"کهتویه"، ماسوله جنوب

دلیل شهرت دیگر این روستا، کبابی های معروف و سوغات های محلی آن است، این روستا از توابع شهرستان بستک و در غرب استان هرمزگان واقع شده است.
بهشتی که سرزمین پدری ماست در چهار فصل سال آنچه بخواهیم در اختیارمان می گذارد. تابستان که می رود حظ شنا و آفتاب میل می کند به جنوب. کهتویه زیبا یکی از هزاران جایی است که می شود برای ایران گردی برگزید.

**موقعیت جغرافیایی کهتویه
کهتویه در ۳۵ کیلومتری شهرستان بستک و در هفت کیلومتری شهر جناح و در مسیر جاده جناح - فرامرزان قرار دارد، جمعیت این روستا حدود یکهزار و ۶۰۰ هزار نفر است. فاصله آن تا بندرعباس بالغ بر ۳۰۰ کیلومتر است.
کهتویه دهی است برآمده از دل زمان های نه چندان دور بر بستری ناهموار، در پناه کوه و تپه ماهورهایی که از هر طرف احاطه اش کرده اند و دره هایی که گذرگاه مردمانی است هنرمند، مهمان نواز، خوش ذوق و سلیقه که حتی ساخت منازل و شکل دادن به روستایشان نیز از ذوق و هنر بهره جسته اند.
توصیف این روستای زیبا و دیدنی را باید از آن هایی پرسید که آن را از نزدیک دیده اند. و آنچه خبرنگار ایرنا به قلم می آورد این است: چه منظره باصفایی دارد، وقتی که از فراز تپه های مشرف به روستا به تماشای آن بنشینی، منازلی نیمه پلکانی و در هم تنیده، دست در دست و دوشادوش یکدیگر، آنقدر صمیمی و مهربان که پشت بام یکی، حیاط دیگری شده و دیوارهایشان را باهم تقسیم کرده اند.
خانه ای بر فراز بلندترین تپه سر بر آسمان می ساید و دیگری در اعماق دره ای ژرف از دیده پنهان می شود، به همراه کوچه معبرهایی باریک و طولانی که هنگام عبور از فراز و فرودش گاه همسایه آسمان می شوی و گاه در اعماق سایه تپه ها و خانه ها فرو می روی، پر از احساس هیجان و شوق و گاهی ترس از این که مبادا بیفتی و زیر پایت فروریزد این احساس های شیرین در ذهنت عنوان «ماسوله» جنوب در توصیف این روستا را تداعی خواهد کرد.
از فراز هر کوچه ای که فرود می آیی، کوچه دیگری با جلوه ای دیگر خودنمایی می کند و گذر مردمانی مهربان و خنده رو که با لهجه شیرین خود، آدمی را به صفای منزل هایشان دعوت می کنند، به گونه ای که تا همه پس کوچه های آن را با اشتیاق تمام نظاره نکنی، سیر نخواهی شد.
چهره زیبا و متفاوت و نیمه پلکانی این روستا نسبت به روستاهای مجاور از یک سو و وجود مردمانی دوست داشتنی از سوی دیگر، ویژه بودن این روستا را رقم زده است.
بانیان آن، بزرگانی بوده اند که نیکی، اصالت، نجابت، اخلاق پسندیده را چون میراثی ماندگار در نهاد مردمش به ودیعه نهاده اند.

** علت نامگذاری
تزگ آباد نام قدیم این روستا بوده است، علت نامگذاری گذشته آن، رودی به همین اسم است که از میانه روستا عبور می کرده است.
نام تزگ آباد بعدها به کهتویه تغییر کرد، علت نامگذاری جدید آن را برخی این گونه گفته اند: از آنجایی که روستای قدیم بین تَل و تپه و ماهور قرار گرفته بود، آن را کُهتویه (توی کوه) نامیده اند و سبک و ساخت کنونی روستا نیز این فرضیه را تایید می کند که با مرور زمان کُهتویه به کَهتویه تغییر نام داده است.

** کهتویه در گذر تاریخ
در کتابهای باستانی ایران از روستای کهتویه، چنین از آن یاد شده است: در فارسنامه ناصری چنین آمده است: ' کوه تو ' در ۶ فرسخی میانه جنوب ومغرب بستک واقع شده است. علامه علی اکبر دهخدا در لغتنامه خود چنین می نویسد: کهتویه اسم خاص دهی از دهستان های حومه بستک است که در شهر لار واقع است.
روستای کهتویه براساس شواهد به دست آمده و استناد به گفته قدما در حدود ۴۰۰ سال پیش در محل کنونی خود شکل گرفته است. مردمی از آبادی های اطراف به محل این روستا کوچ کرده و با بهره گیری از آب چشمه و موقعیت محلی آن به کشاورزی و دامداری مشغول شدند و این روستا را شکل دادند.
اما شواهد موجود در ارتفاعات همجوار روستای کهتویه همچون بقایای نهر آب و حوضچه های ساخته شده از سنگ و ساروج و حلقه های چاه به جا مانده از قنات و هم چنین مستنداتی دال بر وجود خطوط میخی موجود بر دیواره این قنات وجود دارد که حکایت از سابقه ۲ هزار ساله زندگی بشری در اطراف این روستا دارد. (رجوع شود به کتاب خاطرات شرفا شرفایی ۱۳۸۲، ص ۴۱)

** مراحل شکل گیری و توسعه روستا:
موقعیت مناسب به تدریج موجب سکونت مردمی شد که اجتماع جدید خود را به یمن وجود آب چشمه پر برکت «تزگ آباد» نام نهادند تا در گذر تاریخ گسترش یابد اما خشک سالی های پی در پی و قحطی حاصل از آن جان تزگ آباد را گرفت و موجب خشک شدن چشمه و رگ حیات روستا شد.
پس از آن نامی دیگر بر روستا گذاشته شد، نامی با مسمی برگرفته از موقعیت جغرافیایی و شکل روستا، کُهتویه یعنی روستایی در دل کوه و تپه و این گونه نام روستا از تزگ آباد به کُهتویه تغییر داده شد.

** زبان و گویش کهتویه:
زبانی که مردم کهتویه به آن سخن می گویند از شاخه های گویش بستکی است که خود از زبان لارستانی است که از نظر لهجه با همه لهجه های موجود در روستاهای اطراف متفاوت است، برخی این زبان را ادامه زبان پهلوی دوره ساسانی دانسته اند.
شهرت کَهتویه قصابی ها، سوغات ها و صنایع دستی، ساخت لباس عروس و حنابندان عروس می باشد.
بافت نیمه پلکانی این روستا دلیل شهرت قدیم آن بوده است، اما آنچه به تازگی آوازه روستا را به شهرستان های دیگر استان و حتی استان های مجاور برده است، وجود کبابی های این روستای باصفاست. به جرات می توان کنجه کهتویه را بهترین نوع کبابی در خطه جنوب ایران نام برد، به طوری که بسیاری از شهرستان های مجاور از جمله پارسیان و بندرلنگه و نیز استان های فارس و بوشهر از شهرت «کهتویه» برای نام گذاری کبابی های خود و جذب مشتریان بیشتر بهره می گیرند.
هر شب شمار زیادی از مردم از سطح شهرستان و حتی از خارج از استان، مهمان کبابی های چهارگانه این روستا می باشند.
کهتویه از دیرباز از نظر توزیع گوشت به شهرستان های مجاور و نیز استان های همجوار شهرت داشته است و افراد زیادی حتی از مسافت های طولانی برای تهیه گوشت به این روستا عزیمت می کرده اند.
وجود قصابی و گوشت تازه روزانه در این روستا باعث شده است تا در کنار قصابی ها مردم خوش ذوق کهتویه به سوی آشپزی روی آورند و طولی نکشید که به دلیل ارائه سرویس های عالی و مهارت ویژه در پخت انواع غذاها به ویژه پخت پلو موسوم به ' بریانی' پیشرفت قابل توجهی داشته باشند و این روستا به مرکز اصلی پخت و پز مراسم عروسی و اعیاد مذهبی منطقه تبدیل شده شود.
روستای کهتویه سوغاتی های زیادی دارد که می توان به قند مخصوص این روستا موسوم به 'نبات'، مسقطی خانگی معروف به «حلوا»، مهیاوه (نوعی غذای تهیه شده از ماهی)، نان محلی موسوم به فلزن، ادویه جات چون 'بَلو'، خاکو اشاره کرد که در حال حاضر مشتری های بی شماری حتی از خارج از کشور دارد.
در سال های اخیر، امکان تولید بهتر و بسته بندی این مواد سبب شده است تا این تولیدات به عنوان سوغات به کشورهای خلیج فارس فرستاده شود و شمار قابل توجهی از زنان کهتویه در زمینه تولید این مواد مشغول به کار شوند.
ساخت اشیاء سنگی بسیار زیبا نیز که به همت هنرمندان این روستا شکل گرفته، یکی دیگر از جنبه های خلاقیت مردم این بوم است که حمایت و توجه مسئولین امر می تواند سبب شکوفایی و گسترش این هنر ارزشمند و سایر توانمندی های اقتصادی کهتویه شود تا پیشرفت هرچه بیشتر تولیدات و افزایش توان اشتغال زایی این روستا منجر به آبادانی منطقه شود.