همین گلوگاه بودن سبب شده تا شهری که یادگار شاپور ساسانی است پر از یادگاری های تاریخی باشد، البته هم نشینی با البرز هم بی تاثیر نبوده و قزوین را با آب و هوایی کوهستانی و معتدل و طبیعتی سرسبز جذاب کرده است.
اما بحث ما این بار اماکن تاریخی داخل شهر قزوین نیست.
چیزی که قزوین را از سایر شهرهای اطراف تهران متمایز می کند، برخوردار بودنش از طبیعت بکر و داشتن نقاط ییلاقی است که باعث می شود پایتخت نشینان عاصی از گرمای تابستان مسافت بیش از 100 کیلومتری را طی کنند تا به نقاط خنک و خوش آب و هوای آن برسند و چند ساعتی را در طبیعت تجدید قوا کنند.
ییلاق های ناشناخته
به فاصله رانندگی با خودرو از قزوین به میزان یک تا یک و نیم ساعت و یا ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلومتر و رسیدن به مناطقی از الموت، آوج و آبگرم و یا کوهین بیش از ۲۰ درجه تفاوت دمایی وجود دارد و خنکا و لطافت هوا در اوج گرمای تابستان در آنها کاملاً احساس می‌شود.
در اوج گرمای تابستان می‌توان در این مناطق که دارای به اصطلاح گردشگران "دمای آسایش" است به راحتی و بدون اذیت شدن در فضای باز قدم زد و به گشت و گذار پرداخت.
آوج، کوهین و بخش هایی از الموت در استان قزوین مامن های مناسبی برای گردشگران فراری از گرما هستند. اما حتی نقاطی از الموت برای شهروندان قزوینی هم ناشناخته باقی مانده است.
بخشی از این جاذبه‌ها در مکان‌های ییلاقی و خنک استان قزوین شامل آبگرم یله گنبد در کوهین و آبگرم شهر آبگرم در آوج، امامزاده منصور و آبشار منصور در روستای منصور آوج، آبشار شاهدره و پل معلق آوج، روستای تاکند تاکستان و نیارک و ونگین طارم سفلی، تله سیژ مجموعه گردشگری کامان و زرشک، روستای پلکانی آتان و مناظر طبیعی (کوه و جنگل و چشمه سار) روستای گرمارود و قلعه حسن صباح در روستای گازرخان در الموت شرقی، گردنه برفی پیچ بن در تابستان، باغات گیلاس روستای خشکچال الموت غربی و برج‌های دوگانه خرقان در روستای خرقان آبگرم هستند که گردشگران در تابستان می‌توانند بدون نگرانی از گرمازدگی از آنها دیدن کرده و اوقات خوشی را در آنها سپری کنند.
در برخی از این نقاط تفاوت دمایی ۱۰ تا ۱۵ درجه را با قزوین شاهد هستیم که تقریباً دمایی مشابه با تهران دارد.
وجود گردنه‌های برفی و دیواره‌های چند متری برف در بعضی نقاط روستایی الموت از جمله گردنه پیچ بن و یا مسیرهای روستایی آوج در دل تابستان هر بیننده و گردشگری را به وجد می‌آورد.
الموت و اوان
دژ الموت در فاصله ۴ساعته از تهران و ۲ساعت و نیمه از قزوین قرار دارد. در شمال غربی قزوین و در روستای گازرخان بقایای قلعه تاریخی الموت را پیدا می‌کنید که با وجود گذشت سالیان بر فراز کوه خودنمایی می‌کند. برای رفتن به الموت باید از تهران به کرج و قزوین رفت. نرسیده به قزوین، مسیر فرعی الموت آغاز می شود که از آنجا 70-80 کیلومتر باید در جاده الموت رانندگی کنید. احتمال دارد تصور کنید این جاده ممکن است چندان زیبا نباشد اما باید بدانید که این جاده مناظر زیبایی دارد. 85 کیلومتر تا نزدیک‌ترین شهر، یعنی «معلم‌کلایه» فاصله است، اما همین مسیر به ظاهر کوتاه در جاده‌های پیچ در پیچ و صعب‌العبور کوهستانی بیشتر از دو ساعت برای گردشگرانِ ناآشنا به جاده، طول می‌کشد.
در میانه راه الموت، یعنی 10 کیلومتری معلم‌کلایه، یک مسیر فرعی 9 کیلومتری به دریاچه «اوان» می‌رسد؛ دریاچه در این فصل از سال میزبان گردشگران زیادی است. شنا، قایق‌سواری و کمپ زدن از تفریحات گردشگران در این منطقه است.
دریاچه بیش از ۷۰،۰۰۰ مترمربع مساحت دارد و آب آن تنها از آب چشمه‌های کوچک زیرزمینی موجود در بستر دریاچه تغذیه می‌شود که بخش ناچیزی از آب هنگام بارندگی تامین می‌شود. عمیق‌ترین بخش دریاچه که توسط یک تیم غواصی اندازه‌گیری شده، ۶.۸ متر بوده است.
در ادامه به دژ الموت می رسید. این دژ ۲۱۶۳ متر از سطح دریا ارتفاع دارد؛ بنابراین مسلم است که تعداد پلکان‌های آن زیاد باشد.
برای رسیدن به قلعه باید از حدود ۴۰۰ پله سنگی بالا بروید. تاریخ این پله ها را هم برخی به دوره قاجار نسبت می دهند و می گویند که تا پیش از این از قاطر برای بالا رفتن استفاده می شده است. آن بالا که بایستید تا ۱۰ کیلومتر دورتر را خواهید دید.
از آنجا که الموت منطقه‌ای کوهستانی و سردسیر به‌شمار می‌رود، بهتر است اواخر بهار و تابستان را برای سفر انتخاب کنید. به یاد داشته باشید که در تابستان هم در این منطقه شب‌ها بسیار خنک است و ممکن است لباس گرم لازم داشته باشید.
امکانات
امکانات و زیرساخت‌های مکان‌هایی که ذکر شد متفاوت است؛ مثلاً در روستاهای زرشک و کامان با تأسیس مجموعه گردشگری، تفریحی و ورزشی تأسیسات رفاهی نسبتاً مناسبی برای گردشگران از جمله راه دسترسی مناسب، تله سی یژ، رستوران و اقامتگاه، سرویس بهداشتی و … فراهم است.
در شهر آبگرم نیز گردشگران می‌توانند از مجموعه آب درمانی این شهر استفاده کرده و در صورت تمایل در میهمان پذیر و مجموعه اقامتی آن اسکان پیدا کنند. این در حالی است که در تمامی روستاهای هدف گردشگری قزوین متقاضی برای ایجاد خانه‌های بوم گردی وجود دارد و در حال حاضر هفت اقامتگاه بوم گردی در این استان فعال بوده و ۱۳ اقامتگاه نیز در دست ساخت است.
آب گرم یله گنبد و مناظر طبیعی روستاهای آوج مانند آبشار و امامزاده روستای منصور، روستای کلنجین و دیگر نقاط ییلاقی شهرستان آوج مکان‌هایی جذاب با آب و هوای مطبوع در تابستان برای گردشگران به شمار می‌روند. در سایر نقاط یاد شده با وجود چشم اندازهای طبیعی فراوان و آب و هوای خنک برای اقامت چندروزه مسافران نیاز به تأسیسات و زیرساخت‌های گردشگری است.
گردشگرانی که به قلعه الموت می‌روند، می‌توانند در اقامتگاه سنتی قلعه الموت اقامت کنند. این اقامتگاه در روستای گازرخان قرار دارد. گزینه بعدی هم این است که در یکی از هتل‌های خوب قزوین اتاق رزرو کنید.
تجهیزات سفر
برای سفر به ییلاقات حالا هرجا که می خواهد باشد چه نزدیک و چه با فاصله چندصد کیلومتری باید تجهیزاتی مثل قمقمه آب، غذای مناسب، عینک آفتابی، کلاه، نقشه منطقه، قطب نما یا جی پی اس، انبر دست چند کاره، جعبه دارویی کمک های اولیه، چاقو، چراغ قوه، فندک، کبریت و سنگ آتش زنه و کفش مناسب پیاده روی همراه داشته باشید. اگر احتمال بارندگی وجود داشته باشد، بارانی و چتر هم یادتان نرود.
هزینه سفر
برای این سفر طبیعت گردی مسلما میزان بنزینی که باید برای ماشینتان درنظر بگیرید با توجه به بعد مسافت، متفاوت است.
هزینه اقامت در اقامتگاه بومگردی در الموت و اطراف آن چیزی حدود 200 هزار تومان برای هر نفر بزرگسال است.
بهتر است برای این سفر غذای مناسب سفر همراه داشته باشید چون در طبیعت هستید ممکن است دسترسی به رستوران برای استفاده از غذاهای رستورانی وجود نداشته باشد.
اگر نخواهید با ماشین شخصی هم به ییلاقات و الموت سفر کنید تورهای یک روزه به این مقاصد وجود دارند که می توانند گزینه های خوبی هم باشند.
برای مثال هزینه تور یک روزه به الموت و دریاچه اوان البته با در نظر گرفتن هزینه صبحانه و ناهار که به عهده تور خواهد بود، چیزی حدود 180 تا 200 هزار تومان است که به نسبت و با توجه به بعد مسافت مبلغ قابل قبولی به نظر می رسد.