همه ساله و در فصل برداشت محصول زعفران ۲ شهرستان تربت‌حیدریه و زاوه که رتبه نخست تولید زعفران جهان را به خود اختصاص داده‌اند، شاهد حضور گردشگران ایرانی و غیرایرانی در مزارع زعفران هستند.
این گردشگران همچنین با حضور در بازارهای قدیمی و سنتی این خطه ضمن تهیه سوغات و هدایای مورد نیاز خود، از آثار تاریخی تربت‌حیدریه نیز بازدید می‌کنند.
نخستین جشنواره گردشگری زعفران در تربت‌حیدریه امسال به همت اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، فرمانداری، شهرداری و شورای اسلامی شهر تربت حیدریه و بخش خصوصی این خطه از ۱۶ تا ۲۳ آبان ماه جاری برگزار شد.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تربت‌حیدریه به عنوان میزبان اصلی جشنواره به خبرنگار ایرنا گفت: جشنواره گردشگری زعفران با هدف معرفی ظرفیت‌های حوزه گردشگری و کشاورزی زعفران و با کمک بخش خصوصی برگزار شد.
علی محمدی افزود: امسال نمایشگاهی از صنایع دستی و سوغات در محل رباط طبسی تدارک دیده شد و تمام برنامه‌های جشنواره گردشگری زعفران، در همین مکان تاریخی برگزار گردید.
وی اظهار داشت: یکی از سیاست‌های میراث فرهنگی و گردشگری آن است تا رویکرد گردشگری کشاورزی را احیا کند و از آنجا که منطقه تربت‌حیدریه مهد تولید زعفران، ابریشم و پسته است از این فرصت استفاده شد تا همزمان با فصل برداشت زعفران موضوع گردشگری کشاورزی نیز دنبال شود.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تربت‌حیدریه گفت: در این جشنواره علاوه بر زعفران سایر صنایع دستی، اقامتگاه‌های بومگردی و آیین و رسوم روستاها نیز معرفی شد.
محمدی افزود: در مدت برگزاری جشنواره زعفران بیش از هزار نفر گردشگر داخلی و خارجی از مزارع زعفران و آثار تاریخی تربت حیدریه بازدید کردند و روز ۲۳ آبان نیز قطار گردشگری با حضور گردشگران ایرانی، اصحاب رسانه استان و مدیران اقامتگاه‌های بومگردی از مشهد به تربت حیدریه آمد.
وی ادامه داد:قطاری که دیروز وارد تربت حیدریه شد، چهارمین قطار گردشگری است که از مشهد به مقصد شهرهای استان اعزام شده و برای دومین بار است که وارد تربت‌حیدریه شده است.
تربت‌حیدریه در کنار مشهد ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد
معاون گردشگری اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی نیز گفت: تربت‌حیدریه در کنار مشهد ظرفیت گردشگری بالایی دارد و با توجه به ورود گردشگران خارجی به ویژه زائران عراقی، از این ظرفیت استفاده خواهد شد.
یوسف بیدخوری افزود: جشنواره گردشگری نیز نشان داد هماهنگی و نظم خوبی بین مدیران این خطه در برپایی این دورهمی بزرگ فرهنگی وجود دارد.
معاون استاندار و فرماندار ویژه تربت حیدریه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: استفاده از ظرفیت میراث فرهنگی لازمه توسعه این شهرستان است و ظرفیت‌های بالقوه در این حوزه باید به فعل تبدیل شود و برای مردم درآمدزایی داشته‌باشد.
حسین شرافتی‌راد با اشاره به سفر سالانه ۱۰ میلیون زایر و گردشگر از گذرگاه تربت‌حیدریه به سمت مشهد افزود: اگر محصولات کشاورزی و صنایع دستی این خطه به خوبی معرفی شوند تربت حیدریه به توقفگاه و استراحتگاه موقتی خوبی برای زائران امام رضا(ع) که از شرق و جنوب کشور به مشهد می‌آیند تبدیل می شود و سطح درآمد شهروندانش افزایش خواهد یافت.
وی اضافه کرد: تحقق این مهم، وظیفه مجموعه مدیریتی این شهرستان است و امسال نیز دستگاه‌های مرتبط، حرکت خوبی را رقم زدند که امید است حاصل آن رضایت مردم منطقه باشد.
یک پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به گسترش اقامتگاه‌های بومگردی و در راستای احیای میراث از دست رفته هر منطقه، جای خالی ایجاد گنجینه‌های فرهنگی، اجتماعی و تاریخی در حوزه بومگردی محسوس است.
محمد شریفی‌تربتی افزود: اقامتگاه بومگردی در هر منطقه جغرافیایی دارای پیشینه تاریخی و فرهنگی خاص آن منطقه است که می‌تواند به عنوان شناسنامه‌ای از حوزه پیرامونی آن منطقه برای گردشگران جالب توجه باشد.
تربت‌حیدریه و زاوه دارای ۴۵۰ جاذبه تاریخی و گردشگری، یک روستای ملی و یک شهر ملی ابریشم‌کشی و تعداد ۸۰ اثر تاریخی هستند که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
از مجموع بیش از ۱۱۸ هزار هکتار زمین زیرکشت زعفران در ایران، استان خراسان رضوی با بیش از ۹۰ هزار هکتار و ۸۰ درصد تولید و استان خراسان جنوبی با ۱۵ هزار و ۷۰۰ هکتار و حدود پنج درصد تولید به ترتیب بیشترین میزان کشت و تولید این محصول را به خود اختصاص داده‌اند.
همچنین از مجموع ۹۰ هزار هکتار زمین زیر کشت زعفران در این استان، بیش از هشت هزار و ۵۰۰ هکتار و معادل ۱۲ درصد به شهرستان تربت‌حیدریه و از مجموع افزون بر ۵۰ هزار هکتار عرصه کشاورزی شهرستان زاوه، ۱۲ هزار هکتار معادل ۱۷ درصد ظرفیت استان به کشت زعفران اختصاص دارد.
برداشت زعفران در سه اقلیم سرد (جلگه رخ تربت‌حیدریه)، معتدل (شهرستان زاوه) و گرم (شهرستان مه‌ولات) از ۱۵ مهر آغاز و تا اواخر آبان ماه ادامه دارد.
مرکز شهرستان ۲۲۵ هزار نفری تربت‌حیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب مشهد واقع است.