فیلم‌های مستند روی روایت‌های واقعی تکیه می‌کنند. به همین دلیل دوست‌داشتن آن‌ها کاملا به سلیقه افراد بستگی دارد. گروهی از افراد ترجیح می‌دهند حتی برای دو ساعت هم که شده از دنیای واقعی فاصله بگیرند و روایت‌های درام، علمی تخیلی، کمدی یا ترسناک را تماشا کنند. با این حال گروهی هم وجود دارند که از دانستن و فهمیدن آن‌چه پیرامونشان می‌گذرد، خوشحال می‌شوند. احتمالا برای گروه دوم، فیلم‌های مستند جذابیت بیشتری دارند.
سال ۲۰۲۰ سالی جنجالی برای بشریت بود؛ از شیوع ویروس کرونا تا بحران‌های اقتصادی و انتخابات آمریکا. همه آن‌چه در این سال طوفانی رخ داده در سال‌های پیش‌رو به آثاری مستند تبدیل می‌شود. بنابراین در سال ۲۰۲۰ باید مستندهای متفاوتی را تماشا کنید. مستندهایی که شاید در نگاه نخست خسته‌کننده باشند اما داستان‌های هیجان‌انگیزی برای روایت‌کردن دارند. در ادامه با تعدادی از بهترین فیلم‌های مستند سال ۲۰۲۰ که باید تماشا کنید، آشنا می‌شوید.
After Truth: Disinformation and the Cost of Fake News (پس از حقیقت: اطلاعات نادرست و بهای اخبار غلط)
نمره منتقدان: ۱۰۰ از ۱۰۰
زندگی در دوران درخشش رسانه‌ها به‌تنهایی دشوار به نظر می‌رسد. حالا تصور کنید بحران‌هایی مانند انتخابات آمریکا یا شیوع ویروس کرونا هم وارد شوند. در چنین شرایطی، تشخیص اخبار درست از حواشی غیرقابل باور اندکی دشوار به نظر می‌رسد. وظیقه مستند «پس از حقیقت: اطلاعات نادرست و بهای اخبار غلط» آن است که این دنیای رسانه‌ای پیرامون ما را زیر سوال برده و با دقت بررسی کند. این مستند توسط شبکه مشهور اچ‌بی‌او ساخته شده و نگاه متفاوتی به انتخابات آمریکا دارد.
The Painter and the Thief (نقاش و دزد)
نمره منتقدان: ۹۷ از ۱۰۰
این مستند که ساخته کشور نروژ است، یک داستان واقعی و جذاب را روایت می‌کند. داستان از جایی شروع می‌شود که یک نمایشگاه هنری در اسلو، پایتخت نروژ، مورد سرقت قرار می‌گیرد. اما سارقان دستگیر می‌شوند. آن‌ها با حضور در دادگاه در آستانه یک محاکمه سخت قرار می‌گیرند. با این حال یکی از سارقان حرف بسیار جالبی مطرح می‌کند. او مدعی می‌شود انگیزه اصلی‌اش از این سرقت نه ارزش مالی آثار هنری بلکه ارزش زیبایی و جذابیت‌های هنری آن‌ها است. این ادعا باعث می‌شود باربورا کیسیلکووا که خالق آثار به سرقت‌رفته بوده خواهان دیدار با سارق شود. نتیجه این دیدار، شکل‌گیری یک دوستی غیرقابل پیش‌بینی است.
The Last Dance (آخرین رقص)
نمره منتقدان: ۹۶ از ۱۰۰
پس از انتشار مستند «آخرین رقص» بسیاری از منتقدان سینمای مستند اعتقاد داشتند احتمالا هر مستند ورزشی‌ای که قرار باشد در آینده به بهترین عنوان این زیرژانر تبدیل شود، کار بسیار دشواری دارد. به اعتقاد بیشتر منتقدان، «آخرین رقص» بهترین مستند ورزشی تاریخ است. این مستند که با همکاری سرویس استریم نتفلیکس و شبکه تلویزیونی ورزشی ESPN ساخته شده دوران طلایی مایکل جردن، اسطوره دنیای بسکتبال، در باشگاه شیکاگو بولز را زیر ذره‌بین قرار می‌دهد. مایکل جردن، استفن کری و باراک اوباما از افراد شناخته‌شده‌ای هستند که در این مستند حضور دارند.
در این زمینه بخوانید:
بهترین فیلم‌هایی که درباره موجودات فضایی ساخته شده‌اند
Atlanta's Missing and Murdered: The Lost Children (قتل و آدم‌ربایی در آتلانتا: کودکان گمشده)
نمره منتقدان: ۹۴ از ۱۰۰
اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ روزهای سختی در شهر آتلانتا بودند. در آن سال‌ها بیشتر از ۳۰ کودک و نوجوان در این شهر مفقود شدند. به اعتقاد مردم بیشتر آن‌ها کودکانی سیاه‌پوست و فقیر بودند که وضعیت اجتماعی مناسبی نداشتند. رسانه‌های آمریکا در آن سال‌ها، این کودکان را کودکان خیابانی معرفی کرده بودند. اما واقعیت با آن‌چه رسانه‌ها در آن سال‌ها به تصویر می‌کشیدند، متفاوت بود. با گذشت بیشتر از ۴۰ سال از وقوع این قتل‌های فراموش‌نشدنی، مستند «کودکان گمشده» به سراغ خانواده و بستگان این کودکان رفته و ثابت می‌کند این کودکان که در خانواده‌هایی دوست‌داشتنی پرورش پیدا کرده بودند، زندگی خوبی را تجربه می‌کردند که به شکل دردناکی به پایان رسیده است.
Spaceship Earth (سفینه زمین)
نمره منتقدان: ۸۷ از ۱۰۰
هشت محقق داوطلب در سال ۱۹۹۱ به درون یک گلخانه رفتند و تصمیم گرفتند برای دو سال در این گلخانه زندگی کنند. آن‌ها یک ایده مشخص داشتند. آیا انسان می‌تواند طبیعتی که پیرامون خودش دارد را در یک سیاره دیگر هم بازسازی کند؟ نتیجه دو سال زندگی این هشت محقق که در یک گلخانه حبس‌شده بودند، چندان جالب نبود. سال‌ها پس از این شکست قابل پیش‌بینی، مستند «سفینه زمین» نگاهی می‌اندازد به راه و روش این تیم محققان و تلاش‌های شکست‌خورده آن‌ها را بررسی می‌کند.
Tiger King (ببر پادشاه)
نمره منتقدان: ۸۶ از ۱۰۰
افراد بسیاری وجود دارند که از نگهداری و بازی با گربه‌سانان غول‌پیکر لذت می‌برند. بنابراین مراکز نگهداری از این حیوانات و باغ وحش‌های مستقلی وجود دارند که برای جذب این حیوانات رقابت هستند. مستند «ببر پادشاه» با جزییاتی جذاب و مثال‌زدنی تلاش می‌کند تا اطلاعات جالبی درباره یکی از حوادث باورنکردنی دنیای این حیوانات ارائه دهد. این مستند که براساس حوادث واقعی ساخته شده، تلاش می‌کند رقابت میان جو اگزاتیک و کارول باسکین را روایت کند. دو تاجر حیوانات گربه‌سانانی مانند ببرها که در نهایت بایکدیگر درگیر می‌شوند.
The Story of Roy Cohn (داستان زندگی روی کوهن)
نمره منتقدان: ۷۴ از ۱۰۰
برای بیشتر مردم ایالات متحده، روی کوهن نامی شناخته‌شده و دوست‌داشتنی است. او همان وکیلی بود که موفق شد اعدام آمریکایی‌های جاسوسی که اطلاعات بسیار مهمی به شوروی می‌رساندند را نهایی کند. این جاسوس‌ها به روزنبرگ‌ها مشهور هستند؛ یک زوج یهودی کمونیست که اطلاعات متعددی از آمریکا به شوروی ارسال می‌کردند. ژولیوس و اتل روزنبرگ در تاریخ ۱۹ ژوئن ۱۹۵۳ اعدام شدند. این مستند نوه این زوج ساخته شده و نگاهی دقیق به زندگی روی کوهن دارد.