اگر به تماشای یک فیلم سینمایی خارجی نشسته باشید، متوجه نمایش نماد و نشان چند شرکت بزرگ در ابتدای آن شده‌اید. شرکت‌هایی که در حقیقت استودیوهای فیلمسازی هستند و بسیاری از آن‌ها نه تنها فیلم‌های سینمایی را تولید می‌کنند بلکه وظیفه پخش و انتشار این عناوین را نیز برعهده دارند. بنابراین نقش استودیوهای سینمایی در دنیای سینما چیزی بیشتر از نمایش چند نماد و نشان است. این استودیوها با بودجه‌های میلیارد دلاری، چندین زیر مجموعه بزرگ و کوچک دارند که هر یک از آن‌ها در حوزه مشخصی از دنیای سینما فعالیت می‌کند.
با این حال استودیوهای فیلمسازی حتی از فعالیت‌های جانبی در دنیای سینما هم عبور کرده‌اند. برای مثال، مجموعه بزرگ دیزنی که این روزها به عنوان نهادی بزرگ‌تر از یک استودیوی فیلمسازی شناخته می‌شود پارک‌های تفریحی بزرگی در سراسر دنیا احداث کرده و با شخصیت‌های فیلم‌های خود میزبان میلیون‌ها گردشگری است که هر ساله به مراکز تفریحی آن‌ها مراجعه می‌کنند. در ادامه سرگذشت، تاریخ و فعالیت بزرگترین و شناخته‌شده‌ترین استودیوهای فیلمسازی بزرگ و شناخته‌شده جهان را بررسی می‌کنیم.
یونیورسال – Universal
استودیوی فیلمسازی یونیورسال که خود زیرمجموعه‌ای از یک نهاد نگهدار بسیار ثروتمند است، لقب قدیمی‌ترین استودیوی سینمایی آمریکا را یدک می‌کشد. یونیورسال در سال ۱۹۱۲ تاسیس شده و تا امروز به حدی در گسترش تجارت سینمایی خود موفق بوده که حالا شبکه‌های تلویزیونی محبوب NBC را در کنار خودش می‌بیند و به‌زودی با سرویس استریم Peacock وارد نسل جدید سرگرمی‌ها می‌شود. مهم‌ترین عناوین استودیوی یونیورسال مانند «سریع و خشن»، «پارک ژوراسیک»، «دنیای ژوراسیک»، «جیسون بورن» و «پنجاه طیف» از مجموعه‌های پول‌ساز هالیوود در چند سال اخیر بوده‌اند.
همچنین یونیورسال با استودیوی انیمیشن‌سازی «ایلومینیشن» در چند سال اخیر نقش مهمی در دنیای پویانمایی داشته و بسیاری از رکوردهای مالی را شکسته است. انیمیشن‌های محبوبی مانند «من نفرت‌انگیز» و «زندگی مخفی حیوانات» از مهم‌ترین عناوین این استودیوی انیمیشن‌سازی در چند سال اخیر هستند. با وجود همه موفقیت‌هایی که یونیورسال در چند سال اخیر جشن گرفته اما به نظر می‌رسد این استودیو مسیر دشواری در دوران پس از کرونا داشته باشد.
استقبال تماشاگران آنلاین از انیمیشن جدید یونیورسال یعنی «ترول‌ها: تور جهانی» این استودیو را قانع کرد تا با انتشار یک بیانیه رسمی به هواداران آثار خود اعلام کند از این پس عناوین بیشتری را به صورت آنلاین منتشر می‌کند. پس از آن بود که شرکت سالن‌های سینمایی AMC به عنوان یکی از بزرگترین مجموعه‌های سالن‌های سینما در سراسر دنیا با انتشار یک بیانیه رسمی اعلام کرد پس از پایان بحران کرونا و بازگشایی دوباره سالن‌های سینما، از اکران عناوین استودیوی یونیورسال امتناع می‌کند. بنابراین یونیورسال که از موفقیت‌های دوران کرونا خوشحال بوده باید نظر سالن‌های سینمایی را دوباره جلب کند.
پارامونت – Paramount
استودیوی فیلمسازی پارامونت در سال ۱۹۱۲ تاسیس شد و با گذشت پس از صد سال هنوز هم یکی از بهترین استودیوهای سینمایی آمریکا و جهان لقب می‌گیرد. فیلم «تایتانیک» که برای مدتی طولانی پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینما بود، توسط استودیوی پارامونت ساخته شده است. از جمله سایر عناوین محبوب این استودیو باید به «تبدیل‌شوندگان» و «ماموریت غیرممکن» اشاره کرد. این استودیوی فیلمسازی همچنین یک زیر مجموعه شناخته‌شده فعال در حوزه انیمیشن‌سازی دارد که در چند سال اخیر با اکران انیمیشن‌های موفقی مانند «پارک شگفت‌انگیز» موفقیت‌های بزرگی را تجربه کرده است.
برادران وارنر - Warner Bros
استودیوی فیلمسازی برادران وارنر در سال ۱۹۲۳ و با همکاری هری، آلبرت، سم و جک وارنر تاسیس شد. امروزه این استودیوی فیلمسازی زیر مجموعه یک نهاد نگهدار به نام وارنر مدیا است که زیر سایه اپراتور شناخته‌شده دنیای مخابرات یعنی AT&T فعالیت می‌کند. استودیوی فیلمسازی برادران وارنر چند استودیوی کوچک‌تر را هم مدیریت می‌کند که شاید معروف‌ترین آن‌ها استودیوی فیلم‌های دی‌سی باشد که فیلم شخصیت‌های محبوب کمیک بوکی مانند فیلم «جوکر» را ساخته است.
به اعتقاد تحلیلگران اقتصاد سینما، برادران وارنر پس از دیزنی بزرگترین مجموعه سینمایی جهان است که قدرت گسترده آن‌ها به تولید فیلم‌هایی مانند «ماتریکس»، «هری پاتر» و همه فیلم‌های کریستوفر نولان منجر شده تا درآمد میلیاردی این مجموعه توانایی آن‌ها را ثابت کند. مدتی پیش شرکت نگهدار برادران وارنر یعنی وارنر مدیا از سرویس استریم اچ‌بی‌او مکس رونمایی کرد. این سرویس استریم نه تنها همه عناوین سینمایی و انیمیشنی برادران وارنر را جمع کرده بلکه آثار انحصاری متعددی را نیز میزبانی می‌کند. ارزش فعلی این استودیوی فیلمسازی چیزی فراتر از ۱۴ میلیارد دلار به نظر می‌رسد.
والت دیزنی - Walt Disney Studios
مجموعه بزرگ سینمایی دیزنی بدون شک و با اختلاف بزرگترین استودیوی فیلمسازی در جهان است. اگرچه این مجموعه در سال ۱۹۲۳ تاسیس شد اما ساخت نخستین انیمیشن سینمایی آن‌ها در سال ۱۹۳۴ آغاز شد. سه سال پس از آن، انیمیشن «سفید برفی و هفت کوتوله» راهی سینماها شد و تا سال ۱۹۳۹ لقب پرفروش‌ترین فیلم سینما را تصاحب کرد. دیزنی برای سال‌ها به فعالیت در دنیای انیمیشن‌ها مشغول بود اما در دهه ۱۹۵۰ و با ورود به دنیای فیلم‌های سینمایی تصمیم گرفت سهم بیشتری از دنیای هنر هفتم تصاحب کند.
امروزه دیزنی نه تنها یکی از شرکت‌های نگهدار ارزشمند دنیا است بلکه مدیریت بسیاری از استودیوهای سینمایی مانند مارول، فاکس قرن بیستم، پیکسار، لوکاس فیلم و بلو اسکای را نیز برعهده دارد. دیزنی در سال‌های اخیر با سرمایه‌گذاری در بازسازی عناوین قدیمی خود، میلیاردها دلار از گیشه‌های سینما درآمد کسب کرده و مدتی پیش از سرویس استریم اختصاصی خود یعنی دیزنی پلاس هم رونمایی کرد.
مترو گلدن مایر – Metro Goldwyn Mayer
هواداران سینما این استودیو را با غرش شیری که درون نماد آن قرار دارد به خوبی می‌شناسند. مترو گلدن مایر یکی از قدیمی‌ترین استودیوهای فیلمسازی در دنیا است که فعالیت خود را در سال ۱۹۲۴ آغاز کرد. این استودیو در ابتدای راه خود به شهرت و قدرتی باورنکردنی دست پیدا کرد و برای سال‌های طولانی یکی از قطب‌های سینمایی آمریکا بود. یکی از پرهزینه‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما یعنی «بن هور» توسط استودیوی مترو گلدن مایر ساخته شده است. با این حال با ورود غول‌های جدید به دنیای سینما، کار شیر پیر مترو گلدن مایر قبل‌تر از قبل شد.
این استودیو در سال ۲۰۱۰ اعلام ورشکستگی کرد و حالا به عنوان یک نهاد سینمایی کوچک شناخته می‌شود که بیشتر از تولید، به همکاری در ساخت فیلم‌های سینمایی مشغول است. مدتی پیش همه عناوینی که مترو گلدن مایر از سال ۱۹۸۶ و قبل از آن ساخته بود به استودیوی رقیب یعنی برادران وارنر فروخته شد. با توجه به همه مشکلاتی که مترو گلدن مایر در چند سال اخیر تجربه کرده، مدیران آن تصمیم گرفته‌اند این استودیوی فیلمسازی را واگذار کنند. ارزش این مجموعه که هنوز هم مالکیت عناوینی مانند «راکی» و «جیمز باند» را در اختیار دارد حدود ده میلیارد دلار تعیین شده است.
فاکس قرن بیستم – 20TH Century Fox
اگرچه استودیوی فیلمسازی فاکس قرن بیستم هنوز هم شهرت و اعتبار خوبی در دنیای سینما دارد اما بیشتر از هر مجموعه سینمایی دیگری ظهور تا سقوط یک نهاد تجاری را نشان می‌دهد. این استودیو در سال ۱۹۳۵ تاسیس شد با این حال برای رسیدن به قله هنر هفتم سال‌های طولانی صبر کرد. فیلم «آواتار» که تا پیش از اکران فیلم «انتقام‌جویان: پایان بازی» لقب پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینما را یدک می‌کشید، توسط استودیوی فاکس قرن بیستم تولید و اکران شده است.
با وجود موفقیت‌های فاکس قرن بیستم، دیزنی به عنوان بزرگترین مجموعه سینمایی جهان برای خرید این استودیوی فیلمسازی وارد عمل شد. آن‌ها مدتی پیش و با پرداخت بیش از ۵۲ میلیارد دلار همه مجموعه‌های فاکس قرن بیستم را خریدند. اتفاقی که به دیزنی این فرصت را داده تا همه عناوین و آثار این استودیو را برای همیشه تصاحب کند. بنابراین فاکس قرن بیستم که روزگاری یکی از بزرگترین استودیوهای فیلمسازی جهان بود حالا صرفا یک زیرمجموعه تاثیرگذار در تجارت رقیب اصلی‌اش یعنی دیزنی است.
در این زمینه بخوانید:
ویروس کرونا چگونه موفق شد مسیر سینما را برای همیشه تغییر دهد؟
بهترین فیلم‌هایی که درباره حوادث هوایی ساخته شده‌اند
بهترین سریال‌هایی که تماشای آن‌ها در گرم‌ترین فصل سال توصیه می‌شود
این اتفاق که از آن به عنوان بزرگترین اتفاق تاریخ سرگرمی و رسانه یاد می‌شود به معنای آن است که دیزنی حالا مالکیت مجموعه فیلم‌هایی مانند «مردان ایکس» و «سیاره میمون‌ها» را تصاحب کرده و همچنین تولید و انتشار همه عناوین سینمایی و تلویزیونی فاکس را در اختیار دارد. به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران دنیای رسانه، ادغام فاکس در دیزنی به معنای آغاز دوران جدیدی از سرگرمی‌های تصویری است.
لاینزگیت – Lionsgate
اگرچه این استودیو در سال ۱۹۶۲ تاسیس شده اما آنچه امروز به عنوان استودیوی فیلمسازی لاینزگیت شناخته می‌شود در سال ۱۹۹۷ شکل گرفت. استودیوی لاینزگیت در سال‌های اخیر همواره یکی از سودده‌ترین مجموعه‌های سینمایی دنیا بوده و زیرمجموعه‌های شناخته‌شده‌ای دارد. از مهم‌ترین فیلم‌هایی که توسط این استودیو ساخته شده باید به «بی‌مصرف‌ها» و «گرگ و میش» اشاره کرد.
سونی – Sony Pictures
مجموعه سونی که بیشتر ما آن را با محصولات الکترونیکی‌اش می‌شناسیم، سال‌ها پیش تصمیم گرفت دستی در تنور آتش سینما داشته باشد. ژاپنی‌ها در سال ۱۹۸۷ و با خرید عمده سهام استودیوی سینمایی کلمبیا که قدمت آن به سال ۱۹۱۸ بازمی‌گردد، این استودیوی سینمایی را به یک زیرمجموعه از استودیوی بزرگ فیلمسازی سونی تبدیل کردند و تا امروز به ساخت، تهیه‌کنندگی و اکران فیلم‌های سینمایی مشغول هستند. این استودیوی بزرگ که سابقه ساخت مجموعه‌هایی مانند «جومانجی»، «مردان سیاه‌پوست»، «استوارت کوچولو»، «هتل ترانسلوانیا» و سه‌گانه «مرد عنکبوتی» را دارد در سال ۲۰۱۷ بیشتر از ۹.۵ میلیارد دلار ارزش داشت و براساس آخرین آمارها حدود ۹۵۰۰ کارمند دارد.