سریال‌های تلویزیونی یکی از گسترده‌ترین و عمیق‌ترین سرگرمی‌هایی هستند که این روزها می‌توانیم از وجودشان لذت ببریم. دنیای این سریال‌ها نه تنها پایان ندارد بلکه در سال‌های اخیر، گستردگی آن‌ها بیشتر و بیشتر هم شده است. بنابراین حالا با شبکه‌های متعددی روبرو هستیم که برای تولید برنامه‌های جذاب‌تر، رقابت شدیدی با یکدیگر دارند. رقابتی که در نهایت تنها یک برنده دارد؛ تماشاگری که برای لذت بردن از دنیای سرگرمی‌های بی‌پایان، از برابر صفحه نمایش لپتاپ یا تلویزیون خانه‌اش، تکان نمی‌خورد.
شبکه‌های اینترنتی و تلویزیونی ژانرها و موضوعات مختلفی را برای جذب مخاطب در نظر می‌گیرند. برای آن‌ها تفاوتی ندارد تماشاگرشان دقیقا به دنبال چه نوع محتوایی است، این شبکه‌ها تلاش می‌کنند هر آن چه نیاز است را تولید کنند. بنابراین گاهی ممکن است بودجه یک سریال درام که داستان زندگی یک خانواده عادی را روایت می‌کند، از بودجه یک سریال علمی تخیلی بیشتر باشد! اما در میان ده‌ها ژانر سریال‌های تلویزیونی، یکی از پرهوادارترین، محبوب‌ترین و فراموش‌نشدنی‌ترین ژانرها، سیتکام است.
سیتکام اصلا یعنی چه؟
سیتکام، مخفف Situational Comedy یا کمدی موقعیت است. سیتکام به طور کلی در ژانر کمدی قرار می‌گیرد و به طور کلی به سریالی گفته می‌شود که معمولا در یک خانه، اداره و یا دانشگاه در جریان است. لوکیشین سریال‌های سیتکام معمولا محدود و یا غیرواقعی است. شنیده‌شدن صدای خنده تماشاگران (که شاید یکی از شناخته‌شده‌ترین ویژگی‌های سیتکام‌ها باشد) در این نوع سریال‌ها اجباری نیست اما بخشی از هویت آن است.
سیتکام در میان سریال‌های تلویزیونی، به دلیل گستردگی و تنوعی که پیدا کرده، به تنهایی یک ژانر است. شخصیت‌های حاضر در سیتکام‌ها، معمولا ثابت هستند و از هر اپیزود آن، به اپیزود دیگر منتقل می‌شوند. تعداد شخصیت‌های اصلی در سیتکام‌ها، معمولا زیاد نیست و بیشتر داستان هم پیرامون زندگی همین شخصیت‌ها می‌گذرد. در بیشتر سیتکام‌ها، یک شخصیت اصلی، حضور پررنگ‌تری نسبت به سایرین دارد.
منتقدان سینما و تلویزیون درباره هویت ژانر سیتکام اختلاف نظر شدیدی دارند. گروهی اعتقاد دارند سیتکام نمی‌تواند به تنهایی یک ژانر معرفی شود چرا که گستردگی زیادی دارد. اما برخی می‌گویند اصول سیتکام مشخص است و هر اثری که با پایبندی به اصول آن ساخته شود، می‌تواند در مجموعه ژانر سیتکام قرار بگیرد. بنابراین انیمیشن‌های کمدی هم می‌توانند سیتکام باشند.
این نوع جذاب از سریال‌ها، معمولا هواداران بسیار زیادی دارند. چرا که داستان، شخصیت‌ها و روایت‌های کمدی موقعیت می‌تواند به حدی شیرین باشد که برای سال‌ها در ذهن تماشاگر باقی بماند. بنابراین بازیگران و عوامل این سیتکام‌ها ممکن است برای سال‌ها محبوب باقی بمانند. یکی از معروف‌ترین سریال‌های سیتکام، Friends (دوستان) نام دارد که با گذشت بیش از ربع قرن از انتشار نخستین اپیزودش، هنوز هم یکی از محبوب‌ترین سریال‌های تاریخ تلویزیون است.
سیتکام از کجا شروع شد؟
سیتکام در رادیو شکل گرفت (همان گفتگوی کمدی شخصیت‌ها درباره اتفاقات پیرامونشان که هنوز هم در رادیوها وجود دارد) اما حالا به خاطر درخشش در تلویزیون شناخته می‌شود. اگرچه ریشه سیتکام در رادیو سابقه‌ای بسیار طولانی دارد اما اصطلاح کمدی موقعیت، در اواخر دهه ۴۰ میلادی و به لطف سریال‌های تلویزیونی شبکه BBC مطرح شد. این ژانر تلویزیونی بعدها به خاک ایالات متحده رسید و موفق شد شهرت بسیار بیشتری پیدا کند.
آیا سیتکام انوع گوناگونی دارد؟
سیتکام‌ها با توجه به کشور سازنده‌شان، معمولا ویژگی‌های متفاوتی دارند. برای مثال در انگلیس که محل تولد سیتکام‌های تلویزیونی است، هر فصل این سریال‌ها معمولا شش قسمتی است و از سی دقیقه فراتر نمی‌رود. فیلم‌نامه سیتکام‌های انگلیسی معمولا توسط چند نفر نوشته می‌شود و فیلم‌برداری آن در محیط‌های بسته و یا استودیوهای ساختگی است.
در ایالات متحده، مدت زمان هر سیتکام فراتر از ۲۲ دقیقه نمی‌رود تا در کنار هشت دقیقه تبلیغات تلویزیونی، مجموعا برای سی دقیقه مخاطبش را سرگرم کند. در کانادا، سیتکام‌های تلویزیونی معمولا اپیزودهای کم‌تر و فصل‌های بیشتری دارند. در استرالیا هم موضوع این نوع سریال‌ها بیشتر به مسائل و بحران‌های اجتماعی گره خورده است. اما این تغییرات سیتکام در کشورهای مختلف، به معنای انوع گوناگون آن نیست.
چگونه یک سریال سیتکام را بشناسیم؟
هر سریالی که در ژانر کمدی قرار بگیرد، لزوما سیتکام نیست. بنابراین اگر یک سریال تلویزیونی جذاب و خنده‌دار را تماشا کردید، هرگز تصور نکنید که با یک سیتکام مواجه هستید. سیتکام‌ها اصول مشخصی دارند که در ادامه آن‌ها معرفی می‌کنیم:
۱. در لوکیشین‌های محدود یا ساختگی و یا در استودیوها فیلم‌برداری می‌شوند.
۲. شخصیت‌های اصلی زیادی ندارند و رابطه شخصیت‌های اصلی هم معمولا صمیمی است
۳. صدای خنده تماشاگران در بیشتر سیتکام‌ها شنیده می‌شود. این صدا معمولا به صورت جداگانه ضبط می‌شود و در جریان تدوین سریال، بر روی آن قرار می‌گیرد. اما برخی از این سریال‌ها هم بدون صدای خنده تماشاگران ساخته می‌شوند.
۴. داستان و فیلم‌نامه کمدی‌های موقعیت معمولا فراتر از شخصیت‌های اصلی نمی‌رود. بنابراین بیشتر مواقع با روایت ترس، سردرگمی، درگیری و یا اتفاقات مهم و خنده‌دار شخصیت‌های اصلی هر سریال سیتکام مواجه هستیم.
۵. سیتکام‌ها با دوربین‌های محدود فیلم‌برداری می‌شوند.
با بهترین سیتکام‌های تلویزیون آشنا شوید
سریال‌های سیتکام به حدی در جذب تماشاگر موفق هستند که هر سال چند سریال جدید به مجموعه گسترده آن‌ها افزوده می‌شود. اما بیشتر آن‌ها در جذب و حفظ مخاطب ناکام هستند. بنابراین سیتکام‌های زیادی نمی‌توانند برای همیشه در ذهن هواداران این ژانر باقی بمانند. حالا به معرفی تعدادی از مشهورترین، پرمخاطب‌ترین و جذاب‌ترین سیتکام‌ها می‌پردازیم.
Friends (دوستان)
این سیتکام نه تنها یکی از بهترین نمونه‌های ژانر خودش لقب می‌گیرد بلکه به عنوان یکی از بهترین سریال‌های تاریخ تلویزیون هم شهرت بسیار زیادی دارد. داستان این سریال هشت فصلی درباره تعدادی از دوستان صمیمی است که در کنار یکدیگر روزهای جالبی را پشت سر می‌گذارند. به اعتقاد بسیاری از منتقدان سینما و تلویزیون، «دوستان» می‌تواند بهترین سیتکام تاریخ لقب بگیرد و البته که یکی از بهترین سریال‌هایی است که تا امروز به دنیای تلویزیون ورود پیدا کرده است.
The Office (اداره)
این سریال که درواقع تولید دوباره سریالی به همین نام محصول انگلیس است، از ۲۴ مارس ۲۰۰۵ تا ۱۶ می ۲۰۱۳ در شبکه NBC ایالات متحده آمریکا پخش شد. داستان «اداره» درباره زندگی و ارتباط میان کارمندان یک شرکت فروش کاغذ است. اگرچه نگاه منتقدان به فصل نخست تعریفی نداشت اما در فصل‌های بعدی، همه تماشاگران و منتقدان یقین پیدا کردند که «اداره» احتمالا یکی از بهترین سریال‌های سیتکام تاریخ تلویزیون است. با این حال دو فصل پایانی سریال به دلیل از دست‌دادن برخی از مهم‌ترین شخصیت‌ها، افت شدیدی را تجربه کرد. شهرت نسخه آمریکایی این سریال از نسخه انگلیسی آن بسیار بیشتر است. چندی پیش مجموع تماشاگران «اداره» با عبور از سریال «دوستان» آن را به پربیننده‌ترین سریال آمریکایی تبدیل کرد.
How I Met Your Mother (آشنایی با مادر)
این سریال در ۹ فصل از شبکه CBS ایالات متحده آمریکا پخش شد. بنابراین هواداران «آشنایی با مادر» از سال ۲۰۰۵ تا سال ۲۰۱۴ از تماشای این سریال لذت بردند. داستان آن درباره مردی است که خاطرات آشنایی با همسرش را برای فرزندانش تعریف می‌کند. «آشنایی با مادر» یکی از مشهورترین و پرهوادارترین سیتکام‌های آمریکایی است.
The Big Bang Theory (تئوری بیگ بنگ)
این سریال که در سال ۲۰۰۷ پخش آن از شبکه CBS آغاز شد، تا چند ماه پیش در حال پخش بود. با پایان فصل دوازدهم سریال، هواداران برای همیشه با این سیتکام خداحافظی کردند. داستان این سریال درباره گروهی از دانشجویان نخبه است که در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. فصل هفتم سریال با بیش از ۱۲.۵ بیننده در زمان پخش، هنوز هم یکی از رکوردداران دنیای سرگرمی‌های تلویزیونی است.
Seinfeld (ساینفلد)
قدیمی‌بودن سریال «ساینفلد» شاید برای بیشتر تماشاگران امروزی جذابیت ویژه‌ای نداشته باشد. این سریال که از سال ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۲ در ۹ فصل از شبکه CBS ایالات متحده پخش شد، نقش مهمی در گسترش سیتکام‌های چند سال اخیر داشت. داستان این سیتکام درباره همسایه‌های یک ساختمان و زندگی روزمره آن‌ها است. بسیاری از منتقدان قدیمی اعتقاد دارند «ساینفلد» هنوز هم بهترین سیتکام تاریخ است.
نظر شما