یک خبر ناگهانی همه مردم دنیا را تحت تاثیر قرار داد؛ ویروسی ناشناخته موسوم به کرونا در شهر ووهان چین دیده شده و به نظر می‌رسد مرگبار باشد و احتمالا به سرعت در سراسر جهان شیوع پیدا می‌کند. همین اتفاق هم رخ داد و جدیدترین ویروسی که از دنیای حیوانات به زندگی بشری منتقل شده بود خیلی سریع در بسیاری از کشورهای جهان پخش شد و میلیون‌ها نفر را درگیر خود کرد. نزدیک به یک میلیون نفر از ساکنان کره زمین تا امروز به دلیل شیوع ویروس کرونا جان خود را از دست داده‌اند و زندگی انسانی دگرگون شد.
حالا بیشتر کسب و کارها با محدودیت به کار خود ادامه می‌دادند و مسافرت‌های تفریحی و کاری به حداقل میزان ممکن کاهش پیدا کرد. اما این پایان کار نبود. قفل‌شدن زندگی انسانی به بازارهای مالی هم حمله کرد و بورس ایالات متحده آمریکا، بازار جهانی طلا و بازار ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار داد. قیمت نفت با یک سقوط تاریخی به سطحی رسید که معاملات آتی نفت در شرایطی انجام می‌شد که خریداران می‌توانستند با خرید یک بشکه نفت به جای آن‌که پولی پرداخت کنند، درآمد هم داشته باشند! بنابراین به نظر می‌رسید این سقوط آزاد آغاز یک رکود تاریخی و تاثیرگذار باشد اما مدتی پس از آن، اقتصاد دنیا ثابت کرد وقتی در آغاز دهه سوم قرن بیست و یکم قرار دارد، می‌تواند به راحتی هر بحرانی را با مفاهیم دیجیتالی پشت سر بگذارد. برنده واقعی شیوع ویروس کرونا اما غول‌های دنیای فناوری بودند. مجموعه‌های بزرگی مانند اپل، گوگل و آمازون که تمرکز فعالیت‌های هر کدام از آن‌ها روی خدمات بسیار متفاوتی است در دوران شیوع ویروس کرونا هم به اندوختن میلیاردها اسکناس تانخورده ادامه دادند. اما چگونه ویروس کرونا ثروت غول‌های دنیای فناوری را بیشتر کرد؟
هجوم شکارچیان سرمایه
سقوط آزاد بازارهای مالی فرصتی بی‌نظیر برای شکارچیان سرمایه فراهم کرد. همه آن‌هایی که ماه‌ها منتظر کاهش قیمت و ارزش بازارهای مالی بودند به این بازار هجوم آوردند تا هر آن‌چه نیاز داشتند را خریداری کنند. در چنین شرایطی اگرچه به نظر می‌رسد صاحبان جدید سرمایه، برندگان واقعی در درازمدت باشند اما واقعیت این است که پیروزمندان این بازار در کوتاه‌مدت همان شرکت‌هایی هستند که سرمایه مردمی را جذب کرده‌اند.
شاید به همین دلیل است که با آغاز کاهش محدودیت‌های کرونایی و آغاز دوباره چرخیدن اقتصاد جهانی، بازارهای مالی هم موفق شدند دوباره به اوج بازگردند. در روزهای پایانی ماه خرداد سال جاری، ارزش سهام قدرتمندترین شرکت‌های فناوری جهان با وجود نرخ بالای بیکاری در ایالات متحده آمریکا، رشد چشمگیری را تجربه کردند. ارزش سهام شرکت‌های فیسبوک، اپل و آمازون در روز سه‌شنبه افزایش ۳ درصدی را تجربه کردند و ارزش سهام مایکروسافت هم حدود یک درصد افزایش پیدا کرد.
اگرچه شیوع ویروس کرونا برای همه شرکت‌های فعال در بازار سرمایه روزهایی طلایی را به همراه داشت اما پیروزترین برنده این جریان بدون هیچ شک و تردیدی مجموعه گوگل است. گوگل که با شرکت مادر و اصلی آلفابت هم شناخته می‌شود، در روزهای کرونایی موفق شد به چهارمین شرکت آمریکایی با ارزش یک تریلیون دلار تبدیل شود. به عبارت دیگر، حالا گوگل و شرکت‌های زیر مجموعه آن در کنار فیسبوک، اپل و آمازون یک هزار میلیارد دلار ارزش دارند. پیروزی بزرگی برای یکی از غول‌های فناوری که در ماه‌های اخیر حواشی بسیاری را تجربه کرده که همه آن‌ها می‌توانستند ارزش این مجموعه را تحت تاثیر قرار دهند.
گسترش استفاده از فناوری‌های مدرن در روزهای کرونایی
اگرچه بازار جهانی در روزهای پس از شیوع ویروس کرونا روزهای تاریکی را پشت سر گذاشتند اما شرکت‌های فعال در حوزه فناوری حتی از این بازار طوفانی هم سود کردند. برای مثال، نرم افزار زوم که نقش بسیار مهمی در جلسات آنلاین، کلاس‌های ویدیویی و ارتباطات تصویری داشت در دوران کرونا به یکی از مهم‌ترین راه‌های ارتباطی تبدیل شد و درآمد بسیار زیادی را کسب کرد. گزارش سود سه ماهه این نرم افزار مدتی پیش منتشر شد که نسبت به سه ماهه قبلی ۳۲ درصد رشد داشت. این سهام نسبت به مدت مشابه سال گذشته هم ۳۵۵ درصد رشد کرد و حالا به ۶۶۴ میلیون دلار رسیده است. شاید جالب باشد دانید درآمد خالص این نرم افزار ۱۸۶ میلیون دلار بوده اما هیچکدام از این آمار پیشرفت و رشد واقعی این نرم افزار را نشان نمی‌دهد.
نرم افزار زوم درآمدهای میلیون دلاری عظیمی به همراه داشته چون در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش ۴۵۸ درصدی کاربران را تجربه کرده و حالا بیشتر از ۳۷۰ هزار کاربر دارد. استقبال باورنکردنی کاربران از این نرم افزار مفید و کاربردی باعث شد صاحب اصلی آن تنها در یک روز بیشتر از ۵ میلیارد دلار به ثروت خود اضافه کند و حالا بیشتر از ۲۲ میلیارد دلار سرمایه دارد.
در این زمینه بخوانید:
پایان اینترنت اکسپلورر: مرورگر قدیمی پردردسر به ایستگاه نهایی می‌رسد
افزایش ثروت میلیاردرهای دنیای فناوری در دوران کرونا اتفاق عجیبی نیست. مدتی پیش ارزش دارایی‌های جف بزوس، مدیرعامل مجموعه آمازون، با ثبت عدد تاریخی ۲۰۲ میلیارد دلار به نخستین ثروتمند تاریخ تبدیل شد که بیشتر از ۲۰۰ میلیارد دلار ثروت دارد. او نخستین بار در سال ۲۰۱۷ و روزهایی که ۹۰ میلیارد دلار ثروت داشت، ثروتمندترین مرد دنیا لقب گرفت. یک سال بعد، ثروت او از ۱۵۰ میلیارد دلار هم عبور کرد اما شیوع ویروس کرونا برای جف بزوس و آمازون جز چاپ هر چه بیشتر اسکناس‌های تانخورده هیچ فایده دیگری نداشت. ویروس کرونا باعث شده بود بسیاری از مردم در سراسر جهان به سفارش‌های اینترنتی وابسته باشند و به همین دلیل هم حجم سفارش‌های آمازون به شدت افزایش پیدا کرد.
رونق فروشگاه اینترنتی آمازون باعث افزایش باورنکردنی ارزش سهام آن شد و امروز این مجموعه پس از اپل، دومین مجموعه ارزشمند جهان است. آمازون در سه ماهه دوم ۲۰۲۰ حدود ۸۹ میلیارد دلار درآمد ثبت کرد و ارزش این مجموعه را از ۱.۷ تریلیون دلار هم عبور داد. شاید جالب باشد بدانید همسر سابق جف بزوس پس از طلاق‌گرفتن از او حدود ۳۸ میلیارد دلار دریافت کرد. همین جدایی باعث شد همسر سابق بزوس به چهارمین زن ثروتمند جهان تبدیل شود.
آیا پیشرفت غول‌های فناوری در دوران پساکرونا هم ادامه دارد؟
به نظر نمی‌رسد حتی بحرانی مشابه با آن‌چه ویروس کرونا ایجاد کرده هم بتواند غول‌های حوزه فناوری را تحت تاثیر قرار دهد. اگر یک بحران بزرگ دیگر به گسترش فعالیت و افزایش ثروت غول‌های فناوری کمک نکند بدون شک مانع پیشرفت آن‌ها هم نمی‌شود. ویروس کرونا ثابت کرد شرکت‌های بزرگی مانند اپل، گوگل، مایکروسافت، فیسبوک و آمازون هر روز بزرگ‌تر و قدرتمندتر از قبل می‌شوند. اما یک مانع بزرگ هم در مسیر پیشرفت غول‌های فناوری وجود دارد؛ دولت‌ها و به ویژه دولت آمریکا از قدرتمندشدن هرچه بیشتر این نهادهای فناوری هراس دارند چراکه به نظر می‌رسد آن‌ها همین حالا هم به اندازه یک قدرت ثروتمند و گسترده، نفوذ بسیار زیادی دارند. بنابراین یک راه منطقی برای محدودکردن قدرت غول‌های فناوری وجود دارد؛ مالیات.
با شیوع ویروس کرونا و بحران‌های اقتصادی ناشی از آن، همان فرصتی که برای غول‌های فناوری فراهم شد تا درآمد بیشتری داشته باشند برای دولت آمریکا هم فراهم شد. جمعی از سناتورهای آمریکایی طرحی را پیشنهاد دادند که براساس آن مالیات عظیم و سنگین ۶۰ درصدی را از شرکت‌های فعال در حوزه فناوری طلب کنند. تا پیش از بحران کرونا هم بحث دریافت مالیت‌های نجومی از شرکت‌های قدرتمند مطرح بود اما بحران اقتصادی ناشی از شیوع این ویروس کشنده بهانه جذابی برای اجرایی‌کردن این طرح به نظر می‌رسید.
براساس این طرح که احتمالا اجرایی‌شدن آن بسیار زیاد است، شرکت‌های ثروتمند آمریکایی باید درآمدهایی که از میانه ماه مارس ۲۰۲۰ تا ابتدای سال ۲۰۲۱ دارند را به صورت رسمی اعلام کنند تا درباره میزان مالیات آن نتیجه‌گیری شود. دولت ایالات متحده تصمیم دارد از این مالیات‌ها برای مدیریت بحران‌های شکل‌گرفته و ناشی از شیوع ویروس کرونا یاری بگیرد. اگر این طرح اجرایی شود تنها جف بزوس، مدیرعامل آمازون، باید حدود ۴۳ میلیارد دلار مالیات بپردازد. با این حال هیچکدام از غول‌های فناوری به این طرح واکنشی نشان نداده‌اند.
نظر شما