این یک واقعیت است که فضانوردان رد مأموریتهای فضایی نمیتوانند هرچیزی که دلشان بخواهد را بخورند. این محدودیت ها به دو دلیل وجود دارد؛ یکی به خاطر موضوع سادهای به نام جاذبه و دیگری به دلیل کم بودن فضای ذخیرهسازی. جاذبه باعث میشود که بسیاری از خوراکیهای و ذرات مواد غذایی آنطور که در زمین است، روی غذا قرار نگیرند، ذرات معلق شده و داخل دستگاهها یا چشم فضانوردان برود. کمبود فضای ذخیرهسازی را هم درباره خوراکیهایی که باید در یخچال نگهداری شوند مصداق دارد. در ادامه هفت ماده خوراکی که مصرف آنها و فضا ممنوع و دردسرساز است را معرفی میکنیم.
جاذبه صفر و فضای ذخیرهسازی اندک گزینههای تعذیۀ فضانوردان را خیلی محدود میکند. در ادامه برخی از غذاهایی که خوردن آنها در فضا ممنوع است را فهرست می کنیم.
۱- نان
خوراکیهایی مانند نان، کلوچه و چیزهایی از این قبیل در فضا مشکلساز خواهند بود. این خوراکیها در فضا ممکن است از هم جدا، در محیط اطراف معلق و وارد تجهیزات فضایی شوند و مشکل ایجاد کنند. این خوراکیها خردهریزهای زیادی دارند که میتوانند در مداری مشخص شروع به چرخیدن کنند و در فضا معلق شوند و این اصلاً برای محیطی که ابزارهای حساسی در آن هست چیز خوبی نیست.
۲- نوشیدنیهای معمولی
یکی از جذابیتهای نوشابهها «گازدار» بودن و جوشیدنِ آنها است. اما چنین نوشیدنیهایی در فضا دچار تغییر حالت میشوند. حبابهای موجود در نوشابههای گازدار در فضا شناور خواهند شد. فضانوردان در دهۀ ۸۰ و ۹۰ متوجه شدند که نوشابهها در فضا از گلو پایین نمیروند و به خاطر ترکیب شیمیاییای که دارند، بالا میآیند.
در این زمینه بخوانید:
پاسخ به سوالات عجیب درباره فضانوردان: آنها چطور دستشویی میروند و...
۳- نمک و فلفل
نبود جاذبه در فضا تمام قواعد زمینی را تغییر میدهد. به همین دلیل پاشیدن جامدات و مایعات در فضا معنایی ندارد. ذرات کوچک نمک، فلفل یا سایر ادویهها به جای اینکه روی غذا قرار بگیرند، به سادگی شناور میشوند. برای مثال در فضا نمیتوانید نمکدان را بردارید و روی غذای خود بریزید. چرا که جاذبه ذرات ریزی مانند نمک را در هوا معلق میکند و این ذرات ممکن است وارد چشم فضانوردان شوند. یکی از شکایتهای همیشگی فضانوردان وارد شدن این ذرات ریز به چشم آنها است.
۴- شیر تازه
در فضا یخچال وجود ندارد و شیر هم از آن دسته موادی است که نیاز به نگهداری در یخچال دارد. در نتیجه فضانوردان نمیتوانند در فضا از شیر استفاده کنند. آنهابه جای شیر تازه، یک نوع کم آبتر شیر که فضای کمی را اشغال میکند و نیازی به نگهداری در یخچال ندارد از دهۀ ۶۰ تا کنون در مأموریتهای فضای مورد استفاده قرار میگیرد.
۵- بستنی
همانطور که گفتیم در شاتلهای فضایی یحچال فریزر وجود ندارد. اما فضانوردان میتوانند نوعی بستنی خشکشده با یخزدگی از پیش مشخصشده را به عنوان دسر در فضا مصرف کنند.
۶- پیتزا
اگرچه وارد کردن پیتزا به فضا ممنوع نیست ولی پیتزا جزء غذاهای موردعلاقه فضانوردان در سفرهای فضایی نیست. دلیل آن به تغییر شکل و ماهیت پیتزا برمیگردد. پیتزا در فضا حالت ترد خود را از دست داده و حالت مرطوب و خیسی پیدا میکند که احتمالاً مطلوب هیچ کسی نیست.
۷- نوشیدنیهای الکلی
در سال ۱۹۷۲ این نوشیدنیها در فهرست مجاز قرار داشتند اما به محض اینکه مردم متوجه این خبر شدند اعتراض زیادی به این موضوع صورت گرفت. فضانوردان سمبل نوعی پاکی و خلوص هستند و از آنها انتظار نمیرود که نوشیدنیهای الکلی مصرف کنند.
منبع: Reader's Digest