گروه ایرنا زندگی - کپک‌ها نوعی ضایعه غذایی هستند که بیشتر با رنگ‌های سفید یا آبی روی انواع مواد خوراکی مانند رب، ترشی و آبغوره دیده می‌شوند. کپک‌ها اگرچه بیماری خطرناکی ایجاد نمی‌کنند، اما گاهی موجب ضعف سیستم ایمنی بدن می‌شوند. عاملی که باعث گسترش و افزایش کپک می‌شود، مقدار بیش از حد رطوبت است اما همان طور که شاید خیلی از شما تجربه کرده باشید، نمی‌توان از شر کپک در محیط خنکی مثل یخچال هم درامان ماند. در این بخش با دلایل ایجاد کپک و راه‌حل جلوگیری از آن بر روی مواد غذایی مانند رب و ترشی و آبغوره آشنا خواهید شد.
نکاتی درباره دلایل زدن کپک رب گوجه فرنگی و نحوه جلوگیری ازآن
زدن کپک برروی مواد غذایی یکی از مشکلاتی است که اغلب خانم‌های خانه‌دار با آن مواجه هستند. یکی از مواد غذایی که همه ما به طور رایج با کپک‌زدگی آن مواجه می‌شویم، رب گوجه فرنگی است.
بسیاری از ما برای ماندگاری بالاتر و جلوگیری از کپک‌زدگی رب گوجه فرنگی را داخل فریزر نگهداری می‌کنیم که این کار اصلا صحیح نمی‌باشد.
برای پیشگیری از کپک زدن رب گوجه فرنگی لازم است قوطی‌های کوچک آن را خریداری نماییم و قوطی را قبل از باز کردن بجوشانیم تا میزان آلودگی سطح قوطی کمتر شود.
اگر رب گوجه فرنگی را به مقدار زیاد تهیه کردید، آن را داخل ظرف‌های کوچک بریزید و سپس پوششی مناسبی روی آن قرار دهید تا قارچ‌ها نتوانند روی سطح رب رشد کنند.
در گذشته خانم‌های خانه‌دار روی رب روغن می‌ریختند، این کار سبب می‌شد که اکسیژن رسانی به رب متوقف شود و رب دیگر کپک نزند.
از اصلی‌ترین عواملی که سبب کپک رب می‌شود، رطوبت است بنابراین برای برداشتن رب از داخل قوطی از یک قاشق خیس استفاده نکنید.
اگر چه بهترین روش نگهداری رب گذاشتن آن داخل یخچال است اما گذاشتن رب داخل یخچال سبب کپک نزدن آن نمی‌شود بلکه تنها رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در دمای یخچال فقط کند می‌شود.
بسیاری از خانم‌ها در صورت کپک زدن رب فقط با قاشق روی رب و قسمت کپک زده را برمی دارند و باقی رب را مصرف می‌کنند اما باید بدانید اگر رب تان کپک زد دیگر آن را مصرف نکنید زیرا سم‌هایی که به وسیله کپک زدن در رب تولید می‌شود در لایه‌های پایینی نفوذ می‌کند و اسپور (هاگ) قارچ‌ها که با چشم قابل دیدن نیستند نیز وارد لایه‌های پایینی می‌شود. مصرف این رب‌ها بسیار برای سلامتی خطرناک است.
آیا کپک آبغوره خطرناک است
یکی از مواد غذایی که خیلی زود دچار کپک زدگی می‌شود، آبلیمو و آبغوره است. اگر آبغوره و آبلیمو کپک بزند غیر قابل استفاده می‌گردد و برای سلامت بدن مضر است.
برای پیشگیری از کپک زدن آبلیمو وآب غوره لازم است نکات مهم زیر را رعایت کنید:
بهتر است برای نگهداری آبلیمو وآب غوره از بطری‌های شیشه‌ای با رنگ تیره که نور را از خود عبور نمی‌دهند استفاده کنید زیرا بطری‌های پلاستیکی به علت فعل و انفعالات آبلیمو وآبغوره با دیواره پلاستیکی مواد سمی و سرطان زا تولید می‌کنند.
برای جلوگیری از کپک‌زدن آبلیمو وآبغوره شیشه حاوی این مواد را در آب بجوشانید زیرا این کار سبب از بین رفتن آنزیم و باکتری‌های داخل آن می‌شود و به قارچ‌ها امکان رشد نمی‌دهد.
بهتر است آب لیمو یا آبغوره را داخل شیشه تمیز بریزید و به مقدار خیلی کم لبه شیشه را خالی بگذارید و سپس درپوشی روی آن بگذارید تا اکسیژن به داخل آن راه نیابد و کپک‌ها امکان رشد نداشته باشند .
کپک ترشی را چه کنیم؟
ترشی یکی دیگر از مواد غذایی است که به سرعت کپک می‌زند. کپک ترشی از میلیون‌ها میسلیوم کپک تشکیل شده که برخی از آنها بی‌خطر و برخی دیگر بیماری‌زا هستند. بنابراین بهتر است ترشی‌های کپک‌زده را نخورید زیرا شما قادر نخواهید بود کپک‌های بیماری‌زا را شناسایی کنید و با خوردن این کپک‌ها بیمار می‌شوید. همچنین باید بدانید ترشی حاوی سرکه مایع است که امکان انتشار کپک‌های بیماری‌زا در تمام آن وجود دارد .
آیا کپک‌ها می‌توانند خطرناک باشند؟
برخی از گونه‌های کپک سم تولید می‌کنند و موجب مسمومیت می‌شوند. این گونه کپک‌ها معمولا به صورت کوکی شکل و پنبه‌ای مانند هستند، در گرما و رطوبت به سرعت رشد کرده و سم خطرناک "مایکوتوکسین" تولید می‌کنند، این سم مواد غذایی را نرم و طعم‌شان را ترش مزه می‌کنند و رنگ‌شان را تغییر می‌دهند. این سم به راحتی می‌تواند موجب بروز مسمومیت‌های خطرناک و در مواقع ضعف سیستم ایمنی بدن، سرطان‌زا شود.
معمولا کپک‌های مولد سم مایکوتوکسین، روی مواد غذایی که دارای ارزش تغذیه‌ای بالایی هستند نظیر انواع آجیل و گوشت‌ها رشد می‌کنند و بسیار خطرناک‌تر از کپک‌های میوه هستند. برخی از کپک‌ها هم باعث بروز مشکلات تنفسی و واکنش‌های آلرژیک می‌شوند اما برخی کپک‌ها هم مفید بوده و در صنایع لبنی کاربرد دارند.