به گزارش گروه ایرنا زندگی- به میدان مشق در پایتخت بروید. میدانی که قصه‌های تاریخی زیادی دارد. این میدان تنها میدانی است که در حال حاضر هیچ شباهتی به میدان ندارد. سردرباغ ملی را که با آن عظمت و اتاقک بالاسرش از میان صدای بوق و رد شدن‌های پی در پی خودروها و سر و صدای خیابان توپخانه که پشت سر بگذارید، دیگر نه از آن شلوغی خبری است و نه از بی‌نظمی و سر و صدا. این سردر، کار خود را کرده است و شما را به یکباره به برشی از تاریخ پرت می‌کند.
میـدان مـشـق تهران یـادگار دوره قاجار اسـت. این میدان در ابتدا با هدف آموزش، تمرین و رژه نظامیان، در سال ۱۲۱۲ ه.ش در دوره فتحعلی شاه قاجار بنیاد گذاشته شد. وجه تسمیه آن، به دلیل سابقه مشق و آموزش نظامیان بوده است.
اما در سال‌های حدود ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۲ گل کاری در این میدان، موجب شد تا آن را باغ ملی نیز بنامند. بعد از آن که طرح برپایی نخستین باغ همگانی در زمین‌های درون میدان مشق برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی شد، نام میدان مشق به باغ ملی تغییر کرد.
سردر باغ ملی، به‌عنوان ورودی محوطه‌ی میدان مشق یا باغ ملی امروزی شناخته می‌شود و می‌توان آن را اولین سازه‌ای به‌شمار آورد که توجه شما را به خودش جلب می‌کند. این سردر به دستور رضاشاه پهلوی و در سال ۱۳۰۱ ساخته شد. در دو طرف این سردر ساختمان‌های نگهبانی قرار داشتند که بعدها براثر ساخت‌وساز و تغییرات از بین رفتند.
میدان مشق جایی است که علاوه‌بر اهداف نظامی، در مسائل سیاسی، مذهبی و حتی اجتماعی و ورزشی زندگی مردم آن دوران هم تاثیرگذار بود و بسیاری از جشن‌های مذهبی، نظیر سفره‌های افطار و سحر در ماه رمضان و جشن عید فطر در این مکان برگزار می‌شد. همچنین ظهرهنگام، در میدان مشق یک توپ شلیک می‌شد که زمان ظهر را به مردم اطلاع می‌داد.
این میدان به‌عنوان میدان تیر و به جهت آموزش تیراندازی هم کاربرد داشت. در آن دوران ژنرال گاردان فرانسوی در میدان مشث تهران به افسران ایرانی تمرین تیراندازی می‌داد.
جالب است بدانید که محوطه‌ی میدان مشق محل برگزاری برخی از نخستین ورزش‌ها در ایران نیز بود. مسابقات فوتبال کارمندان سفارت انگلستان (برای اولین‌بار)، نخستین دوچرخه‌سواری دوچرخه سواران تهران و همینطور به پرواز درآمدن اولین بالن تهران و البته سرنگونی آن، نمونه‌هایی از کاربرد میدان مشق در قدیم به‌شمار می‌روند.
محدوده مورد مطالعه مجموعه تاریخی میدان مشق در منطقه ۱۲ شهر تهران، یکی از مناطق قدیمی و در مرکزیت شهر واقـع شـده است. میدان مشق از میادین تاریخی تهران با تاریخچه ای مملو از مسائل سیاسی، اجتماعی، نظامی، فرهنگی و هنری است این میـدان که امروزه در ضلع غربی میدان امام خمینی (توپخانه سابق) واقع شده مجموعه ای از موزه های پست و تلگراف و تلفن، موزه عترت، موزه سکه، موزه ایران باستان،کتابخانه ملک الملک، دانشکده هنرو بنای نخستین شرکت ملی نفت در خود جای داده است.
پیاده راه میانیِ میدان مشق، موسوم به پیاده راه «ملل متحد» نیز عظیم‌ترین و پهناورترین پیاده راه شهری ایران است و خود میدان نیز مجموعه‌ای از شگفتی‌ها و جاذبه های گردشگری است. هریک از ساختمان های میدان مشق تهران با سبکی منحصر به فرد و متمایز ساخته شده‌اند.
قدیمی‌ترین ساختمان این مجموعه عمارت قزاقخانه است که در سال ۱۲۸۰ هجری قمری و در زمان ناصرالدین شاه پی ریزی شده و جدیدترین آن کتابخانه و موزه ملی ملک است که بنای آن برگرفته از معماری سنتی ایران است و در سال ۱۳۷۵ خورشیدی ساخته شده است.این موزه و کتابخانه آن وقف شده از سوی حاج حسین ملک بزرگترین واقف ایران است. اکنون اداره این موزه و کتابخانه توسط آستان قدس رضوی انجام می شود. این موزه و کتابخانه یکی از نفیس‌ترین موزه‌های ایران است.
میدان مشق؛ محوطه‌ای که اولین هواپیما در آن فرود آمد
اولین هواپیمایی که در ایران با خلبان کوزمینسکی لهستانی در زمان جنگ جهانی اول دیده شد به تاریخ ۱۴ دی ماه ۱۲۹۲ در میدان مشق امروزی بود که به محض نشستن هواپیما، مردم متعجب و هراسان به طرف این نقطه می‌آمدند.
برای اولین بار مسابقات و نمایش دوچرخه‌سواری و موتورسواری، نمایش اولین پرواز با بالن اتفاقات عجیبی بود که در این میدان رخ داد.
در سال‌های حدود ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۲ گل کاری در این میدان، موجب شد تا آن را باغ ملی نیز بنامند. بعد از آن که طرح برپایی نخستین باغ همگانی در زمین‌های درون میدان مشق برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی شد، نام میدان مشق به باغ ملی تغییر کرد. حالا چند سالی می‌شود که دانشکده هنر، به ضلع شمالی عمارت قزاقخانه منتقل شده عمارتی که به زیبایی این مجموعه اضافه شده است. قزاقخانه میدان مشق، قدیمی‌ترین بنا ست که در سال ۱۲۸۰ هجری قمری ساخته شد .
ثبت تاریخی میدان مشق
میدان مشق، مجموعه ای تاریخی، زیبا، وسیع و سنگفرش‌شده‌ای است که عبور هیچ ماشینی را بر نمی‌تابد. اطراف محوطه، بناهای تاریخی و فرهنگی باشکوهی قرار گرفته‌اند که می تواند در جذب توریسم اثر گذار باشد.این بنای تاریخی در ۱۲مهر ۱۳۷۷خورشیدی به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
«حمید ناصری کرمانشاهی» پژوهشگر تاریخی و تهرانشناس در این‌باره می‌گوید: «دوره صفویه میدان مشق زمین هموار و خارج شهر، حدود ۲۵ هکتار بود که اطرافش درختان فراوانی وجود داشت و زمان پیروزی افغان‌ها بر صفویان، به عنوان محل تمرینات نظامی استفاده می‌شد. این میدان می تواند هر گردشگری را با نگاه اول مجذوب خود کند و خاطره آن در ذهنش باقی بماند.»
همچنین «اسکندر مختاری» پژوهشگر تاریخی در خصوص این میدان می گوید:«در طرح ارتقای میدان مشق باید آزادسازی اطراف میدان صورت پذیرد و میدان به یک فضای عمومی شهری تبدیل شود تا تاثیر زیادی در جذب گردشگران داخلی یا خارجی داشته باشد.»
مکان‌های دیدنی نزدیک به میدان مشق
از آن‌جایی که میدان مشق در مرکز شهر قرار گرفته، در اطراف آن نیز مکان‌های گردشگری و دیدنی زیادی قرار دارند. ازجمله مهم‌ترین آن‌ها بازار تهران است که یکی از اصیل‌ترین و بزرگترین بازارهای خرید تهران است و با معماری خاص خود بسیاری از گردشگران را به خودش علاقه‌مند می‌کند. کاخ گلستان در مجاورت بازار تهران نیز مکان دیگریست که قطعا از تماشای آن لذت خواهید برد.
خیابان سی تیر جدای از اینکه شما را به برخی از بناهای موجود در میدان مشق می‌رساند، یک خیابان جذاب و خوشمزه و انتخابی عالی برای شکم‌گردی است! با رفتن به این خیابان می‌توانید انواع غذا، خوراکی و صنایع دستی متنوع را از غرفه‌های موجود در آن‌جا تهیه کنید.
این نکته را در نظر داشته باشد که خیابان سی تیر، خود به تنهایی میزبان دیدنی‌های بسیاری ازجمله موزه‌ی آبگینه، کلیسای مریم مقدس، خانه‌ی ایرج میرزا، دبیرستان فیروزه بهرام، اتشکده‌ی آدریان و … نیز هست.
پارک شهر، از پارهای بسیار بزرگ و قدیمی تهران نیز در نزدیکی میدا مشق قرار گرفته و تماشاخانه‌ی تئاتر سنگلج نیز در نزدیکی آن قرار دارد. اگر اهل تماشای تئاتر و نمایش هستید، پس از گشت‌وگذار در پارک شهر می‌توانید با دیدن یک نمایش جذاب در تماشاخانه‌ی سنگلج، تفریح خودتان را تکمیل کنید.
خانه موزه‌ی مقدم نیز با اندکی فاصله از میدان مشق و در خیابان سپه قرار دارد. قدمت این بنا به دوره‌ی قاجار باز می‌گردد و به‌سبب فاصله‌ی بسیار کوتاهی که با متروی حسن‌آباد دارد، رفت‌وآمد به آن‌جا بسیار آسان است.
میدان مشق که از آن به عنوان تاریخی‌ترین و بزرگترین میدان نظامی شهر یاد می شود بعد از برج طغرل و قبل از برج آزادی به عنوان نماد شهر تهران شناخته می شود.
نظر شما