گروه ایرنا زندگی- حسن ۸۴ سال سن دارد و با توجه به سلامت بینایی و شنوایی و سایر سنجش‌های انجام شده گواهینامه‌ی رانندگی اش را برای دو سال دیگر تمدید کرده است، اما چند وقتی است راه خانه اش را گم میکند، حین رفتن به خرید فراموش میکند برای چه بیرون آمده و بارها شده پدال گاز و ترمز را اشتباه گرفته و تصادف کرده است اما همچنان بر این باور است که من بهترین راننده هستم و سایر رانندگان رانندگی بلد نیستند.
مهین ۷۸ ساله است و دید او در شب بسیار پایین می‌آید اما او همچنان روزها از کرج به تهران می‌آید تا نوه هایش را نگه دارد و شب به خانه بر میگردد. او به خاطر دید پایین آنقدر آهسته رانندگی میکند که همین امر موجب تصادفات مکرر او شده است.
مصطفی به تازگی شمع کیک ۷۰ سالگی اش را فوت کرده است. او خودش را استاد رانندگی میداند. حین رانندگی به هیچکس اجازه نمیدهد که از او سبقت بگیرد، بسیار پیش آمده که وسط اتوبان برای رد کردن خروجی مدنظرش دنده عقب آمده و یا خیابان یک طرفه را دور زده است.
گیتی ۷۴ ساله است و پابند مقررات رانندگی، صبر و حوصله او در رانندگی زبان زد عام و خاص است. او معتقد است بسیاری از رانندگی ها به خاطر عجله جوانان اتفاق میافتد.
جامعه نمونه ای که در بالا به آن اشاره کردیم، برخی از فواید و مزایای رانندگی در سنین بالا را نشان میدهد. در کشور ما همانند بسیاری از کشورهای دیگر شروع سن رانندگی سن ۱۸ سالگی است اما سن مشخصی برای ممنوعیت رانندگی در سنین بالا مشخص نشده است. اما به راستی افراد تا چه سنی قابلیت رانندگی کردن را دارند؟
بالا رفتن سن عامل ایمن نبودن رانندگی نیست
سن مطمئناً عاملی در تعیین میزان ایمن بودن رانندگی برای افراد مسن است، اما عامل صد درصدی نیست. با توجه به اینکه، افزایش سن بر مهارت‌های حرکتی، هوشیاری، بینایی و عکس العمل‌ها تأثیر می‌گذارد، این ناعادلانه است که بگوییم همه سالخوردگان به یک اندازه تحت تأثیر قرار می‌گیرند، یا اینکه افراد مسن بیش از سایرین دچار تصادفات رانندگی می‌شوند.
تجربه ثابت کرده بیشتر رانندگان بالای ۶۵ سال از کمربند ایمنی استفاده میکنند، به طور کلی در مورد شرایط آب و هوایی که در آن رانندگی میکنند آگاه‌تر هستند، میزان بروز اختلال در رانندگی برای آنها بسیار کمتر است و صبر آنها در رانندگی بسیار بالا است. بنابراین، ما باید مراقب باشیم که ایمنی رانندگی افراد را صرفاً بر اساس سن آنها قضاوت نکنیم.
عوامل موثر سلامتی فرد مسن بر ایمنی نبودن رانندگی
با پا گذاشتن به سن شرایط رایج سلامتی با مشکلاتی مواجه میشود و غالبا نیاز به مصرف برخی داروها بیشتر میشود. مصرف برخی از این داروها ممکن است عوارض جانبی بر مهارت های رانندگی شما داشته باشد. برخی از این مشکلات که ممکن است بر مهارت رانندگی فرد مسن تاثیر بگذارد عبارتند از:
سفت شدن مفاصل و ماهیچه ها و آرتریت
مشکلات بینایی مانند کاهش دید، گلوکوم، آب مروارید، دژنراسیون ماکولا و ...
مشکلات شنوایی
مصرف داروهای خواب آور که موجب کاهش هوشیاری فرد میشود.
کاهش زمان واکنش و رفلکس
ابتلا به برخی از شرایط پزشکی مانند حرکات غیرقابل کنترل و از دست دادن هماهنگی و تعادل به دلیل بیماری پارکینسون و...
زوال عقل و آلزایمر
زمان کنار گذاشتن رانندگی چه زمانی است؟
سن توقف رانندگی در همه افراد مسن به یک اندازه نیست و این زمان برای هر فر منحصر به خودش است. ممکن است که یک فرد ۸۰ ساله با سلامت کامل بتواند بدون خطر برای خود یا سایر رانندگان در جاده رانندگی کند، در حالی که یک فرد ۶۰ ساله با اختلال بینایی و شرایط پزشکی که بر مهارت های حرکتی او تأثیر می گذارد باید رانندگی را متوقف کند.
چنانچه شما نگران رانندگی ایمنی فرد مسن عزیز خود هستید که رانندگی میکند، میتوانید راهکارهای زیر را انجام دهید:
بررسی وضعیت سلامت
میزان سلامت روانی و جسمی افراد سالخورده تا حد زیادی تعیین کننده ایمن بودن رانندگی برای آنهاست. صحبت کردن با پزشک و دریافت نظر حرفه ای او در مورد اینکه آیا فکر می کنند رانندگی برای او ایمن است یا خیر، بسیار مهم است. حتماً داروهای مورد مصرف فرد سالخورده را با پزشک در میان بگذارید، زیرا بسیاری از سالخوردگان نمی‌دانند که دارو میتواند بر مهارت‌های حرکتی آنها تأثیر بگذارد.
به درستی علائم آنها را مشاهده و بررسی کنید
به طور منظم همراه آنها سوار ماشین شوید و به رانندگی آنها توجه زیادی داشته باشید. آیا آنها برای ماندن در مسیر خود مشکل دارند؟ آیا آنها از راهنمای خود استفاده می کنند؟ آیا می توانند سر خود را به اندازه کافی بچرخانند؟ آیا تاریکی یا نورها در شب آنها را آزار نمیدهد؟ اینها همه چیزهایی هستند که باید به آنها توجه کنید و اگر فکر می کنید رانندگی برای آنها ایمن نیست، می تواند در این مورد با آنها گفتگو کنید.
با افراد مسن درخصوص رانندگی و مشکلاتشان گپ بزنید
گپ زدن با افراد مسن در مورد احساس رانندگی برای آنها، به شما ایده بهتر و کامل تری در مورد اینکه آیا باید رانندگی را متوقف کند یا نه، می دهد. ممکن است سخت باشد که بدانید دقیقاً چگونه با یک فرد مسن در مورد ترک گواهینامه رانندگی خود صحبت کنید، چنانچه از پزشک راهنمایی و رانندگی بخواهید که در این مورد با او صحبت کند، شاید راحت تر باشید.چنانچه خودتان در این مورد با او صحبت میکنید سعی کنید به او ثابت کنید که ترک رانندگی به معنای کنار گذاشتن زندگی اجتماعی نیست.
چنانچه خودتان از افراد مسن هستید و میخواهید بدانید زمان بازنشستگی در رانندگی شما رسیده بهتر است اول به این سوالات پاسخ دهید:
آیا رانندگان دیگر اغلب برای من بوق می زنند؟
آیا من تصادفاتی داشته ام حتی اگر گلگیر خم شده باشد؟
آیا برای دیدن علائم جاده، خروجی ها یا خطوط خطوط مشکل دارم؟
آیا هنوز آنقدر انعطاف پذیر هستم که بتوانم سرم را بچرخانم تا آینه ها و نقاط کور را به راحتی بررسی کنم؟
آیا شرایط فیزیکی یا داروها زمان واکنش من را کند کرده است؟
آیا حتی در جاده های آشنا اغلب گم می شوم؟
به نظر می رسد خودروها یا عابران پیاده از هیچ جا ظاهر نمی شوند؟
آیا اغلب حین رانندگی حواس من پرت می شود؟
آیا خانواده، دوستان یا پزشکم گفته اند که نگران رانندگی من هستند؟
آیا این روزها کمتر رانندگی می کنم زیرا مانند گذشته در مورد رانندگی خود مطمئن نیستم؟
آیا برای ماندن در خط خود مشکل دارم؟
آیا در حرکت دادن پایم بین پدال گاز و ترمز مشکل دارم یا گاهی اوقات این دو را با هم اشتباه می گیرم؟
آیا در مورد رانندگی ام توسط یک افسر پلیس کنارکشیده شده ام؟
اگر به هر یک از این سؤالات پاسخ «بله» داده اید، ممکن است زمان آن رسیده باشد که با پزشک یا اعضای خانواده خود در مورد رانندگی خود صحبت کنید یا ارزیابی رانندگی را در نظر بگیرید.
چگونه در سالمندی رانندگی ایمنی داشته باشید؟
چنانچه فرد مسنی هستید، شاید از قبل می دانید که رانندگی در شب یا در هوای بارانی برای شما مشکل ساز است. یا اینکه در مسیرهای خاص مثلا در بزرگراه های شلوغ رانندگی برای شما سخت است. با رعایت نکات زیر میتوانید به ایمن ماندن خودتان حین رانندگ کمک کنید.
با پزشک خود صحبت کنید و از او مشورت بگیرید که رانندگی شما خطر آسیب رساندن به شما یا دیگران را نداشته باشد.
فعالیت بدنی داشته باشید. این به شما کمک می کند قدرت و انعطاف پذیری خود را حفظ کرده و حتی آن را بهبود ببخشید، این امر ممکن است به توانایی های رانندگی شما کمک کند.
ماشین خود را در نظر بگیرید. در صورت امکان، خودرویی با گیربکس اتوماتیک، فرمان برقی، ترمز برقی و آینه های بزرگ برانید. اتومبیل‌های جدیدتر مجهز به دوربین‌های پشتیبان هستند که می‌توانند پارک کردن و پشتیبان‌گیری را آسان‌تر کنند، و همچنین سنسورهای دیگری که می‌توانند قبل از وقوع تصادف به راننده در مورد یک شی یا وسیله نقلیه نزدیک هشدار دهند.
مراقب چشم و گوش خود باشید. در صورتی که نیاز به دید واضح دارید، همیشه از عینک یا لنزهای تماسی خود استفاده کنید. اگر از سمعک استفاده می کنید، هنگام رانندگی حتما از آن استفاده کنید.
از رانندگی در ساعات خاصی از روز خودداری کنید. اگر در تاریکی مشکل دید دارید، رانندگی در شب را کاهش دهید یا آن را متوقف کنید. سعی کنید هنگام طلوع و غروب خورشید، زمانی که خورشید مستقیماً در خط دید شما قرار دارد، از رانندگی خودداری کنید.
هنگام راننگی وضعیت خودت را بررسی کن، اگر احساس سبکی سر یا خواب آلودگی دارید، رانندگی نکنید. حتماً هشدارهای مربوط به داروهای خود را بررسی کنید. سعی کنید زمانی که استرس دارید یا خسته هستید از رانندگی خودداری کنید.
شلوغ نکنید فضای کافی بین خودروی خود و خودروی جلویی خود بگذارید و زمانی که نیاز به توقف داشتید زود ترمز کنید.
زمان خود را برنامه ریزی کنید تا جایی که می توانید از مناطق پر ترافیک یا رانندگی در ساعات شلوغی خودداری کنید.
مسیر خود را برنامه ریزی کنید در خیابان‌هایی که می‌شناسید رانندگی کنید و راهی برای رفتن پیدا کنید که به تعداد کمی پیچ به چپ و راست نیاز دارد یا اصلاً نیازی به گردش ندارد. مسیری را انتخاب کنید که از بزرگراه ها یا دیگر جاده های پر سرعت اجتناب کند. اگر باید در بزرگراهی با سرعت حرکت کنید، در لاین سمت راست حرکت کنید و از جایی که ترافیک کندتر است، حرکت کنید.
وقتی هوا بد است بیرون نروید. آب و هوای بد مانند باران، یخ یا برف میتواند رانندگی را برای هر کسی سخت کند. سعی کنید منتظر بمانید تا هوا بهتر شود یا از اتوبوس، تاکسی و یا سایر گزینه‌های جایگزین استفاده کنید.
کمربند ایمنی ببندید. همیشه کمربند ایمنی خود را ببندید و مطمئن شوید که سرنشینان شما نیز کمربند ایمنی خود را ببندند.
عوامل حواس پرتی را محدود کنید خوردن، تنظیم رادیو، یا چت کردن، همگی می توانند حواس پرتی را پرت کنند. اگر هنگام رانندگی از تلفن همراه خود استفاده می کنید، از هندزفری استفاده کنید و در صورت امکان از فعال سازی صوتی مسیریاب ها استفاده کنید.
نحوه صحبت کردن با فرد مسن درباره توقف رانندگی
صحبت کردن با یک فرد مسن در مورد رانندگی او اغلب دشوار است. برای بسیاری از افراد مسن، دست کشیدن از سوویچ خودرو به معنای از دست دادن آزادی انتخاب و حرکت است. بسیاری از این افراد می ترسند که برای رفت و آمد خود به شخص دیگری وابسته سوند. آنها نگران از دست دادن توانایی انجام وظایف، شرکت در قرار ملاقات ها و شرکت در فعالیت هایی هستند که برای چندین دهه به تنهایی انجام می دادند. آنها ممکن است نگران منزوی شدن از نظر اجتماعی و از دست دادن فرصتهایشان باشند.
در اینجا چند نکته وجود دارد که ممکن است هنگام صحبت با شخصی در مورد رانندگی نکردن کمک کند:
از رویارویی بپرهیزید. از پیام های "من" به جای پیام های "تو" استفاده کنید. به عنوان مثال، به جای اینکه بگوییم: «دیگر راننده ایمن نیستی»، بگویید: «من نگران ایمنی شما در هنگام رانندگی هستم».
به موضوع پایبند باشید. در مورد مهارت های رانندگی بحث کنید، نه سن آنها.
بر ایمنی و حفظ استقلال تمرکز کنید. واضح باشید که هدف این است که راننده مسن به فعالیت‌هایی که در حال حاضر از آن لذت می‌برد ادامه دهد و در عین حال ایمن بماند. به فرد کمک کنید مستقل بماند. به عنوان مثال، ممکن است بگویید: "من به شما کمک می کنم تا اگر رانندگی برای شما امکان پذیر نیست، چگونه به جایی که می خواهید بروید."
مثبت و حامی باشید. اهمیت گواهینامه رانندگی برای افراد مسن را درک کنید. متوجه باشید که ممکن است در طول مکالمه شما حالت تدافعی، عصبانیت، آسیب دیدگی یا گوشه گیری پیدا کنند. ممکن است بگویید: «می‌دانم که این ممکن است ناراحت‌کننده باشد» یا «بیایید با هم کار کنیم تا راه‌حلی پیدا کنیم».
در نظر داشته باشید که موضوع را به تدریج مطرح کنید. برخی از کارشناسان یک مقدمه ملایم از مکالمه رانندگی را پیشنهاد می کنند و سپس به مرور زمان به تدریج آن را مرور کنید.
خدمات محلی رفت و آمد در محله زندگی او را بشناسید و به او یادآور شوید که بدون رانندگی نیز میتواند نیازهایش را برطرف کند.
در تمام زمان گفتگوی خود احساس اعتماد به نفس و استقلال را در او بالا ببرید تا با عکس العملهای بدی مواجه نشوید.
نظر شما