاوت او نه به اندازه آثار عامهپسند میان ستارهایاش سرگرمکننده است و نه به اندازه آنها ساده و فانتزی به نظر میرسد. «تیاچاکس ۱۱۳۸» یک علمی تخیلی تکاندهنده است.
خلاصه داستان: مردی که به دلیل مصرف داروهای ضدجنسی و کنترلکننده احساسات به یک آدم انسان مکانیکی و بدون احساسات تبدیل شده که میتواند برای فرد دیگری خطرناک باشد.
در این زمینه بخوانید:
خاصترین فیلمهای اکشن تاریخ سینما که باید همین حالا تماشا کنید
1984 (هزار و نهصد و هشتاد و چهار)
نمره منتقدان: ۷۴ از ۱۰۰
بله، کاملا درست حدس زدید. فیلم «۱۹۸۴» در حقیقت اقتباسی از رمان شناختهشده جرج اورول است. رمانی جنجالی که نگاه دقیقی به خونینترین حکومتهای هرگز شکلنگرفته تاریخ دارد و زاویهای از سیاست را نمایش میدهد که تنها در دنیای ادبیات در دسترس است. متاسفانه فیلم «۱۹۸۴» نسبت به کتاب آن تاریکتر و ناراحتکننده است و زاویه ترسناک داستان را بیشتر کرده تا تماشاگرش را به معنای واقعی کلمه تحت تاثیر قرار دهد. این فیلم در یک پادآرمانشهر در جریان است؛ یک جامعه یا سکونتگاه خیالی که در آن ویژگیهای منفی به معنای واقعی کلمه برتری و چیرگی کامل دارند. پادآرمانشهرها معمولا در دنیای علمی تخیلی وجود دارند.
خلاصه داستان: مردی که از زندگی زیر سایه زورگورترین دیکتاتور تاریخ خسته شده، به دور از محدودیتهای موجود شروع به نوشتن گفتارهایی میکند که احتمالا جان او را به خطر میاندازد.
Cube (مکعب)
نمره منتقدان: ۶۳ از ۱۰۰
فیلمهایی که روشهای خلاقانهتری در آزار و اذیت پیچیدهی شخصیتهایشان دارند، در دنیای بزرگ علمی تخیلی-ترسناک موفقتر هم هستند. متاسفانه «مکعب» باوجود همه خلاقیتها و دستاوردهایی که دارد، هرگز به اندازهای که لیاقتش را داشت هم دیده نشد. این فیلم هیچ بازیگر شناختهشدهای ندارد و این نکته منفی در فراموششدن یکی از زیباترین داستانهای علمی تخیلی و البته ترسناک دهه ۹۰ میلادی بسیار تاثیرگذار بود.
خلاصه داستان: شش انسان کاملا بیگانه به یکدیگر در یک مکعب پیچیده گرفتار شدهاند. آنها هر تصمیمی که بگیرند، ممکن است همه اعضای گروه را یک قدم به مرگ نزدیک کند. بنابراین آنها باید با تصمیمهای کاملا درست، از مهلکه مرگ خارج شوند.
Captive State (ایالت گرفتار)
نمره منتقدان: ۴۳ از ۱۰۰
باید بدانید که این فیلم در گروه آن عناوین علمی تخیلی و هیجانانگیز سینما قرار نمیگیرد و بیشتر حال و هوایی فلسفی و البته سیاسی دارد که به ترسناکشدن آن هم کمک شایانی میکند. اگر از مفاهیم پیچیده سیاسی و اجتماعی در فیلمهای علمی تخیلی استقبال نمیکنید، شاید بهتر باشد عجلهای هم برای تماشای این فیلم نداشته باشید. با این حال «ایالت گرفتار» یکی از سیاهترین فیلمهای علمی تخیلی چند سال اخیر لقب میگیرد که در روایت داستانش عملکرد بینقصی را ثبت نمیکند. «ایالت گرفتار» یک نگاه بسیار متفاوت و جذاب نسبت به اشغال زمین توسط بیگانگان دارد و آن را با مفاهیم سیاسی و اجتماعی پیوند میزند.
خلاصه داستان: پس از آن که بیگانگان زمین را به سلطهی خود درآوردهاند، افرادی در تلاش هستند تا این حاکمیت ظالمانه را ویران کنند. البته که آنها باید با همنوعان خود بجنگند. چراکه این موجودات فضایی، سازمانهای اطلاعاتی و جاسوسی خود را با همکاری انسانها مدیریت میکنند.
نظر شما