امروزه ارگانیک بودن محصولات به عنوان یک ویژگی شاخص و جذاب مورد توجه تولید کننده و مصرف‌کننده است. تا آنجایی که این ادعا از جانب بسیاری از تولیدکنندگان مطرح می‌شود. در این بین پرسش اصلی برای عامه مصرف‌کنندگان این است که این ادعاها و تبلیغات را به چه وسیله‌ای ارزیابی کنیم و چگونه محصولی را خریداری نماییم که حقیقتا ارگانیک و سالم است و عنوان ارگانیک را نه برای بازارگرمی و افزایش قیمت، بلکه برای عرضه محصولات سالم به کار برده است؟
همچنین با توجه به تخلف‌های سرزده از سوی تولیدکنندگان بخش قابل توجهی از مردم می‌پرسند اگر در بخش بازرسی و نظارت، اعطای پروانه بهداشت و.... سختگیری های لازم در فرایند تولید اِعمال می‌شود چرا این حجم از تخلف از تولید کننده سر می‌زند؟ چیزی که باعث می‌شود اعتماد عمومی مردم نسبت به سلامت محصولات غذایی و ارگانیک خدشه دار شود.
این در حالی است که همواره یکی از موضوعات پرچالش و بحث برانگیز در کشور ما موضوع بازرسی و نظارت در فرآیند تولید محصول می باشد. این مهم در بخش کشاورزی و در زمینهٔ تولید محصولات که به نوعی باسلامت مردم و محیط زیست ارتباط مستقیم و تنگاتنگی دارد از اهمیت دو چندانی برخوردار است.
در پاسخ به این مطالبه باید در نظر داشت که اصول و فلسفه کشاورزی ارگانیک و ساختار و قواعد نظام مند تولید در این بخش می‌تواند خیال مردم را از بابت سلامت، کیفیت و مصرف تولیدات کشاورزی تا حد بسیار زیادی راحت کند. این اطمینان از رهگذر اعطای گواهینامه های تولید محصول ارگانیک حاصل می‌شود. این گواهینامه به دو دسته گواهینامه‌های داخلی و بین المللی تقسیم بندی می‌شوند.
گواهینامه ملی و بین المللی
محصولات ارگانیک در حال حاضر برای دریافت گواهینامه ملی ارگانیک باید تولیدات خود را طبق استاندارد ۱۱۰۰۰ سازمان ملی استاندارد ایران تولید کنند. این استاندارد با همکاری جمعی از متخصصین، صاحب نظران و علاقمندان این حوزه تهیه شده است و چند وقت یکبار اصلاحات و تغییراتی در بخش های مختلف آن صورت می گیرد. فایل مربوط این استاندارد برای مطالعهٔ عموم در اینترنت قابل دسترس می باشد.
همچنین استانداردهای بین المللی از قبیل اتحادیه اروپا، آمریکا، استرالیا و... برای آن دسته از تولیدکنندگانی اِعمال می‌شود که علاوه بر تامین بازار داخل برای صادرات محصولاتشان هم برنامه دارند.
در صورت اخذ استاندارهای یادشده توسط تولیدکنندگان محصولات کشاورزی، چه ملی و چه بین‌المللی، به تولیدکننده گواهی مربوط به تولید محصولات ارگانیک اعطا می‌شود.
برچسب گواهی ارگانیک ملاک ارگانیک بودن محصول
این نکته مهم است که گواهی تولید ارگانیک طبق استانداردهای گفته شده، در حال حاضر فقط توسط شش شرکت گواهی کننده خصوصی در ایران که صلاحیت و تائیدیه های لازم را از سوی سازمان‌های دولتی مثل مرکز ملی تائید صلاحیت ایران، سازمان استاندارد و بعضی از شرکت های بین المللی گرفته‌اند، صادر می‌شود.
یک خریدار محصول ارگانیک برای اعتماد به ارگانیک بودن محصول باید دقت کند که حتما لوگوی این شرکتهای بازرسی با سایز مشخص بر روی محصول به همراه لوگوی انجمن ارگانیک ایران(یک انجمن غیر دولتی، آموزشی وتخصصی است) و یک کد ۱۸ رقمی درج شده باشد. البته چاپ لوگو انجمن ارگانیک ایران اجباری نیست و بسته به درخواست تولید کننده صورت می‌پذیرد. به گونه‌ای که امکان ردیابی و دستیابی دقیق به تولید کننده را فراهم کند. همانطور که اشاره شد تنها درج لوگوی شرکتهای بازرسی الزامی است.
این برچسب درست مشابه عنوان تجاری به ثبت رسیده و مورد حمایت قرار می‌گیرد و تنها تولیدکنندگان مجاز می‌توانند از آن استفاده کنند. اجازه استفاده از این برچسب ها معمولاً بواسطه انعقاد قرارداد و دریافت گواهی که (هزینه ی آنها باتوجه به نوع استاندارد متفاوت می باشد و باید به طور سالیانه به شرکت های گواهی کننده پرداخت گردد) صادر می شود. مراکز گواهی‌کننده پس از تائید مطابقت فرآیند تولید و فرآوری با یک استاندارد مشخص ارگانیک اقدام به صدور گواهی می‌نمایند. برچسب‌ها و نشان های گواهی ارگانیک به مصرف کننده کمک می‌کنند تا به راحتی تشخیص دهد که تولیدات ارگانیک قابل اعتماد هستند یا خیر.
صرف ادعای تولیدکننده مبنی بر ارگانیک بودن محصول دلیل موجهی بر ارگانیک بودن آن نمی باشد. برچسب اصلی ارگانیک بیانگر آن است که آن محصول بارعایت الزامات خاصی که استاندارد خوانده می‌شود تولید شده است. در استانداردهای ارگانیک (مثلاً عنوان نمی شود که چه تعداد باقیمانده آفت کش مجاز است) بلکه روش تولید بیان گردد.(مثلاً مشخص می گردد که هیچ آفت کش شیمیایی را نباید به کار برد.)
نظر شما