نقدی بر المپیاد قنادی و آشپزی

با وجود آنکه هدف هر مسابقه ای نیز کسب مهارت، هم افزایی، استفاده از ظرفیت های بالقوه و کشف استعدادهاست اما متأسفانه المپیاد آشپزی و قنادی نیز همانند هر آزمون دیگری از مسیر اصلی خود منحرف و اصول آن فراموش شد.
البته این امر اختصاص به المپیاد آشپزی ندارد بلکه از کنکور گرفته تا امتحان های مختلف هر رشته اصل قضیه به فراموشی سپرده می شود و مهم نیست چه کسی در چه سنی آزمون می دهد و گویی مسابقه اصلی میان مدارس و آموزشگاه های مختلف برای به رخ کشیدن تعداد نفرات قبولی برگزار می شود.
المپیاد آشپزی و قنادی نیز کم کم مانند کنکور به دستمایه ای برای افتخارآفرینی آموزشگاه ها و نام آوازه شدن آنها بدل شد.
منفعت طلبی و سودجویی برخی آموزشگاه ها از یکسو و ضعف نظارت صحیح بر برگزاری المپیاد موجب شد به تدریج جوانان به جای انگیزه گرفتن برای شرکت در المپیاد کم کم از آن فاصله بگیرند.
البته نباید موضوع مهم مدیریت در این زمینه را نیز از نظر دور داشت. تغییرات مدیریتی سریع آن هم به گونه ای که با جا به جایی هر مدیر سایر مسئولان میانی سازمان فنی و حرفه ای تغییر می کنند نه تنها کمکی به اصلاح روندها نمی کند بلکه هر روز موجب بروز مشکل تازه ای در این زمینه می شود.
برخلاف آنکه اوایل شکل گیری المپیاد کشوری به افراد علاقه مند و مستعد پیشنهاد می دادم در المپیاد شرکت کنند اما اکنون با وجود آنکه بارها از من دعوت شد تا به عنوان داور در المپیاد کشوری حضور یابم به دلایل مختلف از جمله رعایت نکردن استانداردها، لحاظ نشدن ابتدایی ترین اصول، ناعادلانه بودن داوری ها، رقابت نادرست و مسائل و مشکلات فاحش در فرآیند برگزاری این المپیاد از این کار خودداری کردم.
لذا دیگر توجیه و دلیلی هم برای معرفی افراد علاقمند وجود نداشت و حتی از آن پس به یکی از مخالفان سرسخت و جدی این المپیاد با آن سبک و سیاق برگزاری و اثربخشی، تبدیل شدم.
امروز اگر پای درد دل کسانی که در سال های قبل برگزاری المپیاد موفق به کسب رتبه برتر شده اند بنشینیم می بینیم که نه تنها المپیاد در مسیر پیشرفت چیزی به آنان ارزانی نکرده بلکه حتی عده ای از این مسیر کناره گیری کردند و غیر از دو سه نفر اتفاقی برای بقیه نیافتاده است؛ چه بسا جوانان مستعدی که با برگزاری ناعادلانه المپیاد سرخورده شده و از این حرفه کناره گرفتند.
اینجاست که می فهمیم وقتی المپیاد درست برگزار نشود و شرکت کنندگان برای آن زحمتی نکشیده باشند و تنها با یادگیری موارد آزمون وارد مسابقه شوندو تکنیک ها و اصول پخت را آموزش ندیده باشند موفقیتی نیز برای آنان رقم نخواهد خورد، حتی اگر پشت آنها به آموزشگاه یا جایی که قرار است نامش بزرگ شود گرم باشد چرا که منطقی نیست بدون گذراندن دوره های حرفه ای و تنها صرفا با یادگیری چند آیتم در المپیاد مقام آورد و در ادامه نیز به موفقیت رسید.
از آنجا که دروازه بانی و پایش خاصی برای ورود به المپیاد وجود نداشت، طبیعی بود بیشتر افرادی که به المپیاد می آمدند نیز، نه تنها با اولیه ترین اصول و تکنیکهای پخت اشنا نبودند بلکه با ابتدایی ترین قانون هر اشپزخانه حرفه ای از اصول بهداشت فردی گرفته تا بهداشت محیط و ایمنی ان نیز آشنا نبوده و ارتباط این مباحث را نیز با تهیه و پخت علمی و اصولی اشپزی نمی دانستند. لذا مجموع این مسائل رفته رفته موجب شد سطح شرکت کنندگان تقلیل یابد و گزینه مناسبی برای المپیاد جهانی نیز در بین شرکت کنندگان و در نهایت برگزیدگان وجود نداشته باشد به گونه ای که خود دست اندرکاران و برگزارکنندگان المپیاد نیز به خوبی می دانستند المپیاد داخلی، خروجی قابل دفاع برای عرضه به المپیادهای جهانی نداشته و سطح علمی شرکت کنندگان حداقل در این رشته بسیار ضعیف بوده است در حالیکه در تمام دنیا المپیادهای کشوری مقدمه و مرحله نخست شرکت در المپیادهای جهانی است اما در شرایطی که با اصول حرفه ای و مکانیزم های درست برگزار شود.
شوربختانه اینکه به جای پذیرفتن ضعف ها و نواقص در برگزاری درست المپیاد و عدم گذراندن دوره های اصولی شرکت کنندگان برای شرکت در این المپیاد، تنها بهانه و توجیهی که برای پوشش ضعف ها مطرح می شد این بود که در المپیادهای جهانی از مشروبات در غذاها استفاده می شود.
حال آنکه به عنوان نماینده رسمی کشور در المپیادهای جهانی باید بگویم در این المپیادها نه تنها مسلمانان بلکه ممنوعیت خوراک در ادیان مختلف نیز رعایت می شود. در این المپیادها اجباری به استفاده از مشروبات الکلی برای نماینده کشورهای مسلمان وجود ندارد. در طول پنج سالی که تنها نماینده المپیاد یانگ شف (سرآشپز جوان) در کشور هستم در فهرست موارد ارسال شده مشروبات الکلی وجود نداشته و اگر حتی از بین 70 ماده غذایی یک مورد مشروبات الکلی بوده، شرکت کننده می بایست از 50 درصد فهرست مواد غذایی استفاده کند.
کناره گیری از المپیاد آشپزی و قنادی ادامه یافت تا اینکه امسال با اظهار تمایل یکی از هنرجوهایم و باوجود مخالفت هایم، تصمیم به شرکت در المپیاد گرفت. متأسفانه امسال نیز مشاهده کردم نه تنها تغییری در روند برگزاری المپیاد صورت نگرفته است بلکه حتی موضوع به مراتب اسفناک تر نیز شده است.  
آیتم هایی که برای المپیاد کشوری امسال در نظر گرفته شد مواردی بودند که فرد می بایست حداقل 20 تا 25 میلیون تومان برای یادگیری آن هزینه می کرد در حالی که  تأثیری در کار قنادی نداشتند و شاید در آینده کار قنادی نیز به اندازه سرسوزنی در هیچ قنادی ای استفاده نشود.
برای مثال آیسینگ سه بعدی یک کار تخصصی، کاملا تزئینی وغیرخوراکی است که عده خیلی معدودی سراغ آن می روند و در دنیا نیز مسابقات ویژه خود را دارد و جای آن در المپیاد قنادی نیست.
یکی دیگر از آیتم های مسابقه کیک فوندانت بود که حدود 6 تکنیک باید روی کیک اجرا می شد؛ تکنیک های در نظر گرفته شده نیز به گونه ای بود که اگر بخواهیم با پخت غذا مقایسه کنیم مثل این است که آش رشته در کنار باقالی پلو در یک بشقاب سرو شود.
این آیتم نیز مربوط به دکوراتوران کیک است و در المپیاد قنادی جایی ندارد.

باوجود ایرادهای فاحش در تعیین موارد امتحانی، موضوع داوری نیز مبحث جداگانه ای است که جای بحث زیادی دارد.
لذا باوجود این مسائل و ایرادها، دیگر نمی توان انتظا  داشت که این المپیاد خروجی ای در حد و اندازه و وزن فرهنگ عظیم و پرپشتوانه غذایی کشورمان در سطح جهانی داشته باشد مگر اینکه برای برگزاری این المپیادها فکری اساسی و مشکلات به صورت ریشه ای حل شود.و از رقابت نا عادلانه بین اموزشگاههای شهرهای مختلف به المپیاد و مسابقه عادلانه در فضایی دوستانه با هدف استعدادیابی درست تبدیل شود.