قم اولین شهری بود که وجود بیماران مبتلا به کرونا در آن تایید شد. با اعلام این موضوع، بسیاری از مردم قم راهی داروخانهها شدند تا وسایل بهداشتی لازم جهت پیشگیری را تهیه کنند. خیلی زود خبر کمبود ماسک در شهر قم دست به دست شد و مسئولان از انتقال ماسک از شهرهای دیگر به قم گفتند.
اما با پیدا شدن نمونههای دیگر بیمار در شهرهای مختلف، شرایط نگرانکنندهتر از قبل شد. در محیطهای شهری و ادارات تابلوهای هشدار نصب شد و حتی ارگانهای مسئول اقدام به ارسال پیامکهای نحوه جلوگیری از این ویروس کردند. همه این اقدامات باعث شد تا نگرانی از ابتلا هر لحظه شدیدتر شود و تقاضا برای خرید وسایل بهداشتی بالا برود.
در حال حاضر، ماسک، اسپری ضدعفونیکننده، ژل دست، پد الکلی، دستمال مرطوب و دستکش یکبار مصرف در صدر تقاضای خرید در بازار قرار گرفتهاند. نگرانیها مردم را به داروخانهها و مراکز فروش کشانده است و حالا کمیاب شدن آنها در داروخانه و فروشگاهها خبرساز شده است.
چند روزی است که وقتی به داروخانهها مراجعه و هر یک از این اجناس را طلب میکنیم با این گفتهها روبهرو میشویم که «تمام شده است»، «درخواست دادهایم»، «سفارشها فردا به دستمان میرسد» یا «معلوم نیست چه زمان به موجودی داروخانه اضافه شود». وضعیت به گونهایست که بعضی از مشتریان وقتی با نبود ماسک در داروخانه مواجه میشوند از مسئولان داروخانه میپرسند که امکان شستوشو و استفاده مجدد ماسکهای کهنه وجود دارد. تنها محصولی که در اکثر داروخانهها یافت میشود، الکل ۷۰درصد است.
اگرچه سازمان تعزیرات از پلمب چندین داروخانه گران فروش و محتکر ماسک و مواد ضدعفونیکننده خبر داده است اما همچنان بعضی از داروخانهها ماسکهای ساده را بین ۵ تا ۲۰ هزار تومان و ژل ضدعفونی را تا ۳۰ هزار تومان به فروش میرسانند. آنها شرکتهای تولیدکننده را مقصر این گرانی میدانند و میگویند محصولات را بر اساس قیمت فاکتورها میفروشیم.
داروخانهای در پاسخ به تقاضای یکی از مشتریان مبنی بر خرید بسته ۵۰ تایی ماسک میگوید، شرکت قیمت بستههای ۵۰ تایی را ۱۷۵ هزار تومان اعلام کرده است و ما توان خرید آن را نداریم.
برخی از داروخانهها هم از فروش ماسک بیش از دو بسته سه تایی اجتناب میکنند. علت را که جویا میشوی از کمبود ماسک در بازار میگویند. البته بعضیها هم دلیل را ایجاد بازار ثانویه میدانند. به گفته آنها بعضی از سودجویان با خرید انبوه ماسک و دیگر وسایل بهداشتی، اقدام به فروش آن با قیمت بسیار بالا میکنند.
اما آنچه از آن به عنوان عامل اصلی نبود این وسایل بهداشتی صحبت میشود، وجود دلالانی است که یا محصولات را با قیمتی بسیار بالاتر از قیمت مصوب به فروش میرسانند یا از فروش محصولات خودداری کرده و دست به احتکار زدهاند.
پسر جوانی با عجله وارد داروخانهای میشود که روی برگهای نوشته ماسک نداریم. از متصدی میپرسد که خرید ماسک دارند یا خیر، مسئول داروخانه قیمت را میپرسد، به نظر رقم بالایی اعلام کرده است که مسئول با تعجب و کلافگی پاسخ منفی میدهد.
به طور حتم بخشی از کمبود ماسک و مواد ضدعفونیکننده در داروخانهها، از عدم آمادگی آنها برای پاسخگویی به این حجم از تقاضا است. علاوه بر اینکه در وضعیت فعلی اولویت عرضه و مصرف این وسایل با مراکز درمانی و بیمارستانهاست و بخش کمی از این محصولات برای فروش به داروخانهها تحویل میشود.
اما جدا از این، افزایش نرخ ماسک از سوی کارخانههای تولیدی و حضور دلالان در بازار از جمله دلایلی هستند که بازار این محصولات را در شرایط فعلی قرار دادهاند و اگر نظارت دقیقی بر بازار وجود داشت، به طور قطع، حتی اگر بروز این مشکلات ناگزیر بود، حتما در این حجم نبود.