گروه ایرنا زندگی - برای پایتخت‌نشینان تجربه روزی به دور از هوای آلوده و سروصدا و ترافیک شهری موهبتی بزرگ به حساب می‌رود. ازهمین‌رو جاذبه‌های طبیعی اطراف پایتخت از اهمیت زیادی برخوردار هستند و همیشه طرفداران زیادی داشته‌اند. دشت هویج که به آن دشت گرچال نیز گفته می‌شود، یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری تهران است و با فضایی دل‌انگیز در نزدیکی روستای افجه قرار دارد.
معرفی دشت هویج
دشت هویج در ارتفاع دو هزار و ۴۰۰ متری از سطح دریا و در بالادست مرکز روستای افجه، ناحیه گلندوک و لواسان قرار دارد. از ارتفاعات دشت، قله دماوند قابل‌مشاهده است. اگر ساکن تهران یا شهرهای اطراف پایتخت هستید، دشت هویج یکی از بهترین گزینه‌های یک گردشگری یک‌روزه به شمار می‌رود. کافی است خودتان را به لشگرک برسانید و از پیچ تند قوچک بگذرید تا به لواسان و افجه برسید. دشت زیبای هویج در این منطقه انتظار شما را می‌کشد.
دشت هویج کجاست؟
دشت هویج در شهرستان شمیرانات، شهر لواسان، روستای افجه قرار دارد. این منطقه با فاصله کمی در اطراف تهران واقع شده است. (مشاهده روی نقشه)
مسیر دسترسی به دشت هویج
دشت هویج مسیری سهل‌الوصول و امن دارد که از تهران آغاز می‌شود و تا لواسانات امتداد می‌یابد. ساکنان شمال و شرق تهران فاصله چندانی با دشت هویج ندارند. به‌طور کلی تهرانی‌ها و ساکنان اطراف این شهر، کافی است از طریق یکی از اتوبان‌های منتهی به اتوبان شهید بابایی وارد جاده لشگرک شوند. مسافران شمال شهر نیز با ورود به اتوبان ارتش و پس از آن، جاده سوهانک و گذشتن از گردنه قوچک به میدان لشگرک خواهند رسید.
مسافرانی که از کرج یا شمال کشور عازم دشت هویج می‌شوند، می‌توانند پس از اطمینان از باز بودن جاده بالای دیزین، با گذشتن از میگون، فشم، اوشان و زرده بند به میدان لشگرک برسند. در اینجا مسیر مستقیم را باید ادامه داد و با استفاده از تابلوهای دسترسی به افجه و گذر از میدان بسیج، به‌سمت چپ پیچید تا به افجه رسید. پس از رسیدن به این روستا یک دو راهی می‌بینید. باید مسیر خاکی را ادامه دهید و پس از پارک وسیله نقلیه، پیاده‌روی را آغاز کنید. مسیری نیز برای عبور ماشین وجود دارد؛ البته به شرطی که ماشین‌تان شاسی بلند و دو دیفرانسیل باشد.
تاریخچه دشت هویج
دلیل این نام عجیب و غریب را باید در تاریخ این دشت جست‌وجو کنید. روایت‌های تاریخی مختلف حکایت از آن دارند که در روزگار گذشته بخش وسیعی از زمین‌های این دشت به کاشت هویج اختصاص داشته است. هر چند که امروز دیگر اثری از این مزارع به چشم نمی‌خورد. گُرچال نیز از ترکیب دو نام گُر + چال گرفته شده است. گُر یا آگِر در گویش ایرانیان باستان به‌معنای آتش (هنوز هم واژه گُر گرفتن به معنی شعله‌ور شدن آتش در زبان پارسی به کار می‌رود) و چال نیز به‌معنای جایگاه بوده است. بنابراین گرچال به‌معنای جایگاه آتش یا آتشدان است. به نظر می‌رسد علت این نام‌گذاری گرم‌تر بودن این دشت نسبت به قله‌های اطراف است.
گفته می‌شود این دشت، در زمان شاهان صفوی، شکارگاهی پررونق بود و با طی مسیری به دریاچه و دشت لار می‌رسید. آثار کاروان‌سراهای صفوی در طول مسیر، در انتهای دره در کنار دیواره صخره‌ای قابل مشاهده است. در ضلع شمالی دشت، گردنه افجه به فشم قرار دارد که راهی مالرو در آن موجود است؛ این راه، افجه و دشت هویج را به دشت لار لواسانات و دیگر ارتفاعات البرز مرکزی مرتبط می‌سازد. روایت است که ناصرالدین شاه و دیگر شاهان قاجار از این گردنه برای رفت‌وآمد با کالسکه به دشت لار و سایر ییلاق‌های آن نواحی استفاده می‌کرده‌اند. به این مسیر مالرو که در برخی جاها حالت سنگ‌فرش دارد، راه شاه عباسی نیز می‌گویند.
دیدنی‌های دشت هویج
دشت هویج و پیرامون آن دیدنی‌های زیادی دارد. بنابراین بهتر است گشت خود را در ساعات اولیه روز آغاز کنید تا بدون آزار گرما، بتوانید به همه دیدنی‌های این منطقه برسید. این گشت‌وگذار از میان باغ‌های میوه و جوی‌های آب که برای آبیاری باغ‌ها هدایت می‌شوند، انجام می‌پذیرد.
دره‌شمالی افجه: اگر راهی این منطقه شدید، بد نیست سری به جاذبه‌های زیبا و مناظر بکر دره‌شمالی افجه نیز بزنید. این دره در تمام سال گردشگران را به خود فرامی‌خواند و موردعلاقه کوهنوردانی است که از مسیرهای آن برای صعود به قله‌های آتشکده، ساکا، یخچال و مهرچال استفاده می‌کنند.
آبشارها: در همان ابتدای مسیر آبشاری به نام پسچوبک مشرف به دره وجود دارد که نباید دیدن آن را از دست بدهید. پس از آبشار پسچوبک و طی مسیر ۱.۵ کیلومتری، یال کوه که مشرف به دشت هویج است، مشاهده می‌شود. در این ناحیه آبشاری به ارتفاع ۱۵ متر با پوشش گیاهی جالبی در اطراف آن وجود دارد. درختان افرا نیز لطافت و زیبایی خاصی به این منطقه داده‌اند. آبشار دیگری در منطقه به نام موآب وجود دارد که از قله ساکا سرازیر می‌شود و در اکثر مواقع سال پرجوش و خروش است.
دشت سبوستان: در شمال‌غرب دشت، در امتداد راهی که به قله آتشگاه می‌رود، دشت سبوستان قرار دارد؛ دشتی که آبشار چرند به ارتفاع ۵۰ متر از آن جاری است و پر از درختان میوه مثل آلو، گیلاس و گردو است.
حمام صفوی: در همین ناحیه، حمام قدیمی دوره صفوی وجود دارد. این حمام هنوز مورد استفاده اهالی روستا قرار دارد و فعال است.
سقاخانه حضرت ابالفضل: در روستای افجه با معماری زیبا و جالب توجهش، می‌توانید از محله چراغان دیدن کنید. همچنین سری به سقاخانه حضرت ابالفضل و چنار کهنسال آن بزنید که عمرش را ۵۰۰ سال می‌دانند.
قلعه ساکا: قلعه ساکا، قصر قدیمی است که روی قله سربند روی ارتفاعات روستای امامه وجود دارد. قدمت آن به قرن دوم یا سوم هجری می‌رسد. این قلعه تا زمان صفوی مورد استفاده قرار می‌گرفت. بنای آن را از ملاط آجر، خشت و گل و ساروج ساخته‌اند و با سفال‌های لعاب‌دار سبز و آبی تزیین کرده‌اند.
قصر ناصری: در ادامه مسیر، قصر ناصری وجود دارد که در شمال افجه و مشرف به باغ‌های روستا واقع شده است. این قصر که به ناصرالدین تعلق داشت و به دستور و نظارت اعتمادالدوله ساخته شده بود، اکنون تنها بنایی مخروبه است.
غار موزه دکتر وزیری: بازدید از غار موزه تجربه‌ای منحصربه‌فرد است، هم از لحاظ فضای شگفت‌انگیز آن و هم از بابت حضور هنرمند و خلق اثر هنری در هنگام بازدید. غار موزه در مسیر روستای کندعلیا، بخشی از دیواره رشته‌کوه‌های البرز را به خود اختصاص داده است. پس از طی مسیری کوتاه به دروازه‌ای چوبی می‌رسید که شما را به غار موزه راهنمایی می‌کند. هنگام بازدید از این موزه جالب می‌توانید در فضای باز چای و نسکافه بخورید. همین طور از بالای خانه درختی که در محوطه حیاط غارموزه وجود دارد، منظره‌ای کوهستانی و بی‌نظیر را ببینید.
ورودی غار موزه دهان یک شیر است که آن را در آستانه دیواره کوه ساخته‌اند؛ غاری که نه به دست طبیعت، بلکه با دست‌های ناصر هوشمند وزیری، استاد مجسمه‌ساز ایجاد شده است. دهلیزهای این غار موزه از میان سنگ سخت گرانیت البرز، عشق به فرهنگ ایران را در دل خود جا داده است. درون غار موزه مجسمه‌های چوبی، گچی، سیمانی، سنگی و فلزی در معرض دید شما قرار می‌گیرند؛ مجسمه‌هایی از شخصیت‌های بزرگ و اسطوره‌ای ایران و تندیس‌هایی از حیوانات که به دست استاد ساخته شده‌اند.
بهترین زمان بازدید از دشت هویج
از آنجا که دشت هویج مکانی گرم به حساب می‌آید، بازدید از آن در فصل تابستان توصیه نمی‌شود. در فصل پاییز و زمستان به‌رغم سردی هوا، این منطقه جلوه‌ای متفاوت به خود می‌گیرد؛ به‌خصوص در زمستان به مکانی محبوب برای ورزش‌های زمستانی تبدیل می‌شود. با تمام این اوصاف، بهترین زمان بازدید از دشت هویج بهار است؛ زمانی که طبیعت جامه‌ای نو بر تن می‌کند و حال‌وهوایی پرطراوت بر دشت حاکم می‌شود.
امکانات رفاهی دشت هویج
دشت هویج به نوعی جزو املاک مردم روستاهای اطراف است؛ کسانی که با باغداری و میوه‌چینی روزگار می‌گذرانند. پس رعایت حقوق مردم را فراموش نکنید و مراقب باشید که به درختان و املاک مردم آسیب نرسانید. این منطقه هیچ‌گونه امکانات رفاهی خاصی ندارد؛ اما در روستای افجه می‌توانید از امکاناتی نظیر رستوران، فروشگاه و سرویس بهداشتی استفاده کنید.