خیلی وقت‌ها صحبت از بودجه نیاز به عدد و رقم ندارد. خانواده‌ها بهتر از هر کسی تورم را احساس می‌کنند. همین چند سال قبل بود که صحبت از تورم احساسی شد. خیلی‌ها می‌گفتند نرخ تورم خیلی پایین‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد. به همین خاطر بحث تورم احساسی را به میان کشیدند که نشان می‌داد بودجه خانوار قبل از رسیدن به عدد و رقم‌های آماری، توسط خود مردم احساس می‌شود.
مثلا اگر از هر کسی بپرسیم این را تایید می‌کند که طی یک دهه گذشته، بیشتر خانواده‌ها از خرج تفریح و پوشاک زده‌اند و در گلوی مسکن ریخته‌اند. خیلی‌هایشان برای اینکه خانه‌دار شوند و خیلی‌ها هم برای دوام آوردن در وضعیت کرایه‌های سنگین. اما در این گزارش، یک مرور کوتاه به آمارها داریم. می‌خواهیم ببینیم چیزی که بیشتر خانواده‌ها احساس می‌کنند، اساس آماری دارد یا خیر؟
بازه زمانی بررسی، از سال ۸۸ تا ۹۸ است. اما با توجه به اینکه آمارهای امسال هنوز نهایی نشده، آمارهای سال قبل را مبنا قرار می‌دهیم. البته آمارهای سال قبل هم به صورت تفکیک شده نیست و شاید با دیدن آمار سال ۹۶ هم بتوان به این مقایسه آماری دست یافت. مرکز آمار در بررسی بودجه خانوار، چند عنوان را در نظر می‌گیرد: مسکن، پوشاک و کفش، کالاها و خدمات متفرقه، تفریحات و سرگرمی‌ها (که شامل تحصیل و آموزش هم می‌شود)، حمل و نقل و ارتباطات، بهداشت و درمان و لوازم و اثاث خانوار.
برای اینکه ببینیم خانوارها در طول این سال‌ها به هر کدام از این بخش‌ها چقدر بها داده‌اند، به درصدهایی نگاه می‌کنیم که مرکز آمار ایران اعلام کرده است. در نمودار زیر آمارهای سال ۱۳۸۸ را نشان می‌دهد. در این سال سهم مسکن از بودجه یکساله خانوار شهری ۴۰.۴ درصد، تفریحات و سرگرمی ۴.۴ درصد و پوشاک ۶.۵ درصد بوده است.
اما همین رقم در سال ۹۶ برای مسکن نزدیک به ۴۳ درصد، تفریحات و سرگرمی ۳.۸ و پوشاک ۵.۳ درصد بوده است. یعنی طی این سال‌ها، خانواده‌ها از تفریح و خریدهای مهمی مثل پوشاک زده‌اند تا بتوانند خرج مسکن کنند. جالب اینکه در این مدت، سهم حمل و نقل و ارتباطات هم در بودجه خانوار آب رفته و از ۱۶.۹ به ۱۶.۳ درصد رسیده است.
البته سهم مسکن در ۵ سال قبل بیشتر هم بود. نزدیک به ۴۶.۱ درصد بودجه خانوار خرج مسکن می‌شد. تفریحات هم حدود ۴.۲ درصد و پوشاک ۶.۲ درصد سهم داشت.
در مجموع در تحلیل رفتار یک دهه گذشته خانوارها می‌توان گفت که هرچقدر از سال ۸۸ به سمت سال‌های اخیر حرکت می‌کنیم، سهم مسکن در بودجه خانوار بیشتر می‌شود. بودجه ۱۰۰ درصدی ثابت است اما خانوارها با حذف برخی هزینه‌ها و یا کم کردن آن، تلاش کرده‌اند سهم بیشتری را به مسکن اختصاص دهند.
در این زمینه بخوانید:
نظر شما