گروه ایرنا زندگی - شیرمادر مهمترین منبع تغذیه کودک در ماههای نخست تولد است که حاوی مواد مغذی برای نوزاد بوده و نه تنها نیاز غذایی کودک را تامین می کند، او را در برای عفونت و بیماری ها نیز حفظ می کند.
درباره اهمیت تغذیه با شیر مادر همین بس که بر اساس گزارش های سازمان ملل احتمال مرگ قبل از یک‌سالگی در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نمی‌کنند ۱۴ بار بیشتر از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند.
با این وجود هنوز در جوامع مختلف باورهای غلط فراوانی وجود دارند که مانع تلاش زنان برای شیر دادن به فرزندان خود می‌شوند که صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) به برخی از آنها اشاره کرده است که در ادامه آنها را مرور می کنیم:
۱. تغذیه با شیر مادر آسان است
کودکان به صورت غریزی پس از تولد سینه‌های مادر را جست‌وجو می‌کنند. با این حال، بسیاری از مادرها به حمایت عملی نیاز دارند تا نحوه قرارگیری کودک برای شیردهی را درست انجام دهند و مطمئن شوند که کودکان به صورت صحیح به سینه وصل شده‌اند. هم مادر و هم نوزاد برای تغذیه با شیر مادر نیازمند زمان و تمرین هستند. شیردهی زمان بسیاری می‌طلبد، بنابراین مادرها چه در خانه و چه در محل کار نیازمند فضا و حمایت هستند.
۲. احساس درد در زمان شیردهی عادی است
مادران بسیاری در روزهای اول پس از تولد، زمانی که در حال یادگیری شیردهی هستند، دچار مشکل می‌شوند. اما با حمایت درست از نحوه قرارگیری کودک در زمان تغذیه و با اطمینان از اینکه کودک به روش درست به سینه وصل شده است، می‌توان از سوزش سینه‌ها جلوگیری کرد. اگر مادر با چالش‌های شیردهی مانند سوزش سینه‌ها مواجه است، یک مشاور شیردهی یا مراقبین سلامت می‌توانند به وی در فایق آمدن بر این مساله یاری رسانند.
۳. قبل از شیردهی باید سینه‌ها را بشویید
شستشوی سینه‌ها پیش از شیردهی ضروری نیست. زمانی که کودکان متولد می‌شوند، از قبل با بو و صدای مادر خودشان آشنا هستند. نوک سینه‌ها ماده‌ای را ترشح می‌کنند که کودک استنشاق می‌کند و حاوی «باکتری‌های مفید» است که به ایجاد سیستم ایمنی سالم در کودکان کمک می‌کند.
۴. باید نوزاد را از مادر جدا کرد تا مادر بتواند استراحت کند
پزشک‌ها، پرستارها و ماماها اغلب مادران را به تماس «پوست به پوست» بلافاصله بعد از تولد- که با عنوان مراقبت مادرانه کانگرویی نیز شناخته می‌شود - تشویق می‌کنند. ارتباط مستقیم با کودک به گونه‌ای که بدن آنها پوست شما را لمس کند، اقدام بسیار مهمی است که به آنها کمک می‌کند تا سینه‌ها را پیدا کرده و به آن وصل شوند. اگر می‌توانید این کار را تا یک ساعت پس از تولد و بعدها به صورت مکرر انجام دهید، به برقراری فرآیند شیردهی کمک خواهید کرد. اگر مادر نتواند این کار را انجام دهد، یکی از اعضای خانواده می‌تواند به او کمک کند.
۵. در زمان شیردهی باید فقط غذاهای ساده بخورید
مادران شیرده باید مانند سایر افراد یک رژیم غذایی متعادل داشته باشند. بطور کلی، نیازی به تغییر عادات غذایی نیست. کودکان از زمانی که در رحم هستند در معرض ترجیحات غذایی مادرشان قرار می‌گیرند. اگر مادری فکر می‌کند که کودکش به یکی از غذاهایی که او می‌خورد واکنش نشان می‌دهد، بهتر است با یک متخصص مشورت کند.
۶. ورزش بر طعم شیر مادر اثر خواهد گذاشت
ورزش باعث تندرستی می شود و این مورد برای مادران شیرده هم صادق است. هیچ مدرکی دال بر این که ورزش طعم شیر را تغییر می‌دهد، وجود ندارد.
۷. اگر فورا شیردهی را شروع نکنید بعدا قادر به انجام این کار نخواهید بود
شروع شیردهی در ساعت اول پس از تولد آسان‌تر است، زیرا واکنش کودک در آن زمان بسیار قوی است. آنها آماده یادگیری تغذیه با شیر مادر هستند. اگر بلافاصله پس از تولد نتوانستید کودک را به سینه وصل کنید، این کار را در سریع‌ترین فرصت ممکن انجام دهید.
اگر برای قراردادن کودک روی سینه نیاز به کمک دارید از مشاوران شیردهی یا مراقبین بهداشتی دیگر، کمک بگیرید. تماس مداوم پوست به پوست و قراردادن کودک بر روی سینه به تداوم شیردهی کمک خواهد کرد.
۸. اگر می‌خواهید کودک را با شیر مادر تغذیه کنید هیچگاه نباید از شیر خشک استفاده نمایید
مادرها ممکن است تصمیم بگیرند که گاهی اوقات باید همزمان با ادامه تغذیه کودک با شیر خودشان، از شیر خشک نیز استفاده کنند. در این خصوص لازم است که آنها اطلاعات صحیح درباره شیر خشک و دیگر محصولاتی که جایگزین شیر مادر می‌شوند، کسب کنند. برای تداوم تولید شیر مادر، هر گاه که مقدور بود سینه خود را در اختیار کودک‌تان قرار دهید. مادرها می‌توانند با مشاورین شیردهی و با مراقبین بهداشتی مشورت کنند تا بهترین برنامه که برای تداوم تغذیه با شیر مادر مناسب است را تهیه نمایند.
۹.بسیاری از مادرها نمی‌توانند شیر کافی تولید کنند
تقریبا تمام مادرها شیر کافی برای کودکان‌شان را تولید می‌کنند. تولید شیر بر اساس عواملی از جمله چگونگی سینه گرفتن کودک، دفعات شیردهی و چگونگی تخلیه شیر از سینه در هر بار شیردهی، تعیین می‌شود. شیردهی صرفا کار «یک زن» نیست و مادران نیاز به حمایت دارند. حمایت‌هایی مانند راهنمایی برای تداوم شیردهی توسط کارکنان مراقبت‌های بهداشتی، کمک در خانه و یا حفظ تندرستی از طریق خوردن و آشامیدن مناسب.
۱۰. اگر بیمار هستید نباید به کودک شیر بدهید
مادرها زمانی که بیمار هستند معمولا بسته به نوع بیماری هنوز می‌توانند به شیردهی ادامه دهند. باید مطمئن شوید که از درمان مناسب برخوردارید، استراحت کافی دارید و خوب تغذیه می‌کنید می‌آشامید. در بسیاری موارد، آنتی‌بادی‌هایی که بدن‌تان برای درمان بیماری تولید می‌کند به کودک منتقل شده و لایه‌های دفاعی او را می‌سازند.
۱۱. در دوران شیردهی نباید هیچ‌گونه دارویی مصرف شود
آنچه اهمیت دارد این است که باید به پزشک‌تان اطلاع دهید که در حال شیردهی هستید و همچنین دستورالعمل‌های مصرف داروهایی که بدون نسخه تهیه می‌کنید، را مطالعه کنید. ممکن است که مصرف دارو در یک زمان خاص و با مقدار معین یا استفاده از یک فرمول جایگزین، ضروری باشد. همچنین باید به پزشک کودک‌تان را نیز درباره هر دارویی که مصرف می‌کنید مطلع کنید.
۱۲. کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند خیلی به مادر خود وابسته هستند
هر کودکی متفات است. صرف‌نظر از نوع تغذیه، بعضی کودکان وابسته هستند و بعضی اینگونه نیستند. تغذیه با شیر مادر نه تنها بهترین نوع تغذیه برای نوزادان است بلکه برای تکامل مغزی آنها نیز اهمیت دارد. کودکانی که اینگونه تغذیه می‌شوند، مدت زیادی در آغوش قرار می‌گیرند و به همین دلیل، شیردهی ارتباط کودک با مادر را تقویت می‌کند.
۱۳. از شیر گرفتن کودکانی که بیش از یک سال با شیر مادر تغذیه شده‌اند، سخت است
هیچ مدرکی دال بر این که اگر تغذیه با شیر مادر بیش از یک سال طول بکشد، از شیر گرفتن کودک سخت می‌شود، وجود ندارد. اما تحقیقات نشان داده است که تغذیه با شیر مادر تا دو سالگی برای مادر و کودک مفید است. همه مادران و کودکان با یکدیگر تفاوت دارند و باید خودشان تعیین کنند که شیردهی تا چه زمانی ضروری است.
۱۴. اگر سر کار برمی‌گردید، باید کودک را از شیر بگیرید
خیلی از مادرها پس از بازگشت به محل کار، شیردهی را ادامه می‌دهند. نخست، دستورالعمل‌های موجود در کشور و محل کارتان را بررسی کنید. اگر حق دسترسی به زمان و محلی برای شیردهی در ساعات کاری را دارید، شاید بتوانید به خانه رفته و به کودک‌تان شیر دهید، یا از یکی از اعضاء خانواده یا دوستی بخواهید که کودک را نزد شما بیاورند، یا شیر خود را دوشیده و به خانه بفرستید.
اگر امکان شیردهی در ساعات کاری را ندارید، سعی کنید در طول روز فرصتی یافته و شیر خود را بدوشید و سپس زمانی که در خانه هستید به صورت مستقیم به کودک‌تان شیر دهید. اگر تصمیم گرفتید که برای برخی وعده‌ها از جایگزین‌های شیر مادر استفاده کنید، مفید خواهد بود که هر زمان در کنار کودک هستید از شیر خودتان به او بدهید تا از منافع آن بهره‌مند شود.