گروه ایرنا زندگی - تعریف خانه‌داری از گذشته تا امروز تغییر کرده است. درگذشته نگاه به خانه‌داری محدود به شستن و پختن بود اما این روزها خانه‌داری بسیار تغییر کرده است. قدیمی‌ها به دلیل تعداد فرزندان زیاد وقت کمتری را صرف تربیت و بازی با کودکانشان می‌کردند و تعداد خواهر و برادرها انقدر زیاد بود که بچه‌ها خودشان را با همدیگر سرگرم می‌کردند؛ وقتی هم که بچه‌ها بزرگ می‌شدند کارهای خانه تقسیم می‌شد و بار بزرگی از روی دوش مادر خانه برداشته می‌شد اما امروزه نظافت و تهیه غذا بخشی جزئی از وظایف یک زن خانه‌دار است؛ تربیت و رسیدگی به کودکان، خرید مایحتاج خانه، رسیدگی به همسر و گاهی کار بیرون از خانه بخشی دیگر از وظایف زنان خانه‌دار است که گاهی فشار مضاعفی را به آن‌ها وارد می‌کند.
کاری بدون حتی یک روز مرخصی
زن خانه‌دار یک وظیفه معین ندارد بلکه مجموعه‌ای وظایف از مدیریت امور داخلی خانه تا برنامه‌ریزی‌های خانواده را بر عهده دارد. همه مشاغل ساعت کاری مشخصی دارند اما زنان خانه‌دار تمام‌روز مشغول کارهای خانه هستند. آن‌ها اغلب گلایه می‌کنند که:" هیچ زمانی برای یک روز استراحت کامل را نداریم"، "هیچ‌وقت نشده بتوانیم یک سریال را بدون دغدغه تا آخر نگاه کنید- همیشه آخر فیلم‌ها را از دست می‌دهیم"، "هرروز باید به این فکر کنیم که برای ناهار و شام چی درست کنیم که همه دوست داشته باشند"، "هیچ زمان آزادی برای ورزش یا کتاب خواندن نداریم"، "ما از وقتی که از خواب بیدار می‌شویم تا آخر شب که چراغ‌ها را خاموش‌کنیم در حال فعالیت هستیم". باوجود سختی‌های خانه‌داری، تصور کنید یک زن شاغل هم باشد، در این صورت می‌توان گفت که سخت‌ترین شغل جهان، شاغل بودن در کنار مادری و خانه‌داری است.
کار خانه نوعی ورزش کردن است
اگرچه انجام کارهای خانه خسته‌کننده و کسل‌کننده است اما مطالعات بسیاری نشان می‌دهد که انجام کارهای خانه می‌تواند اثری مشابه دویدن، پیاده‌روی و شنا داشته و طول عمر را افزایش دهد. بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، انجام کارهای خانه می‌تواند سبب حفظ سلامت بدن شود. علاوه بر این، انجام کارهای خانه در سوزاندن کالری مفید است؛ به‌طوری‌که با حدود ۳۰ دقیقه جاروکشیدن ۱۳۰ کالری سوزانده می‌شود.
کار زیاد خطرناک است
انجام کارهای خانه باوجود مزایایی که برای سلامتی دارد اما به همان اندازه فعالیت بیش‌ازاندازه در خانه می‌تواند برای سلامت قلب خطرناک باشد. مطالعه دانشمندان دانشکده پزشکی دانشگاه پیتسبرگ در ایالات‌متحده نشان داد که کارهای خانه مانند پخت‌وپز، تمیز کردن و خرید مایحتاج خانه می‌تواند استرس‌زاتر از حضور در محل کار باشد.
در این مطالعه، دانشمندان بیش از ۱۰۰ مرد و زن شاغل را مورد آزمایش قراردادند و دریافتند زنان که بیشتر مسئولیت اداره خانه را بر عهده می‌گیرند نسبت به مردان، به‌طور قابل‌توجهی فشارخون بالاتری داشتند.
همچنین یک گزارش جدید نشان داد که کار بیش از ۵۵ ساعت در هفته با افزایش خطر مرگ مرتبط است اما کارشناسان می‌گویند که این ساعت کارِ مشخص همیشه به این معنی نیست که فردی بیش‌ازحد کار کرده است؛ آن‌ها می‌گویند باید به دنبال نشانه‌هایی باشید که نشان می‌دهد کار شما را خسته می‌کند و بر سلامت شما تأثیر می‌گذارد.
به گزارش سازمان جهانی بهداشت، کار بیش‌ازحد منجر به مرگ ۷۴۵۰۰۰ نفر براثر سکته مغزی و بیماری قلبی در سال ۲۰۱۶ شد. بنابراین، محافظت از خود در برابر کار بیش‌ازحد می‌تواند به معنای واقعی کلمه یک موضوع مرگ وزندگی باشد اما این مسئله برای زنان خانه‌دار و به‌ویژه زنان شاغلی که مسئولیت کار خانه را نیز بر عهده‌دارند یک مشکل جدی است.
راه‌های تشخیص علائم تأثیرگذار کار خانه بر سلامتی
سازمان جهانی بهداشت در گزارش خود، کار بیش‌ازحد در خانه و خارج از خانه را بیش از ۵۵ ساعت در هفته تعریف کرده است. این مطالعه نشان داد که ۵۵ ساعت یا بیشتر کار کردن در هفته، در مقایسه با ۳۵ تا ۴۰ ساعت کار در هفته، ۳۵ درصد بیشتر خطر سکته مغزی و ۱۷ درصد بیشتر خطر مرگ ناشی از بیماری ایسکمیک قلبی را افزایش می‌دهد.
ممکن است به این تعریف نگاه کنید و بگویید که در حال کار بیش‌ازحد هستید اما چگونه می‌توانید علائمی را که بر سلامتی شما تأثیر می‌گذارد، تشخیص دهید؟
دکتر مارشا براون، روانشناس بالینی و کارشناس بهداشت روان می‌گوید: «فرقی نمی‌کند خانه‌دار باشید یا بیرون از خانه اشتغال داشته باشید، به‌طورکلی کار بیش‌ازحد بر ما تأثیر فیزیکی نمی‌گذارد، بلکه به طرق مختلف ظاهر می‌شود. برخی از علائمی که باید مراقب آن‌ها باشید، عبارت‌اند از:
روان‌شناختی: احساس ناراحتی، مشکل در حل مشکلات، بدخلقی یا تحمل کمتر نسبت به مسائل کار وزندگی.
جسمانی: احساس خستگی، سردرد، احساس تنش یا آرامش نداشتن، احساس تهوع یا معده درد.
عاطفی: همیشه مضطرب یا نگران بودن، احساس ترس و درماندگی.
بین فردی: درگیری بیشتر با عزیزان در خانه.
رفتاری: بیشتر اشتباه کردن، کمتر خوابیدن و کمتر استراحت داشتن.»
چگونه از سلامت خود در برابر فشار کار خانه محافظت کنیم؟
گاهی برخی زنان علاوه بر مسئولیت کار خانه‌ی خود، مسئولیت مراقبت و نگهداری از والدینشان را نیز بر عهده‌دارند و برخی دیگر نیز درکنار خانه‌داری بیرون از خانه شاغل هستند؛ در چنین شرایطی فشار کاری مضاعفی بر روی این زنان وارد می‌شود و ازآنجایی‌که امکان ترک کار و شانه خالی کردن از مسئولیت‌های زندگی وجود ندارد، لازم است این دسته از زنان با انجام راهکارهایی از سلامت جسم و روانشان مراقبت کنند:
-برای مقابله با فشار کار، زمانی را برای ورزش، پیاده‌روی یا حتی مدیتیشن اختصاص دهید. این گام‌های به‌ظاهر کوچک نه‌تنها به کاهش استرس شما کمک می‌کند بلکه بهره‌وری شما را در بلندمدت افزایش می‌دهد و با انجام این کارها احساس مفید بودن خواهید کرد.
-برای انجام کارهای خانه حدومرز قائل شوید و برخی از مسئولیت‌ها مثل خرید و شستن ظرف‌ها را با اعضای خانواده تقسیم کنید.
-لزومی ندارد برای اینکه همه کارها را در یک روز تمام کنید، به خودتان فشار وارد کنید. برای انجام کارهای خانه برنامه‌ریزی کنید و در هفته یک روز را به‌طور کامل به خودتان استراحت دهید.