گروه ایرنا زندگی - بنای «سنت پائولی» که تا مدتی قبل تداعی کننده تلخ‌ترین روزهای تاریخ آلمان در اذهان عمومی بود، اکنون به محلی برای تفریح و نشاط شهروندان و جهانگردان تبدیل شده است. از آنجایی که ۸۰ سال قبل، سازندگان این سازه غول‌آسا هرگز گمان نمی‌بردند روزی ممکن است در طرح تخریب و انفجار قرار گیرد، آن را در نهایت عظمت و قدرت بنا نهادند. برج سنت پائولی، جزو معدود آثار بر جای مانده از دوران هیتلر است که در برنامه بازسازی و مرمتش مورد استقبال و مشارکت گسترده شهروندان، هنرمندان و سرمایه‌گذاران آلمانی واقع شده است.
درباره پناهگاه سنت پائولی
آسمان‌خراش بتنی غول‌آسایی در قلب شهر «سنت پائولی» (St. Pauli)، ایالت هامبورگ در کشور آلمان سر به فلک کشیده است. این بنا با ۵۸ متر ارتفاع، بیش از ۸۰ سال است که به‌عنوان چشم‌انداز شهری هامبورگ مورد توجه شهروندان، اروپاییان و جهانیان قرار دارد. سازه سنت پائولی در گذشته با عنوان‌های «پناهگاه رسانه» (Media Bunker) و «پناهگاه فلدشتراس» (Bunker on feldstrasse) شناخته می‌شد؛ اما اکنون با عنوان «پناهگاه سبز» (Green Bunker) مشهور است. این سازه در دوران رژیم نازی آدولف هیتلر با استفاده از نیروی کار اجباری ساخته شده است و یادگار تاریک‌ترین و مخوف‌ترین دوره تاریخ آلمان محسوب می‌شود. پناهگاه سنت پائولی امروزه به‌عنوان بنایی تاریخی و محافظت‌شده به ثبت رسیده است.
سنت پاولی در سال‌های اخیر، به‌شکل حیرت‌آوری تعمیر، ترمیم و دگرگون شده است. معمارانی که وضعیت کنونی اقامتگاه را طراحی و اجرا کرده‌اند، آن را به‌شکل هرمی پوشیده از گیاه درآورده اند و دیوارهای خاکستری‌رنگش را با برگ‌های گیاهان رونده پوشانده‌اند تا نمای بیرونی‌اش یادآور خاطرات و روزهای تیره آلمان در جنگ جهانی دوم نباشد. پناهگاه بازسازی‌شده هامبورگ اکنون دو رستوران، هتلی در پنج‌طبقه از برند «هارد راک» (Hard Rock Hotels) و پشت بامی مجهز به کافه و باغی سرسبز و زیبا دارد.
مجموعه هتل‌های هارد راک که به موسیقی و فرهنگ موسیقی راک مرتبط هستند، کار روی این پروژه را شروع کردند؛ پروژه‌ای که در حال حاضر «هتل رورب» (Reverb Hotel) نام دارد. از آنجایی که شهر سنت پائولی، میزبان اولین فعالیت حرفه‌ای گروه «بیتلز» (Beatles)، یکی از گروه‌های مشهور در سبک موسیقی راک انگلیسی بوده، برای موسیقی‌دانان و طرفداران راک قابل‌توجه و دوست‌داشتنی است و همین امر موجب سرمایه‌گذاری آنان در این پروژه می‌شود. در روند بازسازی این پناهگاه همچنین مکانی برای برگزاری و اجرای کنسرت و فعالیت هنری باشگاه‌های موسیقی و نیز برگزاری نمایشگاه آثار هنری، طراحی شده و هتل، میزبانی ویژه‌ای برای هنرمندان و فعالان صنعت موسیقی قائل است.
تاریخچه پناهگاه سنت پائولی
پناهگاه سنت پائولی یکی از دو برج پدافند ضد هوایی هامبورگ، از سری برج‌های ارتش آلمان در طی جنگ جهانی دوم بود. این اثر تاریخی را «حزب ناسیونال سوسیالیسم کارگران آلمان» (National Socialist German Workers' Party ) بنا کرده‌اند. این سازه مخوف و غول‌پیکر توسط زندانیان در اردوگاه‌های کار اجباری نازی‌ها ساخته شده و پروسه احداث آن از سال ۱۹۴۰ تا سال ۱۹۴۲ زمان برده است.
در آن دوران، از این دژ بتنی علاوه بر پناه گرفتن، برای تبلیغ و ترویج ایدئولوژی‌های نژادی رژیم نازی در دوران جنگ و برگزاری جلسات سری سران ارتش و سازمان‌های جاسوسی استفاده شده است. این حزب، سنت پائولی را به‌عنوان نمادی از قدرت ارتش هیتلر برای سربازان، شهروندان آلمانی و متحدین خود در معرض نمایش می‌گذاشت تا هم از فرسودگی مردم در طول جنگ جلوگیری کند و هم متفقین و مخالفینش را به رعب و وحشت بیندازد. طبق اسناد تاریخی موجود، در خلال جنگ جهانی و بمباران‌های هوایی هامبورگ، گاهی تا ۲۵,۰۰۰ نفر در این پناهگاه پناه می‌گرفتند.
پس از گذشت هشت دهه، همچنان اسناد پنهان از جلسات سری سران «اس‌اس» در سال‌های جنگ جهانی دوم، طی روند بازسازی در این پناهگاه کشف می‌شدند. از جمله این آثار، نقشه‌هایی بودند که مسیرها و درهای ورودی بیمارستان نظامی نیروهای «ورماخت» (Wermacht) را نشان می‌دادند و نیز اسنادی که بر شدت وقاحت و جنایت‌های این جنگ، مهر تایید می‌زدند.
سرانجام پس از پایان جنگ جهانی دوم، نیروهای متفقین طرح «نازی‌زدایی» (Denazification) را جهت حذف اعضای حزب نازی و سرنگونی نیروهای اس‌اس بنا نهادند. هدف این طرح انحلال سازمان‌های آن‌ها، محاکمه سران برجسته جنایت‌های جنگی در دادگاه «نورمبرگ» (Nuremberg)، ممانعت از ادامه نسل‌کشی‌ها و در نهایت پایان دادن به این بحران خونین جهانی بود. در روند این پاکسازی، بسیاری از پناهگاه‌ها منفجر شدند، اما سنت پائولی به‌دلیل استحکام و استقامتی که داشت، پابرجا باقی ماند.
برج سنت پائولی از دیوارهایی به ضخامت ۲٫۵ متر، سقف‌هایی به ضخامت ۳٫۸ متر و زیربنایی به ابعاد ۷۵×۷۵ متر ساخته شده است. این ابرسازه ۷۶,۰۰۰ تن وزن دارد و از آنجایی که در مرکز شهر بنا شده و اطرافش را مناطق مسکونی در برگرفته است، امکان تخریب و انفجار آن وجود ندارد؛ زیرا چنین عملیات تخریبی خانه‌ها و برج‌های مجاورش را تا کیلومترها نابود می‌کند.
یکی دیگر از دلایل بقای این ساختمان، کمبود شدید مسکن در بحبوحه سال‌های اولیه پس از اتمام جنگ بود. این پناهگاه به محلی برای اقامت موقت بسیاری از شهروندان، زنان و کودکان بی‌خانمان و بی‌سرپرست تبدیل شد تا دولت روی کار آمده فرصتی برای حل بحران‌ها و سامان دادن به کشور جنگ‌زده به‌دست آورد.
بازسازی پناهگاه سنت پائولی
پناهگاه هامبورگ یکی از هشت برج ضدهوایی بود که آلمان پس از حملات هوایی بریتانیا به برلین آن را احداث کرد. تراکم جمعیت در بافت شهری اطراف این برج و همچنین قدرت و استحکامی که بنای این سازه داشت، تخریب آن را غیرممکن کرده بود. ازاین‌رو انجمن توسعه شهری و انجمن‌های محلی هامبورگ، چاره‌ای جز حفظ و بازسازی آن نداشتند. آنان باید سنت پائولی را به‌گونه‌ای مرمت می‌کردند که این اثر به‌جا مانده از دوران ترسناک دیکتاتوری نازی‌ها در مرکز شهر، حسی مثبت و آرامش‌بخش به شهروندان بدهد.
پس از بازسازی، در پشت‌بام این ساختمان باغی منحصربه‌فرد طراحی شد که بوته‌های بزرگ و درختان سرسبز، دیوارهای دلگیر آن را بپوشانند و نمای آن را از ساختمانی خاکستری با خاطرات تلخ، به بنایی سبز و مفرح برای نشاط و اوقات فراغت شهروندان و توریستان شهر هامبورگ تبدیل کند. خیابان‌های اطراف این هتل نیز در طرح توسعه و بازسازی شهری، تبدیل به مناطق مدرن و مجلل شهر هامبورگ شده‌اند.
به گزارش وب گاه گردشگری کجارو، در ابتدای اجرای طرح بازسازی این پروژه، نخست برای این پناهگاه مکانی مختص گرامی‌داشت قربانیان رژیم نازی مشخص کردند و نمایشگاهی دائمی از یادبود زندانیان اردوگاه‌های کار اجباری برپا ساختند. این امر موجب استقبال شهروندان از این جریان توسعه شهری و مرمت اثر تاریخی شد و بسیاری از مردم در ساخت آن همکاری و مشارکت مالی و غیرمالی کردند. هم‌اکنون نیز طبقه اول این سازه تاریخچه کاملی از افراد، خاطرات، رخدادها و وقایع مربوط به پناهگاه سنت پائولی و شهر هامبورگ را در جنگ جهانی دوم روایت می‌کند.
مجریان برگزاری نمایشگاه یادبود، داستان‌های مربوط به اشخاصی که در زمان جنگ در این پناهگاه زندگی کرده بودند، اسناد مربوط به صدها کارگر کار اجباری که در ساختش مشارکت داشتند و... را جمع‌آوری کردند و بدین صورت برج سنت پاولی را به‌عنوان اثری تاریخی با کاربردی جدید، به بخشی از فرهنگ کنونی هامبورگ و بازتابی از تاریخ جنگ جهانی دوم تبدیل کردند.
نظر شما