در میان یافته‌های کوچک و بزرگ باستان‌شناسان در منطقه ۱۵۱ هکتاری شهر سوخته، سفالینه‌ای با نقش بز پیدا شده که در پنج حرکت به سمت درختی حرکت می‌کند و برگ‌های آن را می‌بلعد. گروهی از مورخان باور دارند این سفالینه در حقیقت نخستین انیمیشن یا پویانمایی جهان است که در ایران ساخته شده و قدمت این حرفه جذاب به قرن‌ها پیش در سرزمین پارسی بازمی‌گردد. قدمت این طرح که به هزاره سوم پیش از میلاد بازمی‌گردد، می‌تواند لقب قدیمی‌ترین انیمیشن تاریخ را کسب کند چراکه چنین پدیده‌ای در سایر تمدن‌های مشابه در آن دوران دیده نشده است. بنابراین ایرانیان یکی از پیشگامان پویانمایی بوده‌اند و امروز هم دستی بر آتش انیمیشن دارند.
استودیوهای انیمیشن‌سازی ایران در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی کرده‌اند و به همین دلیل امروزه انیمیشن‌های ایرانی متعددی وجود دارند که با حضور در جشنواره‌های جهانی موفق شده‌اند جوایز بسیاری را تصاحب کنند. در ادامه می‌توانید با بهترین انیمیشن‌های ایرانی که باید تماشا کنید، آشنا شوید. آثاری که در برخی معیارها توانایی رقابت با رقبای آمریکایی و ژاپنی را هم دارند.
آخرین داستان
احتمالا «آخرین داستان» محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین انیمیشن ایرانی در سینمای جهان باشد. به همین دلیل اهدای لقب بهترین انیمیشن ایرانی به «آخرین داستان» خیلی هم دشوار نیست. تولید این انیمیشن از سال ۱۳۸۷ آغاز شد و تا سال ۱۳۹۶ ادامه داشت. این انیمیشن که توسط استودیوی هورخش ساخته شده، نخستین بار در تاریخ بیست و دوم خرداد ۱۳۹۷ در جشنواره سینمایی انسی در فرانسه اکران شد. موفقیت انیمیشن «آخرین داستان» در جشنواره انسی باعث شد این انیمیشن به سایر جشنواره‌های جشنواره پویانمایی در سراسر دنیا هم راه پیدا کند.
«آخرین داستان» در ایران هم با جشنواره بین‌المللی پویانمایی کودک و نوجوان اصفهان در تاریخ یازده شهریور ۱۳۹۷ به پرده نقره‌ای راه پیدا کرد. این انیمیشن که توسط اشکان رهگذر کارگردانی شده برنده اولین سیمرغ بلورین بهترین انیمیشن سینمای ایران در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر هم لقب گرفت. «آخرین داستان» برنده بیشتر از ۲۰ جایزه سینمایی در داخل و خارج از کشور شد و به همین دلیل فرصت آن را پیدا کرد تا نماینده ایران در جوایز اسکار ۲۰۲۰ هم باشد. این انیمیشن سینمایی در دو رشته بهترین انیمیشن و بهترین انیمیشن سینمایی به آکادمی اسکار معرفی شد و در نهایت یکی از ۳۴۴ فیلم واجد شرایط برای رقابت در نود و دومین دوره اسکار هم بود.
موسیقی متن انیمیشن «آخرین داستان» توسط کریستف رضاعی ساخته شده و شهرام ناظری، هاله سیفی‌زاده، مصطفی محمودی، مجید سالاری و سمن صرامی از خوانندگان موسیقی‌های این انیمیشن هستند. شاید جالب باشد بدانید که دو تصنیف از شاهنامه با اجرای هاله سیفی‌زاده و شهرام ناظری هم در آلبوم موسیقی متن «آخرین داستان» وجود دارد. پرویز پرستویی، لیلا حاتمی، حامد بهداد، اشکان خطیبی و باران کوثری از جمله شناخته‌شده‌ترین صداپیشگان پرافتخارترین انیمیشن فارسی هستند.
خلاصه داستان: در دورانی که سایه اهریمن بر سرزمین‌ها سیطره یافته، جمشید کی با سپاهی متشکل از متحدانش و با تکیه بر فرّ خود در مقابل سپاهیان اهریمن صف‌آرایی می‌کند و به خواست یزدان جمشید در برابر اهریمنیان پیروز می‌شود. جمشید بر تخت تکیه می‌کند و با احساس غرور از پیروزی، خودش را دارای فراست ایزدی معرفی می‌کند. او متحدانش را برای اشغال سرزمین‌های دیگر و شکار اهریمن فرا می‌خواند اما یزدان از او روی برمی‌گرداند و فرّ و فراست جمشید را از او می‌گیرد. جمشید به مردی تنها، گرفتار طمع و دیوانه تبدیل می‌شود که جنونی سیری‌ناپذیر دارد.
بنیامین
این انیمیشن در سال ۹۷ ساخته شد و در آذر ۹۸ به سالن‌های سینما راه پیدا کرد. «بنیامین» یک انیمیشن سینمایی ۹۰دقیقه‌ای است که داستانی پیرامون زندگی قوم بنی اسراییل در مصر باستان را روایت می‌کند. مرحوم چنگیز جلیلوند، ناصر طهماسب، اکبر منانی، سعید مظفری و مریم شیرزاد از شناخته‌شده‌ترین صداپیشگان انیمیشن «بنیامین» هستند. این انیمیشن موفق شد در دوران اکران خود بیشتر از ۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بلیط بفروشد.
خلاصه داستان: بنیامین داستان پسربچه‌ای است که برای نجات جان مادرش از دست سربازان فرعون مجبور می‌شود به سفر خطرناکی برود. او در این سفر اتفاقاتی را تجربه می‌کند که دیدگاهش نسبت به جامعه و زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
فیلشاه
انیمیشن ایرانی «فیلشاه» با سرمایه‌گذاری گروه هنرپویا، بنیاد سینمایی فارابی و موسسه تصویر شهر ساخته شد و در سال ۹۶ به سالن‌های سینما آمد. این انیمیشن تنها انیمیشنی لقب می‌گیرد که موفق شده به بخش مسابقه سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر راه پیدا کند. «فیلشاه» با فروشی نزدیک به هشت میلیارد تومان موفق شد به عنوان پرفروش‌ترین انیمیشن سینمای ایران تبدیل شود. رکوردی که به نظر نمی‌رسد به همین زودی‌ها شکسته شود.
این انیمیشن توسط استودیوی هنرپویا و پس از موفقیت انیمیشن «شاهزاده روم» در دستور کار قرار گرفت. بخش‌هایی از صداگذاری «فیلشاه» در آمریکا انجام شد و ساخت موسیقی آن به صورت ارکسترال با حضور ۶۰ نوازنده به پایان رسید. بخش عظیمی از تولید و توسعه نمونه‌های گرافیکی انیمیشن در اوکراین دنبال شد. تیم تولید دومین انیمیشن استودیوی هنرپویا ۲۲۰ نفری بود که ۵۰ تن از آن‌ها به‌صورت ویژه روی تصاویرسازی «فیلشاه» کار می‌کردند. حامد عزیزی، زهره شکوفنده، حسین عرفانی، ناصر طهماسب، میرطاهر مظلومی و اکبر منانی از مهم‌ترین صداپیشگان این انیمیشن هستند. همچنین بهرام زند، صداپیشه و استاد دوبله، پیش از مرگ و برای آخرین بار در «فیلشاه» هنرنمایی کرد.
انیمیشن «فیلشاه» نه‌تنها در ایران بلکه در سایر کشورهای جهان هم مورد توجه قرار گرفت. این انیمیشن در چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسوی در کشورهای متعددی اکران شد. «فیلشاه» با اکران در ۴۰۰ سالن سینما در روسیه لقب بزرگترین اکران یک عنوان از سینمای ایران را تصاحب کرد. همچنین این انیمیشن در لبنان هم اکران شد و با جذب بیشتر از ۸۵هزار مخاطب به فروشی پانصد هزار دلاری دست پیدا کرد که آن را به دومین انیمیشن محبوب لبنانی‌ها در آن دوران تبدیل می‌کرد. انیمیشن «فیلشاه» در کره جنوبی هم منتشر شد.
خلاصه داستان: رییس گله فیل‌ها در جنگلی در آفریقا صاحب فرزند جدیدی می‌شود که قرار است به جانشین او تبدیل شود. اما این فیل تازه متولدشده شباهت‌های زیادی با پدرش ندارد و به نظر می‌رسد توانایی تبدیل‌شدن به رییس یک قبیله را ندارد. این انیمیشن در اصل دربارهٔ اصحاب فیل و حمله ابرهه به خانه کعبه است که در نهایت به ولادت حضرت محمد (ص) ختم می‌شود.
در این زمینه بخوانید:
ژانر کمدی سیاه چیست؟ بهترین فیلم‌های این ژانر را بشناسید
شاهزاده روم
نخستین انیمیشن استودیوی انیمیشن‌سازی هنرپویا که تولید آن در سال ۱۳۹۳ آغاز شد و پانزده بعد به مرحله اکران رسید برای نخستین بار در سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و توانست لوح تقدیر ویژه این دوره از جشنواره را تصاحب کند. «شاهزاده روم» تحت عنوان «امیره الروم» و پیش از اکران عمومی در ایران در لبنان اکران شد. در مراسم افتتاحیه اکران «شاهزاده روم» در لبنان ریمون عریجی، وزیر فرهنگ این کشور، حضور داشت. این انیمیشن علاوه بر لبنان در عراق، عربستان، کویت، ساحل عاج، بحرین، امارات متحده عربی، فرانسه و انگلستان به نمایش درآمد.
«شاهزاده روم» در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۹۴ به اکران عمومی رسید و موفق شد با استقبال بیشتر از یک میلیون و پانصدهزار مخاطب به فروش ۵ میلیارد تومانی در گیشه سینماها دست پیدا کرده و به پرمخاطب‌ترین انیمیشن تاریخ ایران و سومین فیلم پرفروش سال ۹۴ تبدیل شود. مریم شیرزاد، ناصر طهماسب، منوچهر والی‌زاده، اکبر منانی، حسین عرفانی و جواد پزشکیان از شناخته‌شده‌ترین دوبلورهای این انیمیشن هستند.
خلاصه داستان: دختری مسیحی به نام ملیکا از تبار پدر از نوادگان یشوعا وصی حضرت عیسی و از تبار مادر نواده قیصر روم است. سرنوشت این بانو به گونه‌ای رقم می‌خورد که وی نهایتاً به بلاد اسلامی عزیمت می‌کند. این پرنسس مسیحی پس از آنکه به همسری امام یازدهم شیعیان در می‌آید، مادر منجی بشریت می‌گردد.
فهرست مقدس
یکی دیگر از بهترین انیمیشن‌های ایرانی که در سال ۹۴ اکران شد، انیمیشن «فهرست مقدس» بود. این انیمیشن که توسط خانه انیمیشن سازمان رسانه‌ای اوج ساخته شده در نهایت موفق شد جوایز بهترین انیمیشن ایران در جشنواره فجر ۱۳۹۴، بهترین انیمیشن اسپانیا در جشنواره مادرید ۲۰۱۶، بهترین انیمیشن ایران در جشنواره مقاومت ۱۳۹۵ و بهترین انیمیشن ایالات متحد آمریکا از نگاه مجموعه هالیوود موویینگ پیکچرز در سال ۲۰۱۶ را تصاحب کند. چنگیز جلیلوند، خسرو خسروشاهی، بهرام زند، نصرالله مدقالچی و اکبر منانی از صداپیشگان این انیمیشن هستند که مدیریت دوبلاژ آن برعهده مریم شیرزاد بود. «فهرست مقدس» در گیشه فروش ۳۱۷ میلیون تومانی را تجربه کرد.
خلاصه داستان: صد سال قبل از ظهور دین اسلام و در شهر نجران کشور یمن، روایتی دراماتیک، رمانتیک و تراژیک در جریان است. هاران در سفرهایش این روایت‌های جذاب را به تصویر می‌کشد.
رستم و سهراب
این محصول مشترک مرکز گسترش سینمای مستند-تجربی و استودیو انیمیشن آریا (برادران دالوند) در بروجرد ساخته شده و کیانوش دالوند کارگردانی آن را برعهده داشته است. حق کپی‌رایت انیمیشن «رستم و سهراب» توسط روسیه و امارات متحده عربی خریداری شده بود و به همین دلیل فرصت آن را داشت تا همزمان با ایران در سایر کشورهای منطقه و جهان هم اکران شود. این انیمیشن در سال ۹۲ به سالن‌های سینما راه پیدا کرد.
بر خلاف داستان اصلی رستم و سهراب که در شاهنامه آمده در پایان این انیمیشن سهراب توسط پدرش کشته نمی‌شود. قبل از نبرد نهایی رستم و سهراب، تهمینه متوجه ماجرا می‌شود و بلافاصله با اسب به طرف محل واقعه می‌رود. رستم و سهراب مبارزه نهایی خود را آغاز می‌کنند. هنگامی که تهمینه نزدیک محل مبارزه می‌شود، افراسیاب حضور او متوجه می‌شود و دستور می‌دهد که جلوی تهمینه را بگیرند. سربازان شاه تهمینه را از اسب به پایین پرتاب می‌کنند و بر صورت او شلاق می‌زنند. اما تهمینه بلند می‌شود و با پای پیاده به طرف محل مبارزه می‌رود. از آن سو و در شرایطی که در میدان نبرد رستم و سهراب در حال مبارزه هستند، ناگهان بازوبند سهراب با ضربه محکمی که رستم به بازو سهراب می‌زند، به هوا پرتاب می‌شود و رستم آن را می‌بیند. او در ابتدا شوکه می‌شود و گرز از دستانش به زمین پرتاب می‌شود.
سهراب از این فرصت استفاده می‌کند و رستم را به زمین می‌کوبد. سپس چاقویی می‌کشد تا رستم را بکشد اما تهمینه سر می‌رسد و به سهراب می‌گوید که رستم پدر او بوده و نباید او را بکشد. افراسیاب که از دور شاهد ماجرا بوده هم خشمگین می‌شود و دستور می‌دهد که سربازان رستم و سهراب را به قتل برسانند اما سهراب آن ها را می‌کشد و بدین ترتیب سهراب زنده می‌ماند.
خلاصه داستان: رستم ،قهرمان بزرگ ایران زمین، برای پیداکردن اسب گمشده‌اش (رخش) به شهر سمنگان می‌رود. اما در نهایت عاشق تهمینه، شاهزاده زیبای سمنگانی، می‌شود. با این حال رستم پیش از تولدش فرزندش مجبور می‌شود همسرش را ترک کند و به جنگ می‌رود.
تهران ۱۵۰۰
این انیمیشن که توسط بهرام عظیمی کارگردانی شده، می‌تواند لقب کمدی‌ترین انیمیشن ایرانی را به خودش اختصاص دهد. انیمیشن «تهران ۱۵۰۰» که در سال ۱۳۹۲ اکران شد، نخستین بار در سی و سومین دوره از جشنواره سینمایی انسی حضور پیدا کرد و نخستین پوستر این انیمیشن هم منتشر شد. باوجود استقبال استودیوهای کینگ ران از ژاپن و فیلموویچ لهستان از «تهران ۱۵۰۰» این انیمیشن در ایران آن‌طور که باید مورد استقبال تماشاگران قرار نگرفت و با بودجه‌ای بیشتر از ۲ میلیارد تومان تنها ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان فروش داشت.
هدیه تهرانی، بهرام رادان، مهران مدیری، گوهر خیراندیش و حبیب رضایی از بازیگران شناخته‌شده‌ای هستند که با ظاهری مشابه با ظاهری واقعی خود در انیمیشن «تهران ۱۵۰۰» هنرنمایی کرده‌اند. این انیمیشن در صحنه جهانی با نام «تهران ۲۱۲۱» اکران شد.
خلاصه داستان: اکبر آقا پیرمردی ۱۶۰ ساله است که در تهران زندگی می‌کند. زندگی در تهران در سال ۱۵۰۰ هجری شمسی تفاوت‌های بسیاری با زندگی امروزی دارد اما فرهنگ و بسیاری از رفتارهای مردم هنوز شبیه به سال‌های پایانی قرن چهاردهم شمسی به نظر می‌رسد.
نظر شما