گذشته از آب وهوای عراق و جمعیت و ازدحامی که از نقاط دور و نزدیک این کشور به کربلا و عتبات سفر می‌کنند و حامل ویروس‌های مختلفند، باید دانست که رعایت نکات بهداشتی در این سفر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سفر اربعین، مخصوصا برای کسانی که مسیر نجف تا کربلا را پیاده می‌روند، به خاطر شلوغی و ازدحام زیاد مردم و آلودگی‌هایی که در این مواقع به‌وجود می‌آید، هم از این قاعده مستثنی نیست و زایران باید برای حفظ سلامتی خود و باقی زوار و مسافران، مسایل بهداشتی و پاکیزگی خود و محیط پیرامونشان را رعایت کنند. خواندن نکاتی که در ادامه می آوریم به شما کمک می‌کند که اگر زایر کربلا هستید، در این سفر نظافت و سلامتی خود را حفظ کنید.
رعایت بهداشت فردی
اگر بار چندم است که در این ایام به کربلا و عتبات سفر می‌کنید، حتما می‌دانید که شرایط بهداشتی در آنجا ایده‌آل ما نیست. بنابراین چاره‌ای جز این نیست که با رعایت بهداشت فردی سعی کنید دچار مشکل نشوید، ولی خوب نکته مهم هم این است که همزمان که سعی می‌کنید بهداشت فردی را رعایت کنید زیاد هم وسواس نداشته باشید. این را باید از پیش دانست که در این سفر ممکن است بسیاری از ایده‌آل‌های بهداشتی شما محقق نشود، پس خود و همسفران‌تان را خیلی اذیت نکنید.
یکسری وسایل بهداشتی را از قبل سفر باید تهیه کنید و در ساکتان داشته باشید تا آنجا به مشکل برنخورید. یکی از این وسایل دمپایی است. یک دمپایی پلاستیکی تمیز و سبک با خود داشته باشید و برای رفتن به سرویس بهداشتی از آن استفاده کنید. این‌کار باعث می‌شود هم به راحتی وضو بگیرید و هم بتوانید پاهایتان را با آب و صابونی که همراه برده‌اید بشویید و کمی از خستگی‌تان کم کنید. با این کار پاهایتان تمیز می‌ماند و میکروب بین انگشتانتان جمع نمی‌شود و تاول نمی‌زند. کرم مناسب هم برای تاول و عرق‌سوز به همراه داشته باشید؛ البته اگر می‌دانید دچارش می‌شوید.
متاسفانه به خاطر جمعیت زیاد در مسیر بیشتر سرویس‌های بهداشتی بین راه صابون ندارند و یا تمام کرده‌اند. با این حال دستمال مرطوب و یا ژل‌ها و کف‌های تمیزکننده و ضدعفونی‌کننده هم می‌توانند گزینه‌های خوبی باشند در شرایطی که دسترسی به آب سخت می‌شود. این دستمال‌ها و یا کف‌های تمیزکننده می‌توانند هم گردوغبار را از صورتتان بزدایند و هم این‌که اگر تعریق بدنتان زیاد است و امکان استحمام ندارید، می‌توانید از آنها استفاده کنید.
توصیه‌هایی برای زایران
بعد از دو ساعت راه‌رفتن، نیم ساعت استراحت کنید. بیشتر خادمینِ موکب‌ها آموزش ماساژ دیده‌اند، ولی اگر دچار گرفتگی عضلانی می‌شوید، حتماً قرص متاکارمابول همراه داشته باشید. وعده‌های غذایی را هم به‌موقع مصرف کنید تا دچار افت قند نشوید. در طول مسیر موکب‌دارها به بهترین شکل از شما پذیرایی خواهند کرد. سعی کنید مایعات زیاد مثل چای، آب، فرنی، سوپ زیاد میل کنید؛ زیرا باعث دفع عفونت‌های بدنتان می‌شود.
کمردرد این روزها مشکلی خیلی‌هاست. برای این‌که درد کمر در طول پیاده‌روی کمتر اذیتتان کند یک شال یا کمربند طبی با خودتان بردارید و در طول مسیر کمرتان را با آن محکم ببندید. این‌کار باعث می‌شود به کمرتان کمتر فشار بیاید و قدم‌هایتان را راحت‌تر بردارید. آقایان روسری، چفیه یا کلاهی همراه خود داشته باشند و سر خود را با آن ببندند تا هم از آفتاب و نور شدید در امان باشند، هم از باد و سوزهای سرد صبحگاهی. از چفیه می‌توانید به عنوان حوله هم استفاده کنید.
مشکل بزرگ زایران اربعین خصوصا در بازگشت از سفر، سرماخوردگی است. بهتر است احتیاط لازم را برای جلوگیری از سرماخوردگی به کار ببندید و برای این منظور لباس‌های مناسب به همراه داشته باشید. گرچه هوا در طول روز مناسب و در شب‌ها خنک است، اما داشتن لباس مناسب کار عقلانی است. در عین حال به همراه‌داشتنِ یک عدد کیسه خواب، برای استراحت و در امان ماندن از خاک و سرما هم لازم است.
توصیه‌ای که بیشتر نفعش برای خانم‌هاست این است که لباس زیرهایتان را از الیاف نخی انتخاب کنید تا بر اثر پیاده‌روی و گرمای هوا و تعریق کمتر دچار مشکل نشوید. ممکن است لباس‌های قدیمی داشته باشید؛ خوب این لباس‌ها هم گزینه خوبی هستند که همراهتان ببرید و پس از مصرف دورشان بیندازید تا دیگر احتیاجی به شستشو و حمل کردن آنها نداشته باشید. لباس زیرهای یک بار مصرف هم گزینه مناسبی برای این سفرند.
از بهداشت دهان و دندان هم در این سفر نباید غافل شد. با این حساب مسواک و خمیردندان یادتان نرود. می‌توانید خمیردندان کوچکی بخرید تا فضا و وزن کمتری داشته باشد. همراه داشتن ماسک یک‌بار مصرف هم خیلی کمک‌کننده است، چون در هوای گرد و غباری عراق گاهی نفس کشیدن سخت می‌شود. همراه داشتن ماسک هم به تنفس راحت‌تر کمک می‌کند و هم در زمان شلوغی حسابی به کارتان می‌آید. زدن این ماسک‌ها در ازدحام باعث می‌شود هوای آلوده تنفس نکنید و یا اگر خودتان کمی سرماخوردگی داشته باشید، این ماسک‌ها باعث می‌شوند مریضی‌تان به باقی زوار منتقل نشود. برای این منظور استفاده از ماسک‌های تهویه‌دار نسبت به ماسک‌های معمولی کارایی بهتری دارند. در نهایت این‌که همراه داشتن چند چسب زخم کار محتاطانه‌ای است. ممکن است اتفاقی برای خودتان یا اطرافیانتان بیفتد و فاصله‌تان تا مراکز بهداشتی و هلال احمر زیاد باشد، این چسب زخم ها کمک می‌کند تا رسیدن به آن مراکز از خونریزی یا آلودگی محل زخم، جلوگیری کنید.
داروهای مورد نیاز
در طول مسیر موکب‌هایی هستند که انواع قرص و دارو را به زایران ارایه می‌دهند. علاوه بر آنها هلال‌احمر ایران هم در طی مسیر فعال است، پس نگران سرماخوردگی و سردرد احتمالی نباشید؛ ولی اگر قرص یا داروی خاصی استفاده می‌کنید باید همراهتان باشد. کرم پیروکسیکام و قرص متاکاربامول دو دارویی هستند که برای کاهش عوارض احتمالی پیاده‌روی طولانی بهتر است همراهتان باشد. قرص‌های تقویتی مثل "فارماتون" یا "دیکلوفناک" هم برای پادرد و کمردرد مناسب هستند. اگر می‌توانید قرص جوشان مولتی ویتامین یا قرص معمولی مولتی ویتامین همراه خودتان ببرید و روزی یک عدد استفاده کنید تا قوای از دست رفته‌تان بازیابی شود. قرص جوشان ویتامین ث که کاربردش مشخص است. برای جلوگیری از سرماخوردگی احتمالی، بهتر است ویتامین ث به همراه داشته باشید.
در کل این سفر با آن سفرهای معمول و همیشگی فرق دارد. در این سفر جدای از بعد معنوی، شما در مسیر تجربیات جدیدی قرار می‌گیرید پس فراموش نکنید که هر اندازه منعطف باشید و خود را با شرایط وفق دهید، سفر برایتان شیرین‌تر خواهد بود.
در این زمینه بیشتر بخوانید
همه چیز درباره پیاده روی اربعین ۹۸
ملزومات و وسائل مورد نیاز در سفر اربعین؛ آماده به سفر بروید