در میان ورزش‌های محبوب در سراسر جهان نامی از شطرنج دیده نمی‌شود. بسیاری از مردم دنیا اصلا شطرنج را ورزش نمی‌دانند و علاقه‌ای هم به آن ندارند اما هیچ اتفاقی نمی‌تواند تاثیرگذاری این ورزش ذهنی جذاب را زیر سوال ببرد. شطرنج یکی از پیچیده‌ترین ورزش‌های ذهنی دنیاست که شاید هیجان زیادی نداشته باشد اما برای درک تکنیک‌های آن به زمان زیادی نیاز است. بنابراین ساخت فیلم سینمایی درباره شطرنج به همان میزان که غیرممکن به نظر می‌رسد، هیجان‌های جذابی را یدک می‌کشد.
به بهانه موفقیت تاریخی سریال «گامبی وزیر» که به پربیننده‌ترین مینی سریال سرویس استریم نتفلیکس در سال ۲۰۲۰ تبدیل شد، فرصتی فراهم شده تا نگاهی داشته باشیم به بهترین فیلم‌هایی که درباره شطرنج ساخته شده‌اند.
سردترین بازی | The Coldest Game
اگرچه این فیلم به زبان انگلیسی ساخته شده اما کارگردانی آن برعهده یک کارگردانی لهستانی به نام لوکاش کاشمیکی بوده که مدتی پیش در یک سانحه رانندگی جان خود را از دست داد. بیل پالمن که در دهه ۹۰ میلادی یکی از بازیگران پرکار هالیوود بود، یکی از بازیگران اصلی فیلم «سردترین بازی» است. شاید در نگاه نخست به نظر برسد که «سردترین بازی» صرفا درباره شطرنج باشد اما این فیلم در حقیقت یک تریلر جاسوسی لقب می‌گیرد که ارزش تماشاکردن را دارد.
خلاصه داستان: جاشوا منسکی یک استاد بزرگ شطرنج است که با اعتیاد به الکل دست و پنجه نرم می‌کند. او برای رقابت با استاد بزرگ اصلی شوروی به لهستان سفر می‌کند.
تفکر انتقادی | Critical Thinking
اگر به تماشای فیلم‌هایی که اعتماد به نفس و کار گروهی را نمایش می‌دهند، علاقه دارید شاید فیلم «تفکر انتقادی» انتخاب مناسبی برای شما باشد. این فیلم که قرار بود سال گذشته اکران شود تحت تاثیر شیوع جهانی ویروس کرونا فرصت نمایش روی پرده‌های سینما را از دست داد. داستان فیلم «تفکر انتقادی» براساس مجموعه‌ای از روایت‌های واقعی ساخته شده و به همین دلیل تماشایی به نظر می‌رسد.
خلاصه داستان: آقای مارتینز، معلم دبیرستان و مربی شطرنج تیم شطرنج دبیرستان میامی جکسون است. او با کمک شاگردانش موفق می‌شوند معجزه‌ای تاریخی خلق کنند و در مسابقات کشوری اول می‌شوند. شاگردان آقای مارتینز که از محله‌ای فقیر و کوچک آمده‌اند به اولین تیم دبیرستانی تبدیل می‌شوند که از شهری بسیار کوچک به این مقام دست پیدا می‌کنند.
قربانی پیاده | Pawn Sacrifice
بابی فیشر یکی از نام‌های تکرارنشدنی تاریخ شطرنج است که فیلم‌ها، کتاب‌ها و مستندهای بسیاری درباره زندگی او ساخته شده و یکی از آن‌ها فیلم «قربانی پیاده» لقب می‌گیرد. فیلمی که توبی مگوایر، بازیگری که با حضور در فیلم‌های «مرد عنکبوتی» شناخته می‌شود، ستاره اصلی آن بوده و داستان آن براساس یک داستان واقعی ساخته شده است. شاید جالب باشد بدانید که بابی فیشر در ۱۵ سالگی به مقام استاد بزرگی شطرنج دست پیدا کرد.
خلاصه داستان: بابی فیشر در مسابقات قهرمانی ۱۹۷۲ در برابر بوریس اسپاسکی قرار می‌گیرد؛ استاد بزرگ شطرنج شوروی که می‌تواند چالش بزرگی برای او باشد.
ملکه کاتوه | Queen Of Katwe
این فیلم بر اساس کتاب «ملکه کاتوه» ساخته شده و زندگی فیونا موتسی، شطرنج‌باز اوگاندایی، را روایت می‌کند. شطرنج‌بازی که در حاشیه شهر کاتوه در اوگاندا زندگی می‌کرد. فیونا که هیچ شناختی از شطرنج نداشت، آهسته آهسته در مسیری قرار می‌گیرد که زندگی او را برای همیشه تغییر می‌دهد. در فیلم «ملکه کاتوه» داستان تبدیل‌شدن یک دخترک محروم آفریقایی به یک استاد بزرگ شطرنج به زیبایی روایت می‌شود.
خلاصه داستان: فیونا هر از گاهی به مرکز شهر کاتوه می‌آید تا غذای جدید و خوشمزه‌ای پیدا کند. او به مرور با روبرت کاتنده آشنا می‌شود. روبرت یک مربی شطرنج است که این ورزش ذهنی را به کودکان شهر کاتوه آموزش می‌دهد. فیونا در ابتدا جذب کلاس‌های کاتنده می‌شود چراکه فرصت خوردن غذای رایگان و خوشمزه را به او می‌دهد اما به مرور زمان مشخص می‌شود که فیونا استعداد عجیبی در شطرنج دارد. او پس از موفقیت در مسابقات محلی، چالش بازی در سطح بین‌المللی را می پذیرد و از کاتوه خارج می‌شود.
در این زمینه بخوانید:
ناشناخته‌ترین فیلم‌های کارگردانان شناخته‌شده که باید تماشا کنید
در جستجوی بابی فیشر | Searching For Bobby Fischer
فیلم «در جستجوی بابی فیشر» برای هواداران شطرنج و عاشقان این ورزش ذهنی پیچیده یک عنوان بسیار جذاب و خیره‌کننده است. مربی‌های شطرنج در بسیاری از کشورهای دنیا به‌ویژه در ایالات متحده از این فیلم برای آموزش و تقویت اعتماد به نفس دانش‌آموزان شطرنج استفاده می‌کنند. جو مانتگنا، بن کینگزلی، لارنس فیشبرن و جوآن آلن از بازیگران شناخته‌شده فیلم «در جستجوی بابی فیشر» هستند که براساس کتابی به همین نام نوشته فرد ویتزکین نوشته شده است. او در آن کتاب به توصیف زندگی پسرش می‌پردازد.
خلاصه داستان: جاش ویتزکین استعداد بزرگی در دنیای شطرنج بود. او با قهرمانی در سال‌های ۱۹۹۳ و ۱۹۹۴ رتبه نخست مسابقات شطرنج جوانان شد و به همین دلیل در سن ۱۶ سالگی استاد بزرگ شطرنج بود. جاش برای رسیدن به جایگاه استاد بین‌المللی خیز آماده شد اما در نهایت تصمیم‌های عجیبی گرفت.
بازی گری | Geri’s Game
داستان ششمین انیمیشن کوتاه استودیوی انیمیشن‌سازی پیکسار تمرکز خود را روی بازی شطرنج قرار داده است. این انیمیشن پنج دقیقه‌ای روایت جذابی از یک رقابت شطرنج ارائه می‌دهد. اگر همین حالا به تماشای «بازی گری» بنشینید احتمالا باور نمی‌کنید که این انیمیشن جذاب در سال ۱۹۹۷ ساخته شده است؛ روزهایی که انیمیشن‌های سه‌بعدی حتی جایگاه کوچکی هم در دنیای پویانمایی نداشتند. بنابراین غیرقابل پیش‌بینی نیست که شخصیت اصلی انیمیشن «بازی گری» بعدها در انیمیشن «داستان اسباب بازی‌ها» هم حضور پیدا کرد.
خلاصه داستان: یک پیرمرد در یک پارک نشسته و تصمیم می‌گیرد که با خودش یک مسابقه شطرنج برگزار کند.