گروه ایرنا زندگی - صعود به قله‌ها در فصل پاییز، به‌دلیل خنکی هوا و خلوتی مسیرهای صعود، تجربه‌ای متفاوت و لذت‌بخش است. در ادامه به معرفی چند قله و کوهستان برجسته ایران برای صعود پاییزی می‌پردازیم که هرکدام ویژگی‌ها و جذابیت‌های خاص خود را دارند.
۱. دماوند؛ بام ایران
قله دماوند، بلندترین قله ایران و معروف‌ترین کوه آتشفشانی خاورمیانه، به ارتفاع ۵,۶۷۰ متر در رشته‌کوه البرز قرار دارد. صعود به دماوند در پاییز چالشی‌تر از تابستان است؛ زیرا از نیمه‌های فصل به بعد، بخش‌های بالایی آن پوشیده از برف می‌شود. قله دماوند حداقل ۱۶ مسیر صعود شناخته شده دارد که از این حیث در میان کوه‌های ایران بی‌نظیر است. مسیرهای اصلی صعود دماوند شامل مسیر جنوبی از پلور یا رینه، مسیر شمال شرقی از روستای ناندل، مسیر غربی از پلور و جاده دشت لار، مسیر یال سروزان از جبهه غربی از پلور و... هستند. توصیه می‌شود در صعود به دماوند، به‌ویژه در پاییز، از راهنمایان محلی کمک بگیرید و تجهیزات کافی برای شرایط سرد و برفی به‌همراه داشته باشید.
۲. قله علم کوه؛ چالشی برای کوهنوردان حرفه‌ای
قله علم‌کوه با ارتفاع ۴,۸۵۰ متر در مازندران و منطقه کلاردشت قرار دارد و به‌دلیل قله‌های مرتفع متعدد و دیواره‌های صعب‌العبور، اغلب به‌عنوان مقصدی چالش‌برانگیز برای کوهنوردان حرفه‌ای شناخته می‌شود. مسیرهای علم‌کوه شامل مسیر جبهه جنوبی (صعود به علم کوه از حصار چال)، مسیر شمالی از رودبارک و... هستند. صعود از مسیر شمالی برای کوهنوردان با تجربه توصیه می‌شود؛ زیرا دارای دیواره‌های سنگی و نیازمند تجهیزات فنی است. پاییز بهترین زمان مناسب برای صعود به علم‌کوه نیست؛ اما در صورت علاقه می‌توانید با تورهای گروهی همراه شوید.
۳. قله سبلان؛ ترکیب زیبای کوه و دریاچه
سبلان، یکی از مرتفع‌ترین قله‌های ایران با ارتفاع ۴,۸۱۱ متر در استان اردبیل به شمار می‌رود که به‌دلیل دریاچه زیبای طبیعی در قله‌اش، جذابیت خاصی برای کوهنوردان دارد. مسیر اصلی صعود به سبلان، مسیر شمال‌شرقی قله سبلان (پناهگاه سبلان) است که پناهگاه و امکاناتی برای استراحت کوهنوردان دارد. مسیر جبهه جنوبی و جبهه غربی نیز از گزینه‌های دیگر صعود به قله هستند. صعود به قله سبلان در پاییز، تجربه‌ای خاص از دیدن دریاچه یخ‌زده سبلان در هوای خنک و پاییزی را به شما هدیه می‌دهد.
۴. قله توچال؛ صعودی سریع و در دسترس
توچال با ارتفاع ۳,۹۶۳ متر در شمال تهران، یکی از قله‌های محبوب و در دسترس برای کوهنوردی در فصل پاییز است. مسیر اصلی صعود به توچال، مسیر ولنجک از ایستگاه یک تا قله است که در طی مسیر می‌توانید از ایستگاه‌های متعدد برای استراحت استفاده کنید. پناهگاه کلکچال و پناهگاه شیرپلا از جمله مکان‌های استراحت در مسیر صعود به قله توچال هستند. توچال گزینه‌ای عالی برای کسانی است که به‌دنبال یک صعود نسبتا سریع و سبک در نزدیکی شهر هستند و می‌خواهند منظره‌ای زیبا از تهران پاییزی را از ارتفاعات تماشا کنند.
۵. قله زردکوه بختیاری؛ جادوی زاگرس در پاییز
زردکوه با ارتفاع ۴,۲۲۱ متر در رشته‌کوه زاگرس مرکزی، یکی از کوه‌های مرتفع و جذاب برای صعود در استان چهارمحال و بختیاری است. این کوهستان قله‌های متعددی دارد که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به کلونچی یا کلونچین و هفت تنان اشاره کرد. راه اصلی صعود به قله کلونچی از طریق شهرستان چلگرد است. کوهنوردان در مسیر صعود به زردکوه، با مراتع پاییزی مواجه می‌شوند که تجربه‌ای شگفت‌انگیز از طبیعت را به‌همراه دارد.
۶. قله سهند؛ آتشفشان خاموش با چشم‌اندازهای بی‌نظیر
قله سهند در استان آذربایجان شرقی، به ارتفاع ۳,۷۰۷ متر یکی از آتشفشان‌های خاموش ایران است که ۱۷ قله با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر دارد. صعود به سهند در پاییز تجربه‌ای متفاوت برای کوهنوردان حرفه‌ای است. مسیر صعود به قله کمال (قوچ گلی) را می‌توان از بهترین مسیرهای صعود دانست.
نکات مهم برای صعود به قله‌ها در پاییز
زمان‌بندی و برنامه‌ریزی دقیق: پاییز روزهای کوتاهی دارد؛ بنابراین بهتر است صعود خود را از صبح زود شروع کنید و قبل از تاریکی به نقطه امن یا محل کمپ برگردید.
اطلاع‌رسانی به نزدیکان: قبل از حرکت، برنامه سفر خود، مسیر و زمان تقریبی برگشت را به خانواده یا دوستان اطلاع دهید.
بررسی وضعیت هوا: شرایط آب‌وهوایی پاییز ناپایدار است. حتما قبل از صعود وضعیت جوی را از منابع معتبر بررسی کنید تا از تغییرات ناگهانی مانند بارش برف یا باران آگاه باشید.
آشنایی با مسیر و نقاط امن: در مسیرهای جدید، استفاده از نقشه‌های دقیق یا اپلیکیشن‌های مسیریابی ضروری است. همچنین از نقاطی مانند پناهگاه‌ها یا مکان‌های امن در طول مسیر آگاهی داشته باشید.
صعود گروهی و هماهنگی: صعودهای پاییزی بهتر است به‌صورت گروهی انجام شود تا در مواقع نیاز، اعضای گروه بتوانند از یکدیگر حمایت کنند.
تجهیزات مورد نیاز برای کوهپیمایی و صعود پاییزی
لباس و پوشش مناسب
لایه اول: لباس‌های نخی یا پنبه‌ای ممکن است رطوبت را جذب کنند؛ پس بهتر است از لباس‌های زیر با قابلیت تنفس و ضدتعریق استفاده کنید.
لایه میانی (ژاکت و تیشرت): از یک لایه میانی استفاده کنید که گرما را حفظ کند.
لایه بیرونی: یک کاپشن ضدآب و باد ضروری است که بتواند شما را از سرما، باد و باران محافظت کند.
کلاه و دستکش: سرما در ارتفاعات بیشتر است؛ پس کلاه گرم و دستکش مناسب حتما همراه داشته باشید. دستکش‌ها بهتر است ضدآب و عایق‌دار باشند.
شلوار مناسب کوهنوردی: از شلوارهای مقاوم و گرم، اما سبک استفاده کنید.
کفش مناسب کوهنوردی
کفش‌های کوهنوردی باید ضدآب، مقاوم و مناسب برای سطوح ناهموار باشند. پاییز احتمال بارش و رطوبت را افزایش می‌دهد؛ پس از کفش‌هایی با گیره‌های محکم و لایه عایق استفاده کنید.
کوله‌پشتی مناسب
برای صعودهای یک‌روزه، کوله‌پشتی ۲۰ تا ۳۰ لیتری کافی است؛ اما برای صعودهای چندروزه، کوله‌های ۴۰ لیتر و بیشتر پیشنهاد می‌شود. مطمئن شوید که کوله‌پشتی ضدآب یا دارای روکش ضدباران باشد.
لوازم ضروری کوهنوردی
نقشه یا جی‌پی‌اس: برای جلوگیری از گم‌شدن در مسیرهای کمتر شناخته‌شده، نقشه و جی‌پی‌اس همراه داشته باشید. برخی اپلیکیشن‌های کوهپیمایی نیز کاربردی هستند.
باتوم کوهنوردی: باتوم به شما کمک می‌کند در مسیرهای ناهموار تعادل خود را حفظ کرده و فشار را از روی زانوها کم کنید.
چراغ قوه یا هدلامپ: روزهای کوتاه پاییزی ممکن است شما را با تاریکی مواجه کند؛ داشتن چراغ قوه یا هدلامپ با باتری اضافی ضروری است.
قمقمه آب و فلاسک چای یا قهوه: دمای پایین ممکن است باعث کاهش مصرف آب شود؛ پس بهتر است آب و فلاسک همراه داشته باشید.
مواد غذایی ضروری
خوراکی‌های پرانرژی: مواد غذایی مانند میوه خشک، آجیل، شکلات و غیره همراه داشته باشید تا انرژی لازم را در طول صعود به دست آورید.
وعده غذایی سبک و قابل حمل: اگر مدت صعود طولانی است، غذای سبک و کم‌حجم، مانند ساندویچ‌های خانگی، همراه داشته باشید.
لوازم ایمنی و کمک‌های اولیه
جعبه کمک‌های اولیه: این جعبه‌ها باید شامل باند، چسب زخم، پماد ضدالتهاب و داروهای ضروری باشند.
کارت شناسایی و مدارک ضروری: داشتن کارت شناسایی و مدارک شناسایی را فراموش نکنید.
کارد یا چاقوی چندکاره: ابزار چندکاره کوچک برای رفع مشکلات احتمالی یا برش طناب، کاربردی است.
کیسه خواب و زیرانداز (در صورت کمپ)
اگر قصد شب‌مانی دارید، کیسه‌خواب مناسب برای دمای زیر صفر و زیرانداز عایق‌دار برای جلوگیری از تماس با زمین سرد توصیه می‌شود.
صعود به قله‌ها در پاییز، فرصت شگفت‌انگیزی برای لذت بردن از طبیعت بکر و متفاوت ایران است. تجهیزات کامل و برنامه‌ریزی دقیق، شما را برای صعود ایمن و لذت‌بخش در کوه‌های ایران در فصل پاییز آماده می‌کند. این فصل فرصتی کم‌نظیر برای لذت بردن از آرامش و زیبایی طبیعی کوهستان‌های رنگارنگ ایران است و با رعایت این نکات می‌توانید از لحظاتی ناب و بدون دغدغه در طبیعت بهره‌مند شوید.