گروه ایرنا زندگی- وقتی سخن از مهمانی رفتن می‌شود همیشه در کنار میزبان خوبی بودن، آدابی برای مهمان در نظر گرفته می‌شود. حتی ضرب‌المثلی هست که میگوید مهمان خر میزبان است و باید قوانین خانه میزبان را رعایت کند. حال ما چندین و چند سال است که در ایام اربعین مهمان مردم عراق هستیم و آنها به زیبایی رسم مهمان‌نوازی را برای ما به‌جا آوره‌اند پس پسندیده است که ما هم در مقابل رسم و رسوم و آداب آنها را آموخته و به رسم ادب رعایت کنیم. با ما در این مطلب همراه باشید تا در گفتگو با زهرا کثیری مدرس زبان عربی که چندین و چند سال است با مردم عراق در ارتباط است، با برخی از آداب و رسوم آنها آشنا شویم.
تشکر از میزبانهای عراقی
ما هرساله مدت زیادی سر سفره مردم عراق مهمان هستیم، پس شایسته است رسم تشکر و قدردانی از آنها را بیاموزیم. زهرا کثیری در این خصوص گفت: بیشتر مردم عراق یک‌سال کار کرده و پس‌انداز می‌کنند تا بتوانند در این ایام از زائرین پذیرایی کنند. آنچه که در ما در ایام اربعین می‌بینیم تمام توان آنها برای فراهم کردن بهترین امکانات برای پذیرایی از زائرین است. آنها عاشق شنیدن کلمه خادم الحسین از شما هستند پس پسندیده است که اگر از شما پذیرایی کردند با گفتن این جمله آنها را بسیار خوشحال کنید.
وی در ادامه گفت: «هیچ وقت بدون خداحافظی از موکب یا منزلی که مهمان آن بودید بودید خارج نشوید و با گفتن عباراتی مثل فی امان الله، مع اسلامه و الله ویاکم از آنها خداحافظی کنید. همانطور که ما در کشورمان آداب سفره و دعا را برای برکت سفره رعایت میکنیم، پس بهتر است این فرهنگ را در قبال میزبانان عراقی هم رعایت کنیم برای مثال وقتی از سر سفره بلند می‌شوید بلند بگویید: الله یدیمه(خدا دائمش کند) الله یزیده( خدا زیادش کند) سفره دائمه( سفرتون همیشه پهن باشد) از آنها تشکر کنیم. با یاد گرفتن همین عبارات کوتاه آداب مهمونی در عراق را بجا آورید. بهتر است با دادن هدایای کوچک از میزبانان عراقی که با تمام وجود ار ما پذیرایی می‌کنند تشکر کنیم.»
از دیگر رسوم عراقی‌ها در زمان کشیدن غذا، گذاشتن گوشت یا مرغ با دست خود برای مهمان است و این را نشانه احترام می‌دانند، پس کار آنها را زیر سوال نبرید. اگر طعم غذای آنها باب میل شما نبود هرگز اظهار نظر نکنید و جلوی آنها دور نیاندازید آنها تمام تلاش خود را برای درست کردن بهترین غذا برای شما انجام داده‌اند.
به‌یاد داشته باشید که مدت زمان مهمانی حداکثر ۴ تا ۵ روز است. هرگز بیش از آن در خانه و موکبی اقامت نکنید. همیشه خود را جای صاحب‌خانه و میزبان بگذارید. خیال نکنید که میزبان تا هر زمان که شما تمایل دارید باید از شما پذیرایی کند.
آداب مهمانی اربعین ویژه بانوان
خیل عظیمی از جمعیت زائرین اربعین را خانم‌ها تشکیل می‌دهند. با توجه به اینکه مردم عراق بر روی خانم‌ها حساسیت بالایی دارند، متناسب با آن آداب و رسوم و محدودیتهای خاصی برای خانم‌ها قایل هستند. سعی کنیم در ایام سفر این آداب و قوانین را رعایت کنیم. کثیری در توضیح این آداب اظهار داشت: آداب و قوانین ویژه‌ای برای خانم‌ها وجود دارد برای مثال؛ چفیه در فرهنگ عراق ویژه مردها است بنابراین پسندید ه نیست خانوم‌های ایرانی از چفیه استفاده کنند. به‌طور کلی در سفرهای زیارتی آرایش کردن وجهه قشنگی نداره حالا چه برسد که این آرایش در ایام اربعین و ایام عزای امام حسین باشد. پس بهتر است در این سفر آرایش نکرده و از زیورآلات کمتر استفاده شود.
این مدرس زبان عربی در ادامه بیان داشت: «طبیعی است که حقوق زنان از نظر کار کردن، منزلت اجتماعی، میزان تحصیلات و... در ایران و عراق متفاوت است، خیلی خوبه که در مورد این تفاوت‌ها هنگامی‌که در منزل مردم عراق مهمان هستیم صحبت نکنیم.»
کثیری همچنین افزود: «استفاده از چادر رنگی را در فرهنگ عراق پسندیده نیست. پس به هیچ عنوان در این ایام چادر رنگی و لباس رنگی حتی در زمان استراحت در منزل نپوشید. علاوه بر این با توجه به اینکه مردم عراق خرید کردن را در این ایام بد می‌دانند سعی کنید خرید نکنید و اگر مجبور به خرید شدید، هرگز چانه نزنید این کارچهره خوبی از یک زن ایرانی بجا نمیگذارد.»
آداب مهمانی اربعین ویژه آقایان
مردها همیشه بیشترین تعداد از زوار اربعین حسینی را تشکیل می‌دهند. پس بهتر است آقایان نیز بدانند که کشور عراق، کشوری با آداب و سنن متفاوت است. پس بهتر است به گونه‌ای عمل کنیم که موجب رنجش خاطر مردم بومی مهمان‌نواز کشور عراق نشود. کثیری در خصوص برخی آداب مخصوص به اقایان گفت: «پوشیدن دشداشه در فرهنگ عراق با شلوار بی احترامی به حساب می‌آید پس چنانچه دشداشه میپوشید، شلوار نپوشید. علاوه بر این، چفیه سفید مشکی که به آن اشماق می‌گویند برای مردم عراق بسیار حرمت دارد م فقط بزرگان قوم و عشیره آن را به سر می‌کنند پس بهتر است بجای پوشیدن اشماق، چفیه‌های رنگی دیگر بپوشید.»
وی ادامه داد: «آقایان به احترام ایام عزای سالار شهیدان سعی کنند از لباسهای جذب و رنگی حتی در زمان استراحت در منزل استفاده نکنند. با توجه به اینکه مردم عراق در ایام اربعین خیلی خرید نمیکنند و حتی معتقدند در ماه صفر نیز نباید خرید کرد. پس در شان ایرانی و زائر نیست چندین ساعت در بازار و درحال خرید و چانه زدن باشد.
آقایان هنگام میزبانی لزومی بر صمیمیت با خواهران عراقی، وجود ندارد. کما اینکه حتی ممکن است باعث ناراحتی نیز شود. اشتراکات این مسئله در عراق و ایران یکی است و رفتار عراقی‌ها مثل خانواده‌های مذهبی ایرانی بوده و حتی المقدور ارتباط نامحرم مورد پسند نیست. پس مراقب حریم محرم و نامحرم باشید.
آداب و رسوم بسیار دیگری وجود دارد اما دقت کنید چنانچه خودتان را جای میزبان بگذارید، به راحتی متوجه می شوید چه نوع رفتاری برای عراقی ها ناخوشایند است.»